Ahmed bin Tolun

Ahmed bin Tolun (Arapça: أحمد بن طولون), 868-905 yılları arasında Mısır ve Suriye'yi yöneten Tolunoğulları hanedanının kurucusuydu. Aslen bir Türk köle askeri olan İbn Tulun, 868'de Abbasi valisinin vekili olarak Mısır'a geldi.^[1] Mısır valisi oldu. Nüfuzunu Filistin ve Suriye’ye kadar genişletti. Ülkesinde imar faaliyetlerinde bulunup lüzumlu askerî tedbirleri alarak kuvvetli bir ordu kurdu. Abbasiler, Irak'taki zenci esirlerle meşgul olurken 868 yılında bağımsızlığını ilan etti.

Ahmed bin Tolun, Mısır maliyesinde ıslahat yaptı. Mısır ahalisini darlıktan kurtarması sebebiyle çok sevildi. Kısa zamanda Şam, Halep, Antakya şehirleriyle birlikte Suriye'yi idaresine aldı. Adana ve Tarsus bölgesini de ülkesine bağladı. Ahmed bin Tolun'un 884'te vefatıyla, yerine oğlu Humâreveyh geçti.

Birkaç Orta Çağ yazarı Ahmed bin Tulun hakkında yazmıştır. İki ana kaynak, 10. yüzyıldan kalma iki yazar olan İbn el-Daya ve El-Belevî'nin iki biyografisidir. Her ikisine de Sırat Ahmed bin Tulun denir ve el-Balavi'nin çalışmaları çok daha kapsamlı olmasına rağmen büyük ölçüde İbn el-Daya'ya dayanır. İbn el-Daya ayrıca Tolunoğulları dönemi Mısır toplumundan anekdotlar içeren bir kitap (Kitab el-mukafa'a) yazdı. Daha fazla bilgi, eserleri Mısır'daki yönetiminin ilk yıllarını kapsayan İbn Tulun'un çağdaşı coğrafyacı ve gezgin Yakubî'den ve daha sonraki Mısırlı yazarlardan, özellikle 15. yüzyıl tarihçileri İbn Duqmaq ve Makrîzî'den geliyor. Tolunoğulları devletinin tarihi hakkında yazmak için daha önceki çeşitli kaynaklardan yararlandı.

• Tolunoğulları Camii