İntihar oranına göre ülkeler listesi

2019 itibarıyla dünyadaki intihar oranının (yaşa standardize edilmiş, 100.000 nüfus başına) haritası.
  > 30
  20–30
  15–20
  10–15
  5–10
  0–5
  Veri yok

Dünya Sağlık Örgütü'nce ülkelere göre 2015 intihar etme oranları aşağıdaki gibidir.[1]

Türkiye'de 2002 ile 2018 yılları arasında 50.378 kişi intihar etmiştir.[2] (bkz. Türkiye'de intihar)

Neredeyse her ülkede erkek intihar oranı, kadın intihar oranından daha yüksektir. Kadın intihar oranının erkek intihar oranından daha yüksek olduğu sadece iki ülke vardır. Bangladeş (bkz: Bangladeş'te intihar) ve Çin (bkz: Çin'de intihar).

Çok sayıda ülkede intihar oranları, toplumsal damgalama, kültürel veya yasal endişeler nedeniyle eksik rapor edilmektedir.[3] Bu nedenle, bu rakamlar gerçek intihar oranlarını karşılaştırmak için kullanılamaz; çünkü çoğu ülkede bilinmemektedir.

2016 yılı itibarıyla, küresel olarak 100.000 kişi başına düşen intihar oranı tahmini olarak 10.5'tir[4], bu rakam 2008'de 11.6 idi.[5] Yüksek gelirli modernleşmiş ülkelerde erkek ve kadınların intihar davranış oranları, dünyanın geri kalanına kıyasla büyük ölçüde farklılık göstermektedir: Kadınların intihar düşüncelerine daha yatkın oldukları bildirilirken, intihar oranları erkekler arasında daha yüksektir ve bu durum "sessiz bir salgın" olarak tanımlanmıştır..[6][7][8][9][10]

2019 yılında yapılan bir çalışma, 1990 ile 2016 yılları arasında küresel yaşa göre standartlaştırılmış intihar oranlarının üçte bir oranında azaldığını bulmuştur; 2016 yılında bu oranlar yaklaşık olarak 100.000 erkek başına 16 ölüm ve 100.000 kadın başına 7 ölümdür. Çalışma dönemi boyunca kadınlar, erkeklere kıyasla daha büyük bir azalma yaşamışlardır.

Dünyanın birçok yerinde, intihar dini veya kültürel nedenlerle damgalanır ve kınanır. Bazı ülkelerde intihar davranışı yasalara göre suç teşkil edebilir ve cezalandırılabilir. Bu nedenle intihar genellikle tabu ile çevrili gizli bir eylem olabilir ve resmi ölüm kayıtlarında tanınmayabilir, yanlış sınıflandırılabilir veya kasıtlı olarak gizlenebilir.[11][12]

Bu nedenle, intihar oranları ölçülen değerlerden daha yüksek olabilir ve neredeyse tüm kültürler ve arka planlarda erkeklerin kadınlara kıyasla intihar riski daha fazladır. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, intihar önleme ve müdahalesi tüm insanlar için önemli bir konudur.[6]|source=World Health Organization (2002)|author=|title=}}As such, suicide rates may be higher than measured, with men more at risk of dying by suicide than women across nearly all cultures and backgrounds.[13] Suicide prevention and intervention is an important topic for all peoples, according to the WHO.[14]

Ülkeler ve Bölgelere göre intihar oranları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Intihar oranları farklı ülkeler ve bölgeler arasında önemli ölçüde değişmektedir, sosyo-ekonomik koşullar, kültürel tutumlar, ruh sağlığı hizmetleri ve toplumsal baskılar gibi faktörlerden etkilenmektedir. Bu istatistiksel ölçüm genellikle yılda 100.000 kişi başına intihar sayısı olarak ifade edilir. Bu oranları anlamak, hedeflenmiş ruh sağlığı müdahaleleri ve politikalar geliştirmek için önemlidir.

En Yüksek Oranlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

En yüksek intihar oranlarına sahip ülkeler genellikle ciddi ekonomik zorluklarla, sınırlı ruh sağlığı hizmetlerine erişimle ve ruh sağlığı sorunlarına yönelik toplumsal damgalama ile karşı karşıyadır. Örneğin, Doğu Avrupa ve bazı Asya bölgeleri tarihsel olarak yüksek intihar oranları rapor etmektedir. Öne çıkan örnekler arasında Litvanya, Rusya ve Güney Kore bulunmaktadır. Bu bölgeler genellikle yüksek stres seviyeleri, alkol kötüye kullanımı ve yüksek intihar oranlarına katkıda bulunan tarihsel faktörlerle karşılaşabilir.

