Şehrazat (müzisyen)

Şehrazat Kemali Söylemezoğlu^[8] (d. 3 Eylül 1952, Ankara), Türk söz yazarı, besteci, yapımcı, şarkıcıdır. Türkçenin yanı sıra İngilizce ve Fransızcayı da çok iyi düzeyde bilen Şehrazat, dokuz yıl Beyrut'ta yaşadığı için Arapçayı anlayabilmektedir.

Şehrazat'ın babası Türkiye'nin ilk madencilerinden, Maden Kralı lakaplı iş insanı Sihamettin Kemali Söylemezoğlu'dur.^[9] Dedesi Harbiye Nazırı Süleyman Şefik Paşa'dır. Dedesinin babası ise Rumeli Beylerbeyi ve Konya Valisi Derviş Ali Kemali Paşa'dır ve Mevlana Türbesi'nde yatmaktadır. Dedesinin amcası Tanzimat devri devlet adamı, şair ve yazarlarından Ethem Pertev Paşa'dır. Yine Mehmet Teymur Fenni Efendi'nin torununun torunu ve IV. Murat'ın başpehlivanı Şahan Ali'nin torununun torununun torunudur. Halası, Osmanlı şehzadesi Cengiz Osmanoğlu'nun annesi Emine Perizat Perin'dir. Büyük amcalarından biri diplomat ve yazar Galip Kemali Söylemezoğlu, diğeri de Jön Türklerden Necmettin Kemali Söylemezoğlu'dur. Hamit Kemali Söylemezoğlu^[10] da Şehrazat'ın amcasıdır. Annesi Sevinç Tevs ise Arnavutluk büyükelçisinin kızıdır ve Türkiye'ye caz müziğini getiren, ünü uluslararası medyaya taşınmış ilk Türk caz şarkıcısı olarak kabul edilen bir sanatçıdır, otoriteler tarafında 20. yüzyıl müzik dünyasının en mükemmel seslerinden biri olarak tanımlanmaktadır.^[11][12]

1948 yılında ABD'de, Miami Jazz Festivali'nde, 12 kez Grammy Ödülü kazanmış annesi, Arif Mardin'in bestesi olan "For You" isimli şarkıyı yorumuyla Sarah Vaughan'ı eleyerek birinci olmuştur. Teyzesi de yine ünlü caz sanatçısı Sevim Tevs olup anne tarafından Şehrazat, Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi'nin ileri kuşak torunlarındandır. Oldukça köklü bir aileden gelen Şehrazat ailenin tek çocuğudur ancak Şehrazat'ın babası Sihamettin Kemali Söylemezoğlu,^[9] Sevinç Tevs ile evliliğinden sonra Aynur Bıyıktay (Ömer Halis Bıyıktay'ın kızı,^[13] anne tarafından Kâzım Karabekir'in yeğeni^{[9][13][14][15][16]}) ile evlenmiştir. Bu evlilikten dünyaya gelen ve adını dedesi Süleyman Şefik Paşa'dan alan Süleyman Şefik Söylemezoğlu,^[9][13] Şehrazat'ın tek kardeşidir.

Kurtuluş Savaşı ile cumhuriyet tarihinin önemli isimlerinden olan Mustafa Kemal Atatürk'ün silah arkadaşı Hüsrev Gerede, büyük amcası Galip Kemali Söylemezoğlu'nun kızı Lamia Gerede'nin eşidir. Şehrazat ile kuzen çocuğu olan Selçuk Gerede ise yönetmen ve senarist Canan Gerede ile evlenmiştir ve bu evlilikten kızları Bennu Gerede dünyaya gelmiştir. Şehrazat, büyükelçi Özer F. Tevs'in yeğenidir. Şehrazat'ın eniştelerinden biri olan gazeteci Mithat Perin ise, Şehrazat'ın en küçük halası Perizat Perin'in ikinci eşidir ve Abdi İpekçi'nin hocasıdır. Ayrıca, Şehrazat'ın bir diğer halası ünlü oyuncu Belkız Rufa Kemali Söylemezoğlu'dur. Annesi Sevinç Tevs'in dayısı Türk müziğinin kemanî bestecisi Cevdet Çağla'dır. Belkız Hanım ile evlilik yapan Gallini Fahmy Paşa, Adrian Conan Doyle, Venedik Kontu Giorgio Cini de Şehrazat'ın enişteleri olmuştur. Yeğenleri arasında yazar ve diplomat Yüksel Söylemezoğlu,^[17] Turgay Şeren ve Hülya Koçyiğit de olan Şehrazat'ın anne ve baba tarafından bütün akrabaları, babası dahil Galatasaray Lisesi mezunudur. Bunun yanı sıra Azade Perin ve Belçika'da ünlü gazeteci ve yazar Selçuk Perin de Şehrazat'ın halasının çocuklarıdır.^[18] Aynı zamanda Şehrazat, anneannesi tarafından, kabri Trakya'da bulunan Seyyid Abdüsselam Çelebi'nin ileri kuşak torunlarından olup Yavuz Sultan Selim döneminde üç yıl ve Kanuni Sultan Süleyman zamanında beş yıl olmak üzere defterdarlık yapan Abdüsselam Çelebi'nin türbesi önünde bulunan çeşme kitabesinde yazılı olduğu üzere kendisi, sahabe Ebu Bekir'in soyundan gelmektedir.^[19]

