İkincil batarya

USS Washington (BB-56) gemisinin ana (kırmızı) ve ikincil (mavi) bataryaları

İkincil batarya, zırhlı ve kruvazör tipi savaş gemilerinde yer alan, ana silahlardan daha kısa menzilde etkili olan, daha küçük çaplı, daha hızlı ateş eden silahları ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Büyük savaş gemilerinin karşılaştığı tehditler torpido botlarından torpido taşıyan muhriplere, uçaklara ve gemi savar füzelerine doğru değiştikçe ikincil silahların doğası, düzeni, boyutu ve amacı da önemli ölçüde değişmiştir.

Ön dretnot dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu dönemde ikincil batarya, ana bataryanın yanı sıra düşmanın büyük savaş gemilerine saldırmak üzere kullanılıyordu. Bu dönemin zırhlılarının ana zırhı 6 inçlik mermilere dayanıklı olsa da, daha hafif zırhlı veya zırhsız alanları ikincil bataryaların ateşine dayanıklı değildi. Bu hafif zırhlı veya zırhsız alanlara isabet edecek daha küçük mermiler düşmanın ikincil bataryasını saf dışı bırakabilir, baş ve kıçta hasar yaratabilir veya bacalar ve gözlem istasyonlarını devre dışı bırakabilirdi. Bu sebeple ikincil bataryalar deniz muharebelerinde çok önemli bir faktördü.

Dretnot dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]
HMS Iron Duke Geminin yanında casemate'lerde ikincil silahlara sahip HMS Iron Duke

Dretnotların silahları "sadece büyük silahlar" olarak niteleniyordu. Genel olarak bu dönem, 1906'da başlamış ve süper dretnot döneminden I.Dünya Savaşı'nın sonuna kadar uzanmıştır.

İngiliz doktrini ilk başta küçük silahları yalnızca torpido botlara karşı savunma amaçlı görevlendirmişti. Gemilerinde daha büyük ikinci bataryalar olan diğer donanmalar ise bu silahların aynı zamanda büyük gemilere karşı da kullanılmaları gerektiğine karar vermişti. Örneğin, Kuzey Denizi'nde savaşmaya odaklı Alman doktrini, kısa görüş mesafelerinin daha küçük silahların etkili olacağı daha kısa menzilli çatışmalar için iyi bir fırsat sağladığını düşünüyordu. 6 inçlik bir batarya (Iron Duke sınıfında) takmanın temel gerekçesi, giderek büyüyen torpido botları ve muhriplere karşı savaşmaya devam etse de, İngiltere de daha sonra bu bakış açısına geldi.

II. Dünya Savaşı

[değiştir | kaynağı değiştir]
USS Massachusetts'in 5 inçlik ikincil bataryası

Hava saldırısı tehdidinin ortaya çıkmasıyla ikincil bataryaların doğası bir kez daha değişti. Artık muhriplere karşı geleneksel kullanımın yanı sıra uçaklara karşı da kullanılmak üzere yüksek açılı ateş kabiliyetine sahip çok amaçlı silahlar olmaları gerekiyordu.