En Düşük Oranlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Buna karşılık, en düşük intihar oranlarına sahip ülkeler genellikle güçlü sosyal destek sistemlerine, erişilebilir ruh sağlığı hizmetlerine ve intiharı caydıran kültürel faktörlere sahiptir. Örnekler arasında Akdeniz bölgesindeki bazı ülkeler, bazı Karayip ülkeleri ve seçilmiş Orta Doğu ülkeleri yer almaktadır. Yunanistan ve Kuveyt gibi ülkeler, küresel olarak en düşük intihar oranlarından bazılarını rapor etmektedir.

Veri Toplama ve Raporlama

[değiştir | kaynağı değiştir]

İntihar verileri ulusal sağlık kayıtları, polis raporları ve anketler gibi çeşitli yollarla toplanmaktadır. Bu verilerin doğruluğu, raporlama standartlarındaki farklılıklar ve intihar ile ilişkilendirilen toplumsal damgalama nedeniyle değişebilir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Küresel Yük Hastalığı Çalışması gibi kuruluşlar düzenli olarak intihar istatistiklerini yayınlamakta ve güncellemektedir.

Önleme Çalışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

İntihar oranlarını azaltmaya yönelik çabalar, ruh sağlığı hizmetlerini iyileştirme, damgalamayı azaltmaya yönelik halk sağlığı kampanyaları ve sıkıntıda olan bireyler için destekleyici ortamlar oluşturma gibi önlemleri içermektedir. Norveç ve Yeni Zelanda gibi kapsamlı ruh sağlığı stratejilerine sahip ülkeler, bu önlemler aracılığıyla intihar oranlarını azaltmada başarı sağlamışlardır.