Ayrıca Şehrazat Kemali Söylemezoğlu'nun hala çocukları arasında Osmanoğlu ailesine mensup çok fazla hanedan üyesi de vardır. Sultan Reşat'ın torunları olan Prens Ömer Fevzi Osmanoğlu gibi şehzade ve Sultan Mihrimah Osmanoğlu gibi bazı sultanlar, Şehrazat'ın kuzenleridir. Şehrazat'ın halası Emine Perizat Perin'in ilk eşi Şehzade Mehmet Ziyaeddin Efendi'nin oğlu Prens Mehmet Nazım Osmanoğlu'dur. Sultan torunlarından Prens Cengiz Osmanoğlu da Şehrazat'ın halası Valide Sultan Perizat Hanım ile Turgut Özal ve Türkiye Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu tarafından verilen özel izinle Eyüp Sultan'daki Sultan Reşat Türbesi'ne defnedilen Prens Mehmet Nazım Osmanoğlu'nun oğludur. Şehrazat'ın sıkça görüştüğü kuzeni Prens Cengiz Osmanoğlu, ABD'nin New York şehrinde yaşamaktaydı. Onun ilk eşi Eileen Hanım'dan olan kızı Ayşe Sultan, oğlu Şehzade Ziyaeddin ve William Rehm'den olan çocukları Peri Kathleen Sultan ve Şehzade Zekeriya, Şehrazat'ın akrabalarıdır.

Çocukluğunun büyük bir kısmını İzmir'de geçiren^[20] Şehrazat, daha iyi bir eğitim için ailesi tarafından Lübnan'ın başkenti Beyrut'a gönderilip orada Choueifat Uluslararası İngiliz Koleji (International School of Choueifat) adlı okulda okumuş, 1970 yılında eğitimini tamamlayarak SABIS sistemini uygulayan^[21] kolejden Uluslararası Bakalorya ile mezun olmuştur.

Binlerce bestesi olan Şehrazat'ın ilk hiti Ajda Pekkan'ın yorumladığı "Yaz Yaz Yaz" (1990) isimli şarkıdır. Bu bestesi ile Türk pop müziğinde onun önderliğinde yeni bir kapı açılmıştır. 1992 yılında Gülden Karaböcek'in "Kısmetse Olur" albümünde, "Kısmetse Olur",^[22] "Kırgınım Anılara"^[23] ve "Zaman Hırsızı"^[24] adlı şarkı sözlerine yer verilir. Gülden Karaböcek tarafından bestelenerek yorumlanan bu eserlerin düzenlemesi ise Garo Mafyan'a aittir. Son zamanlardaki çalışmalarına, Bengü'nün "Kocaman Öpüyorum" "Sırada Sen Varsın", Gökhan Özen'in "Ezdirmem" ve "Helal Olsun" ile Meyra'nın "Aşklayalım" gibi hit şarkıları örnek gösterilebilir. Kendisi, Demet Sağıroğlu'nun en ünlü şarkılarından "Kınalı Bebek"in de söz yazarı ve prodüktörüdür. Oldukça kuvvetli bir sesi olmasına rağmen ses sanatçısı olarak çalışmalarına uzun yıllardır ara vermiş olan ve daha çok prodüktör, şarkı sözü yazarı ve besteci kimliğiyle sanat hayatında yer alan Şehrazat, 1960'lı yılların sonundan 1980'lerin sonuna değin söylediği aranjmanlar ile müzik dünyasında önemli yer kazanmıştır. Kendisi tarafından seslendirilen bu aranjman şarkılardan en ünlüleri arasında "Aşk Bir Kumarsa" (ABBA'nın "The Winner Takes It All" şarkısı coverı), "İki Gölge" (Sandy Posey'nin "All Hung Up In Your Green Eyes" şarkısı coverı), "İmkânsız Aşk" (Dusty Springfield'ın "I Close My Eyes and Count to Ten" şarkısı coverı) ve Kelebek (2:58; Engelbert Humperdinck'in "Free as the Wind (Theme from Papillon)" şarkısı coverı) bulunmaktadır. 1975-1987 döneminde ise, birden çok lisan biliyor olması ile bunun sonucunda kazandığı ve o döneme ait modern veya klasikleşmiş öyküsel İngilizce şarkılardan oluşan eklektik ve oldukça geniş repertuvarı sayesinde, Türkiye'nin en meşhur sanatçılarının sahne aldığı ve son derece seçkin konuklara sahip Playboy ve Gala gibi İstanbul'un en ünlü mekânlarında sahne almayı bir solist olarak başarmıştır.^[25] Zengin müzik bilgisi ve başarılı sahnesi ile yoğun performansı hem izleyicinin hem de medyanın takdirini toplamasına rağmen Şehrazat, 1987 yılında sahneyi bırakma kararı alarak şarkı yazarlığına odaklanmayı tercih etmiştir. Kendisinin ses genişliği ve türü, yüksek nota dizili kontralto olarak adlandırılır. Bunun sebebi ise kayda değer bir vokal dayanıklılık ve çabukluğa sahip olmasından ötürü yüksek soprano notaları söyleyebildiği kadar düşük bariton notalarını da seslendirebilme yeteneğidir.

