İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası
 | |
| Kuruluş | 1945, İstanbul Şehir Orkestrası[1] |
|---|---|
| Kurucular | Cemal Reşit Rey (1945)[1] |
| Yer | İstanbul,  Türkiye |
| Kısa adı | İDSO |
| Önceki adları | İstanbul Şehir Orkestrası (1945-1972)[1] İstanbul Radyosu Senfoni Orkestrası[2] |
| Bağlı olduğu [1][2][3] | İstanbul Belediye Konservatuvarı (1945-1972) T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü |
| Önemli kişiler | Saffet Atabinen[4][5] Osman Zeki Üngör[6][7][8] |
| Yönetim[9] | |
| Müdür | Hülya Özalaşar |
| Müdür Yardımcısı | Aycan Küçüközkan |
| Orkestra Şefi | Hasan Niyazi Tura |
| idso.gov.tr | |
İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası, 1972'den beri Kültür Bakanlığı bünyesinde İstanbul'da faaliyet gösteren senfonik orkestradır.
İstanbul Şehir Orkestrası'nın Kültür Bakanlığı'na bağlanması ile meydana gelmiştir. Cuma akşamları Atatürk Kültür Merkezi'nde (AKM) düzenli konserler verir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]İstanbul'un müzik yaşamında önemli bir yeri olan ve besteci Cemal Reşit Rey'in yönetiminde 1945 yılında kurulan, temelleri ise 1827'de Donizetti Paşa'nın kurduğu Mızika-i Humayun orkestrasına dayanan İstanbul Belediyesi Şehir Orkestrası, 1972 yılında Kültür Bakanlığı'na bağlanarak İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası adını aldı.
Kadrosu, orkestra şefi Gotthold E. Lessing ve müdür Mükerrem Berk döneminde kısa zamanda tamamlanarak düzenli konserler verilmesi sağlandı. Daha sonraki yıllarda yurtiçi turnelerin yanı sıra İstanbul, Ankara, Bratislava ve Patras uluslararası festivallerindeki konserler gerçekleştirildi.
Orkestra; Anatole Fistoulari, Aaron Copland, Mircea Basarab, Demirhan Altuğ, Ilarion Ionescu-Galati, Tadeusz Strugala, Erol Erdinç, Alexander Schwinck, Vladimir Fedoseev, Erich Bergel, Jean Perrisson, Ender Sakpınar, Alexander Rahbari, Cemal Reşit Rey ve daha birçok ünlü şef yönetiminde, Andre Navarra, Leonid Kogan, Vaclav Hudecek, Heinrich Schiff, Yehudi Menuhin, Luciano Pavarotti, Jean-Pierre Rampal, Sabine Meyer, Gidon Kremer, James Tocco, Lazar Berman, Natalia Gutman, Güher-Süher Pekinel, Fazıl Say, İdil Biret, Suna Kan, Ayşegül Sarıca, Ayla Erduran, Verda Erman, Leyla Gencer, Gülsin Onay, Hüseyin Sermet, Antje Weithaas, Cihat Aşkın, Daniel Shafran, David Geringas, Truls Mork, Gustav Rivinius, Pierre Amoyal, Alexander Rudin, Alexander Melnikov, Milan Turkovic, Efe Baltacıgil, Luis Bacalov, Alexander Markov, Jose Carreras, Ida Kavafian, Tedi Papavrami, Ilya Gringolts, Antonio Meneses, David Helfgott, Radu Lupu ve orkestramıza atanan devlet solistlerimizden Gülşen Tatu, Burçin Büke ve Tuncay Yılmaz gibi solistlere eşlik etti.
İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası, Türk bestecilerinin eserlerinin birçoğunu ilk kez seslendirmiş, radyo ve televizyon programları yapmıştır. Türk sanat ve kültürünün yurtdışında tanıtımı için İspanya (1990 ve 1993), İtalya, Yugoslavya, Çekoslovakya, Avusturya, Yunanistan ve ABD'nin Memphis kentinde açılan "Muhteşem Süleyman" sergisi (1992) sırasında konserler vermiş, 1993 yılında Münih'te yapılan " Europa Musicale" Festivali'nde ve 2000 yılında Yunanistan'da yapılan Atina Festivali'nde Türkiye'yi temsil etmiştir. Topluluk, 2002 yılında Bulgaristan'a yaptığı 15 günlük turnenin yanı sıra, 2003 yılı Ekim ayı başında Japonya'da organize edilen Asya Orkestralar Haftası'nın açılış konserini vermek üzere davet edilmiş ve Tokyo Opera Salonunda verdiği konser büyük başarı kazanmıştır.