Yılda 100.000 kişi başına intiharlar (yaş standartlaştırılmıştır)
Her iki cinsiyetin
sırası
Ülke Her iki cinsiyet Erkek
sırası
Erkek Kadın
sırası
Kadın Erkek/kadın
oranı
1  Sri Lanka (daha fazla bilgi) 34,6 1 58,8 9 13,3 4,42
2  Guyana (daha fazla bilgi) 30,6 5 46,0 1 15,5 2,97
3  Moğolistan 28,1 2 48,2 21 9,2 5,24
4  Kazakistan (daha fazla bilgi) 27,5 3 48,1 17 9,6 5,01
5  Fildişi Sahili 27,2 8 38,8 3 14,4 2,69
6  Surinam 26,9 6 41,6 11 12,6 3,3
7  Ekvator Ginesi 26,6 7 39,1 10 13,2 2,96
8  Litvanya (daha fazla bilgi) 26,1 4 47,1 30 8,1 5,81
9  Angola 25,9 9 38,1 5 14,3 2,66
10  Güney Kore (daha fazla bilgi) 24,1 10 36,1 8 13,4 2,69
11  Sierra Leone 22,1 16 29,7 2 14,7 2,02
12  Bolivya 20,5 21 26,7 3 14,4 1,85
13  Orta Afrika Cumhuriyeti 19,6 15 30,3 20 9,3 3,26
14  Belarus 19,1 11 35,0 81 5,4 6,48
15  Polonya 18,5 12 32,7 93 4,9 6,67
16  Zimbabve 18,0 20 26,9 12 10,3 2,61
17  Rusya (daha fazla bilgi) 17,9 13 32,2 72 5,6 5,75
17  Esvatini 17,9 18 27,3 17 9,6 2,84
19  Kamerun 17,5 19 27,1 26 8,5 3,19
20  Letonya 17,4 14 31,9 95 4,8 6,65
21  Ukrayna (daha fazla bilgi) 16,6 17 28,7 54 6,2 4,63
22  Burkina Faso 16,5 25 25,1 13 10,1 2,49
23  Belçika 16,1 30 23,4 23 9,1 2,57
24  Hindistan (daha fazla bilgi) 16,0 65 17,9 7 14,2 1,26
25  Macaristan 15,7 23 25,8 42 6,9 3,74
26  Japonya (daha fazla bilgi) 15,4 36 21,7 21 9,2 2,36
26  Togo 15,4 32 23,1 25 8,7 2,66
28  Uruguay 15,2 24 25,2 49 6,3 4,0
28  Kuzey Kore 15,2 72 17,3 6 14,3 1,21
30  Nijerya 15,1 42 20,3 14 9,9 2,05
31  Slovenya 15,0 26 24,5 60 6,0 4,08
31  Benin 15,0 33 22,7 28 8,4 2,7
33  Estonya 14,9 22 26,4 95 4,8 5,5
34  Kiribati 14,8 29 23,6 46 6,6 3,58
35  Finlandiya 14,2 37 21,4 39 7,2 2,97
35  Çad 14,2 38 20,9 32 7,9 2,65
 Avrupa Birliği 14,1 N/A N/A N/A N/A N/A
37  Laos 14,0 53 18,5 14 9,9 1,87
38  Arjantin 13,9 28 23,7 95 4,8 4,94
39  Lesotho 13,6 45 19,9 29 8,2 2,43
40  Eritre 13,2 30 23,4 81 5,4 4,33
40  Trinidad ve Tobago 13,2 34 22,4 103 4,5 4,98
42  Burundi 13,0 42 20,3 49 6,3 3,22
Güneydoğu Asya 12,9 N/A N/A N/A N/A N/A
43  Mozambik (daha fazla bilgi) 12,9 41 20,5 43 6,7 3,06
44  Etiyopya 12,8 39 20,7 72 5,6 3,7
44  Kamboçya 12,8 65 17,9 26 8,5 2,11
46  Tayland 12,7 58 18,2 33 7,7 2,36
46  İsveç 12,7 68 17,8 35 7,6 2,34
48  Uganda 12,6 56 18,3 35 7,6 2,41
48  ABD (daha fazla bilgi) 12,6 46 19,5 66 5,8 3,36
48  Ruanda 12,6 27 24,3 119 3,5 6,94
48  Botsvana 12,6 46 19,5 54 6,2 3,15
52  Moldova 12,5 35 22,3 112 3,9 5,72
52  Gabon 12,5 60 18,1 40 7,0 2,59
54  Komorlar 12,3 74 17,2 31 8,0 2,15
54  Fransa (daha fazla bilgi) 12,3 51 19,0 64 5,9 3,22
54  Yeni Zelanda 12,3 52 18,7 49 6,3 2,97
54  Güney Afrika 12,3 39 20,7 90 5,1 4,06
58  Kongo DC 12,2 72 17,3 38 7,3 2,37
59  Bhutan (daha fazla bilgi) 12,1 100 13,9 14 9,9 1,4
59  Sırbistan 12,1 46 19,5 77 5,5 3,55
59  Hırvatistan 12,1 49 19,2 69 5,7 3,37
62  Papua Yeni Gine 11,9 60 18,1 64 5,9 3,07
62  Kongo Cumhuriyeti 11,9 65 17,9 58 6,1 2,93
62  Yeşil Burun Adaları 11,9 53 18,5 40 7,0 2,64
65  İzlanda 11,8 74 17,2 49 6,3 2,73
65  Senegal 11,8 44 20,2 86 5,2 3,88
67  Avusturya 11,7 53 18,5 84 5,3 3,49
67  Haiti 11,7 70 17,7 60 6,0 2,95
69  Gambiya 11,6 87 15,5 33 7,7 2,01
70  Sudan 11,4 78 16,6 49 6,3 2,63
70  Gine 11,4 87 15,5 37 7,5 2,07
72  Zambiya 11,2 58 18,2 91 5,0 3,64
72  Bulgaristan 11,2 56 18,3 95 4,8 3,81
72  Mikronezya Federal Devletleri 11,2 85 15,7 43 6,7 2,34
75  İrlanda 11,1 63 18,0 108 4,2 4,29
76  Tanzanya 11,0 79 16,5 66 5,8 2,84
76  El Salvador 11,0 49 19,2 106 4,4 4,36
76  Maldivler 11,0 110 13,1 24 8,9 1,47
79  Gana 10,9 68 17,8 112 3,9 4,56
80  Malavi 10,8 63 18,0 95 4,8 3,75
80  Cibuti 10,8 90 15,4 48 6,5 2,37
82   İsviçre 10,7 87 15,5 60 6,0 2,58
83  Çekya 10,6 70 17,7 112 3,9 4,54
84  Kenya 10,5 76 17,1 103 4,5 3,8
84  Küba 10,5 77 17,0 108 4,2 4,05
84  Mali 10,5 95 14,5 43 6,7 2,16
87  Avustralya 10,4 91 15,3 72 5,6 2,73
87  Kanada (daha fazla bilgi) 10,4 91 15,3 72 5,6 2,73