Meslektaşı olan Sezen Aksu en yakın dostlarındandır. Aksu, Şehrazat'a Şehro lakabı ile hitap eder lakin bu takma ad, Şehrazat'a anne ve babası tarafından verilmiştir. Bununla birlikte Şehrazat, süperstar Ajda Pekkan, Eurovision temsilcilerimizden Sibel Tüzün, ünlü şarkıcı ve müzik gruplarından Yıldız Kaplan, Reyhan Karaca, Zeliha Sunal, Demet Sağıroğlu ve AF Grubu gibi nice ismin prodüktörlüğünü yapmıştır.^{[26][27][28][29][30]} 1992 yılında Gülden Karaböcek'in "Kısmetse Olur" albümünde "Kısmetse Olur", "Kırgınım Anılara" ve "Zaman Harsızı" adlı şarkıları yayınlanır. Gülben Ergen'in "Abayı Yaktım", "Elveda", "Uçacaksın", "Ayrılmam", "Git", "Fıkır Fıkır", "Ne Zaman", "Gümbür Gümbür", "Belki", "Kim Ne Derse Desin", "Kurşuni" gibi şarkıları da Şehrazat'a aittir ve yine Ergen'in, "Teşekkür Ederim" şarkısının söz yazarı, "Sade ve Sadece (Elveda)" şarkısının söz yazarı ve Emre Irmak eşliğinde bestecisi Şehrazat'tır. İlk 45'liği olan İki Gölgeyi 1967-1968 yılları arasında Beyrut'ta okurken, henüz 15-16 yaşlarında yapmıştır. Ardından 1980'e değin, ağırlıklı olarak aranjmanlardan oluşmak üzere, çok sayıda plak çıkarmıştır. Bunlar arasında 1968 yılına ait Dün Gece, 1969 yılına ait Beni Unutma ve İmkânsız Aşk, 1970'li yıllara ait Kelebek, Dili Dost, Kalbi Düşman, Cömert Baykent ile düet şarkı içeren Söz Sevgilim, Söz (4:46), bir Dalida coverı olan ve Ümit Yaşar Oğuzcan tarafından Şehrazat için Türkçe söz yazılmış şarkı Kolkola, Ne Kapımı Çalan Var ile Nerede Olsan yer almaktadır. 1980'de ise İstanbul Gelişim Orkestrası ile "Sevemedim Karagözlüm" (4:49) adlı şarkıyı Batı formunda söyleyerek, içerisinde bu şarkıyı içeren, Türkiye'deki ilk maxi-single olan Sevemedim Karagözlümü çıkarmıştır. Aynı yıl çıkardığı EP de "Hürüm Artık" (3:52), "Bahşiş" (3:26), "Seni Sevmişim" (3:2) gibi şarkılar içermekteydi. Son uzunçalarını (LP) ise Sevdim Bir Genç Adamı adı altında 1981 yılında çıkartmıştır. Böylelikle diskografisine "Sevdim Genç Bir Adamı", "Kendim Ettim, Kendim Buldum (Eyvah)", "Yanında", "Aşk Bir Kumarsa", "Kulakların Çınlasın", "Lay la, Lay la (Yaşamaya Bak Sen)" gibi şarkıları ekleyerek Türkiye'de müzik konusunda önemli yer kazanmıştır. Besteciliğe 1986 yılında başlamıştır ve bestelerini ilk onaylayan da Amerika'da oldukça tanınan prodüktör, aile dostu Arif Mardin olmuştur. 2002 yılından 2008 yılına değin çeşitli derleme albümlerde yer almıştır. Bunlar arasında Bak Bir Varmış Bir Yokmuş: 60'lı ve 70'li Yılların Orijinal Kayıtları (2002), Our Golden Songs (2007) ve Çınar Vol. I (2008) dile getirilebilir. Çınar Vol. I, merhum şarkı sözü yazarı, besteci ve tiyatro oyuncusu Aysel Gürel anısına oluşturulmuş bir saygı albümü niteliğindedir ve Müjdat Gezen, Sezen Aksu, İlhan Şeşen, Zerrin Özer, İlker Özdemir, Yavuz Bingöl, Yonca Lodi, Nükhet Duru, Timur Selçuk, Suavi, Kubat, Nilüfer, Harun Kolçak, Murat Güneş, Atilla Atasoy ile Reyhan Karaca'nın da yer aldığı bu albümde Şehrazat, Volga Tamöz tarafından düzenlenen "Rüşvet" adlı Aysel Gürel'e ve kendisine ait şarkıyı seslendirmiştir.