Haziran 2008’de, Mısır’ın Kahire ve İskenderiye kentlerindeki konserleriyle büyük takdir kazanan orkestra Kasım 2009’da Almanya turnesinde, 2012-2013 konser sezonunun Ekim ayında beş konserlik İspanya turnesini, 2015 Temmuz ayında iki konserlik İtalya turnesini ve Haziran 2017'de Maestro Milan Turkovic yönetiminde, Vadim Repin ve Rebekka Hartmann'a eşlik ederek, Brezilya, Arjantin, Peru ve Şili'yi kapsayan 6 konserlik bir Güney Amerika turnesi gerçekleştirdi. 2022 yılında Arnavutluk'un Tiran kentinde düzenlenen Türk Kültür Günleri kapsamında İDSO, Hasan Niyazi Tura yönetiminde solist Elvin Ganiyev’e eşlik etti. Aynı yıl Bulgaristan'ın önemli müzik festivallerinden biri olan Varna Müzik Festivali'ne davet edilen İDSO, solist Alexander Markov ile başarılı bir konser verdi.
İDSO, 20 yıllık bir aradan sonra 2023 Ekim ayında Japonya turnesi için Asya Orkestraları Haftası kapsamında, Tokyo'nun prestijli konser salonu Tokyo Opera City Konser Salonu'nda Gürer Aykal yönetiminde ve solist Cihat Aşkın ile konser verdi. 2023 Kasım ayında ise, Cumhuriyetin 100. yılı kutlamaları kapsamında Berlin Filarmoni Konser Salonu ve Zurizh Tonhalle konser salonunda Howard Griffiths yönetiminde solist Can Çakmur ile birlikte iki önemli konser gerçekleştirdi.
İDSO konserlerine 2021 yılında yenilenerek hizmete giren Atatürk Kültür Merkezi'nde devam etmektedir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]İDSO Resmî Web Sitesi 27 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;GSGM-İDSO-Tarihçeisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b Aktüze, İrkin (2011). "İDSO - Orkestra Tarihçesi". İDSO Resmî Web Sitesi. www.idso.gov.tr. 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
- ^ "CSO - Tarihçe". CSO Resmî Web Sitesi. Ankara: Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası. 2012. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
- ^ "CSO - Tarihçe". CSO Resmî Web Sitesi. Ankara: Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası. 2012. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
1908’de flütist Saffet Bey ilk Türk şef olarak orkestranın başına geçti ve orkestraya yenilikler getirdi.
- ^ Aktüze, İrkin (2011). "İDSO - Orkestra Tarihçesi". İDSO Resmî Web Sitesi. www.idso.gov.tr. 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
Orkestrayı yöneten ilk Türk şef ise orkestranın flütçülerinden Saffet Atabinen (1858-1939) oldu.
- ^ "İstiklâl Marşı - Beste: Zeki Üngör Hakkında Bilgiler". MEB - İstiklâl Marşı. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı. 2003. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
- ^ Aktüze, İrkin (2011). "İDSO - Orkestra Tarihçesi". İDSO Resmî Web Sitesi. www.idso.gov.tr. 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
Osman Zeki Bey zamanında ise orkestra 17 Aralık 1917 ile 31 Ocak 1918 günleri arasında ilk kez yurt dışı turnesine çıkarak Viyana, Berlin, Dresden, Münih, Budapeşte ve Sofya'da Beethoven'ın Eroica Senfonisi, Wagner'in Parsifal Prelüdü ve Weber'in Oberon Uvertürü programını başarıyla çalmış ve dönüşünde Union Française'de halk huzurunda ilk konserlerine başlamıştı.
- ^ "CSO - Tarihçe". CSO Resmî Web Sitesi. Ankara: Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası. 2012. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
Konser öncesinde Mızıka-ı Humayun yönetciliği ile orkestra şefliği birbirinden ayrılarak Zeki Bey (Üngör) ilk defa bağımsız bir orkestra şefi olarak göreve başladı.
- ^ "İDSO - Yönetim ve Personel". İDSO Resmî Web Sitesi. İstanbul: www.idso.gov.tr. 2011. 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2015.