87  Namibya 10,4 80 16,4 77 5,5 2,98
90  Türkmenistan 10,3 84 15,8 86 5,2 3,04
90  Liberya 10,3 82 16,1 93 4,9 3,29
92  Slovakya 9,9 60 18,1 141 2,5 7,24
92  Paraguay 9,9 102 13,7 58 6,1 2,25
94  Nikaragua 9,8 83 15,9 108 4,2 3,79
94  Moritanya 9,8 95 14,5 69 5,7 2,54
96  Güney Sudan 9,6 97 14,3 81 5,4 2,65
Amerika 9,6 N/A N/A N/A N/A N/A
97  Gine-Bissau 9,5 104 13,6 66 5,8 2,34
98  Solomon Adaları 9,4 102 13,7 91 5,0 2,74
98  Hollanda 9,4 111 12,9 60 6,0 2,15
98  Doğu Timor 9,4 109 13,2 72 5,6 2,36
98  Yemen 9,4 114 12,6 54 6,2 2,03
102  Norveç 9,3 111 12,9 69 5,7 2,26
103  Romanya 9,2 80 16,4 141 2,5 6,56
103  Özbekistan 9,2 104 13,6 86 5,2 2,62
105  Şili 9,1 91 15,3 125 3,3 4,64
105  Almanya 9,1 100 13,9 103 4,5 3,09
105  Danimarka 9,1 106 13,5 101 4,7 2,87
108  Fiji 8,9 106 13,5 107 4,3 3,14
109  Mauritius 8,8 99 14,0 116 3,7 3,78
Afrika 8,8 N/A N/A N/A N/A N/A
110  Karadağ 8,7 118 12,4 84 5,3 2,34
110  Seyşeller 8,7 85 15,7 158 1,9 8,26
112  Somali 8,6 113 12,7 95 4,8 2,65
112  Türkiye 8,6 114 12,6 101 4,7 2,68
112  Singapur 8,6 121 11,9 77 5,5 2,16
115  Lüksemburg 8,5 123 11,6 86 5,2 2,23
115  Portekiz 8,5 97 14,3 116 3,7 3,86
115  Çin (daha fazla bilgi) 8,5 146 7,7 19 9,5 0,811
115  Nijer 8,5 124 11,5 77 5,5 2,09
119  Belize 8,3 94 14,7 153 2,0 7,35
120  Kırgızistan 8,2 108 13,4 122 3,4 3,94
121  Madagaskar 8,0 117 12,5 112 3,9 3,21
122  Ekvador 7,6 124 11,5 116 3,7 3,11
123  Birleşik Krallık (daha fazla bilgi) 7,4 122 11,7 129 3,2 3,66
124  Kosta Rika 7,3 114 12,6 153 2,0 6,3
124  Dominik Cumhuriyeti 7,3 119 12,2 139 2,6 4,69
126    Nepal (daha fazla bilgi) 7,2 142 8,2 54 6,2 1,32
126  Vietnam 7,2 127 11,3 122 3,4 3,32
128  Afganistan 7,1 128 10,9 130 3,1 3,52
129  Samoa 7,0 126 11,4 136 2,8 4,07
129  Vanuatu 7,0 129 10,8 125 3,3 3,27
131  Bahreyn 6,9 135 9,5 132 2,9 3,28
132  Saint Lucia 6,7 120 12,0 164 1,6 7,5
133  Malezya 6,5 135 9,5 122 3,4 2,79
134  Kuzey Makedonya 6,4 132 9,9 130 3,1 3,19
135  Bangladeş (daha fazla bilgi) 6,0 161 5,3 46 6,6 0,803
135  Brezilya 6,0 134 9,6 138 2,7 3,56
135  Kolombiya 6,0 130 10,1 150 2,1 4,81
135  İspanya 6,0 137 9,4 132 2,9 3,24
135  Peru 6,0 138 9,2 132 2,9 3,17
135  Libya 6,0 138 9,2 136 2,8 3,29
141  Katar 5,7 147 7,3 170 1,2 6,08
142  Panama 5,6 130 10,1 173 1,1 9,18
143  İsrail 5,4 140 8,7 147 2,3 3,78
143  İtalya 5,4 140 8,7 148 2,2 3,95
143  Tunus 5,4 151 6,7 111 4,1 1,63
146  Gürcistan 5,3 133 9,7 166 1,5 6,47
147  Fas 5,2 150 7,0 119 3,5 2,0
148  Malta 5,0 142 8,2 153 2,0 4,1
148  Meksika 5,0 144 8,1 150 2,1 3,86
150  Tacikistan 4,9 148 7,2 141 2,5 2,88
151  Umman 4,8 153 6,4 153 2,0 3,2
152  Ermenistan 4,6 145 8,0 161 1,8 4,44
153  Myanmar 4,5 154 5,9 125 3,3 1,79
154  Bosna-Hersek 4,4 149 7,1 159 1,9 3,74
155  Honduras 4,2 155 5,8 139 2,6 2,23
156  Irak 4,1 169 4,8 119 3,5 1,37
156  Kuveyt 4,1 157 5,7 150 2,1 2,71
156  Tonga 4,1 166 5,1 125 3,3 1,55
159  Kıbrıs Cumhuriyeti 3,9 151 6,7 176 1,0 6,7
159  Ürdün 3,9 161 5,3 144 2,4 2,21
159  Suudi Arabistan 3,9 158 5,5 148 2,2 2,5
162  Arnavutluk 3,8 161 5,3 144 2,4 2,21
162  Filipinler 3,8 155 5,8 159 1,9 3,05
164  İran 3,6 172 4,2 132 2,9 1,45
165  Yunanistan 3,2 159 5,4 170 1,2 4,5
165  Suriye 3,2 165 5,2 170 1,2 4,33
167  Venezuela 3,1 159 5,4 173 1,1 4,91
167  Cezayir 3,1 167 5,0 168 1,3 3,85
167  Mısır 3,1 170 4,5 161 1,8 2,5
167  Azerbaycan 3,1 161 5,3 173 1,1 4,82
167  Lübnan 3,1 174 4,0 153 2,0 2,0
172  Endonezya 3,0 170 4,5 164 1,6 2,81
173  Birleşik Arap Emirlikleri 2,8 175 3,6 177 0,9 4,0
174  Guatemala 2,7 172 4,2 166 1,5 2,8
175  São Tomé ve Príncipe 2,6 175 3,6 163 1,7 2,12
175  Saint Vincent ve Grenadinler 2,6 168 4,9 179 0,4 12,2
177  Pakistan 2,5 179 2,5 144 2,4 1,04
178  Bahamalar 1,6 177 2,9 180 0,4 7,25
179  Brunei 1,4 180 1,4 168 1,3 1,08
179  Jamaika 1,4 178 2,6 181 0,3 8,67
181  Grenada 0,4 182 0,0 178 0,5 0,0
182  Barbados 0,3 181 0,5 182 0,1 5,0
183  Antigua ve Barbuda 0,0 182 0,0 183 0,0 0,0