2 Şubat 1985 günü "Do-Re-Mi" adlı aylık televizyon programının "Caz ve Dans Gecesi" adlı müzik festivalinin özel konuğu olarak sahne almıştır. Bu program çerçevesinde "Break Me" adlı şarkıyı söyleyen Şehrazat, Coşkun Demir ile de "Baby Come to Me" adlı eseri seslendirerek bir düet gerçekleştirmiştir. Ayrıca 19 Haziren 1992 tarihinde Cem Özer'in Star TV'de sunduğu "Laf Lafı Açıyor" adlı şov programında ve yine aynı programın Kanal D'ye transfer olduğu dönemde 3 Mayıs 1996 tarihinde yer almıştır.

Şehrazat, 24 Ocak 2004 tarihinde sanatının 30. yılını, Türkiye İş Bankası iş birliğiyle, İş Sanat'ta "Şehrazat Şarkıları" adı altında büyük bir konser şöleni şeklinde gerçekleşen gecede kutlamıştır. Bu özel gecede daha önceden Şehrazat şarkıları seslendirmiş Sezen Aksu, Nilüfer, Ajda Pekkan, Sertab Erener, Aşkın Nur Yengi, Emel Müftüoğlu, Muazzez Abacı ve daha birçok sanat adına önemli isim Şehrazat'a sahnede eşlik edip onun şarkılarını söylemiştir.^[31]

Bu jübile niteliğindeki konser etkinliği için satılan tüm biletlerden gelen kâr ve tüm diğer gelirler Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı'na bağlı TSK Elele Vakfı'na, ülke ve millet savunması için görevi başında yaralanan veya herhangi bir uzvunu kaybedenler başta olmak üzere, Türk Silahlı Kuvvetleri personeli, emeklisi, malulen emeklisi ve bu kimselerin yakınlarının rehabilitasyonu ve sürekli tedavisinin tedarik edilmesinde kullanılmak üzere Şehrazat tarafından bağışlanmıştır.^[32][33]

Bu gece, bir sene sonra, 2005 yılında atv tarafından "Şehrazat Şarkıları" adında televizyon programı olarak yayınlanmıştır.^[34][35]

• 1967 İki Gölge
• 1968 Dün Gece
• 1969 Beni Unutma
• 1969 İmkânsız Aşk
• 1973 Kelebek
• 1974 Dili Dost, Kalbi Düşman
• 1974 Söz Sevgilim, Söz (Cömert Baykent ile düet)
• 1970'ler Kolkola
• 1970'ler Ne Kapımı Çalan Var
• 1970'ler Nerede olsan

• 1980 Sevemedim Karagözlüm^[36] (Türkiye'deki ilk MCD)

• 1980 Sevemedim Karagözlüm
• 1980 Hürüm Artık
• 1980 Bahşiş
• 1980 Seni Sevmişim

• 1981 Sevdim Genç Bir Adamı^[37]
• 1981 Kendim Ettim, Kendim Buldum (Eyvah)
• 1981 Yanında
• 1981 Aşk Bir Kumarsa
• 1981 Kulakların Çınlasın
• 1981 Lay la, Lay la (Yaşamaya Bak Sen)

• 2002 Bak Bir Varmış Bir Yokmuş: 60'lı ve 70'li Yılların Orijinal Kayıtları
• 2007 Our Golden Songs
• 2008 Çınar Vol. I

• Discogs'ta Şehrazat Diskografisi diskografisi
• Myspace'te Şehrazat
• Spotify'da Şehrazat 30 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• TTNET Müzik'te Şehrazat
• X'te Şehrazat
• YouTube'da Şehrazat kanalı

Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. Gösterilen kaynaklar kaynak gösterme şablonları kullanılarak dipnot belirtme biçemine uygun olarak düzenlenmelidir. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)