Erkek ve kadın intihar oranları, sırasıyla toplam erkek nüfusu ve toplam kadın nüfusu üzerinden hesaplanır (yani toplam erkek intiharları toplam erkek nüfusuna bölünür). Yaş standartlaştırılmış oranlar, farklı nüfus yaş dağılımlarının crude (ham) ölüm oranlarının analizindeki etkisini hesaba katarak, yaş grupları ve nüfus yapılarındaki yaygın eğilimleri istatistiksel olarak ele alır ve uzun vadeli uluslararası karşılaştırılabilirliği artırmak için kullanılır: yaş gruplarının standartlaştırılmış nüfus yapılarından sapmalara göre oranlar yukarı veya aşağı yuvarlanır (yaş ayarlaması). Temelde, herhangi bir bölgenin (veya ülkenin) yaş ortalamasının altında medyan yaş taşıyan genç bireylerin mevcudiyeti daha fazla ağırlık taşır: oran yukarı yuvarlanmışsa, bu bölgenin (veya ülkenin) ortalamasından daha düşük bir medyan yaşa sahip olduğu anlamına gelir ve aksi durumda aşağı yuvarlandığında bunun tam tersi olur.

Yukarıda listelenen çoğu ülkede erkek intihar oranı daha yüksek olarak rapor edilir, çünkü dünya genelinde her dört intihardan üçü erkekler tarafından gerçekleştirilir veya 3:1 oranındadır (örneğin, Amerika Birleşik Devletleri'nde 2015 yılında 3.36 ve 2016 yılında 3.53 olarak rapor edilmiştir).

Yaş standartlaştırma, karşılaştırma amaçları için mortalite verilerini sınıflandırmak için yaygın bir istatistiksel süreç olmasına rağmen, bu yaklaşım WHO tarafından tahminlere dayanır ve bu tahminler rapor eksikliği gibi konuları dikkate alır, bu da resmi ulusal istatistiklerden farklı oranlara yol açabilir (ve düzenlemeler periyodik olarak yapılır). Ayrıca, yaş ayarlı oranlar, incelenen tüm popülasyonların aynı yaş dağılımına sahip olduğu varsayılan bir "standart" popülasyonu olması durumunda var olacak mortalite oranlarıdır. Basit, ham tahmini oranlar burada ve burada mevcuttur. 100.000'den az nüfusa sahip ülkeler hariç tutulmuştur.

Büyük içsel farklılıklar gösteren ülkelerin değerlendirilmesi karmaşıktır. Kanada, genel olarak düşük bir intihar oranına sahip olan bir ülke olmasına rağmen, 100.000 kişi başına 10.3 olayla, bu tür bir farklılığı sergilemektedir. Kanada'daki yerli halkların intihar oranıyla karşılaştırıldığında, intihar oranı 100.000 kişi başına 24.3 olaya yükselmektedir: dünyanın en yüksek on intihar oranından biri. Bu fenomene katkıda bulunan birçok yaşam standardı ve gelir farklılığı bulunmaktadır, bu durum Kanada'da bir salgın olarak sınıflandırılmaktadır.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Suicide rates, age standardized - Data by country". World Health Organization. 2015. 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2017. 
  2. ^ "Türkiye'de son 17 yılda 50 bin 378 kişi intihar etti". Sözcü. 5 Ekim 2019. 6 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2020. 
  3. ^ Dattani, Saloni; Rodés-Guirao, Lucas; Ritchie, Hannah; Roser, Max; Ortiz-Ospina, Esteban (22 Şubat 2024). "Suicides". Our World in Data. 24 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2024. 
  4. ^ "With one suicide every 40 seconds, WHO urges action". 10 Eylül 2019. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Värnik, P (March 2012). "Suicide in the world". International Journal of Environmental Research and Public Health. 9 (3): 760-71. doi:10.3390/ijerph9030760Özgürce erişilebilir. PMC 3367275 $2. PMID 22690161. 
  6. ^ a b WHO (2002). "Self-directed violence" (PDF). www.who.int. 21 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  7. ^ Colby Itkowitz (31 Ağustos 2016). "Men die by suicide at alarming rates. This hashtag tells men 'it's okay to talk' about their emotions". Washington Post. 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2024. 
  8. ^ Cutcliffe, John R.; José Santos; Paul S. Links; Juveria Zaheer, (Ed.) (2016). Routledge International Handbook of Clinical Suicide Research. Routledge. ISBN 9781134459292. 
  9. ^ O'Brien, Jodi, (Ed.) (2009). Encyclopedia of Gender and Society. SAGE Publications. s. 817. ISBN 9781452266022. 
  10. ^ Dan Bilsker; Jennifer White (2011). "The silent epidemic of male suicide". www.bcmj.org. BCMJ. 29 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "Global rates of suicide death have fallen by a third since 1990, study finds". 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2024. 
  12. ^ "Global, regional, and national burden of suicide mortality 1990 to 2016: systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016". 27 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2024. 
  13. ^ Schumacher, Helene. "Why more men than women die by suicide". www.bbc.com (İngilizce). 21 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2021. 
  14. ^ "Suicide". www.who.int (İngilizce). 9 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2021. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]