Ali Seydi Armaner

Ali Seydi Bey veya Ali Seydi Armaner (1870, Erzincan - 1933), Türk siyasetçi.

1284 (1870)'te Erzincan'da doğdu. Süvari Mirlivası (Tümgeneral) Hacı Üzeyr Paşa ve Safiye Hanun'm oğludur. İlk ve orta öğrenimini Erzincan'da ve Askerî Rüşüyesinde tamamladıktan sonra Mülkiye Mektebi İdadî bölümüne girdi. 7 Ağustos 1891'de yüksek kısmından mezun oldu. 3 Ekim 1891'de Şûrayı Devlet (Danıştay) Dahiliye Dairesi kaleminde aday memur olarak devlet hizmetine başladı. 30 Aralık 1893'te 2 nci sınıf mülazımlığa yükseltildi. 12 Ocak 1895'te Hazine-i Hassa Tahrirat Kalemine atandı. 6 Nisan 1896'da Kalemin Mümeyyizi oldu. Bu arada Nümune-i Terakki Mektebinde Hesap, Hendese, Kitabet, İmla ve Tarih ve sonra da Üsküdar İdadisinde Belagat ve İnşa ve Edebiyat ve Sanayi Mektebinde Riyaziye ve Osmanlı lisanı öğretmenlikleri yaptı.

30 Aralık 1896'da Bağdat Arazi-i Seniye Komisyonuna memur edildi. 4 Eylül 1897'de Bağdat İdadisi Edebiyat, Ahlâk, Tarih, Malûmat Fenniye ve İlmi Servet ve ayrıca Ermeni Mektebinde Osmanlı lisanı öğretmenliklerim ek görev olarak yürüttü. 21 Ocak 1898'de Komisyon Üyeliği ve Tahrirat Başkâtipliğine getirildi. 17 Mart 1901'de yeniden Hazine-i Hassa İdaresine mümeyyiz olarak atandı. 15 Şubat 1903'te ek görev olarak Mercan İdadisi kitabet öğretmenliğini üstlendi. 13 Nisan 1907'de Bağdat, Basra ve Musul Emlâki Hümayun İdareleri ile Dicle Hamidiye Vapur İdaresinin işlemlerini inceleme ve denetim ile görevlendirildi.

27 Nisan 1909'da Saltanat değişimi nedeniyle yapılan düzenlemede bir süre açıkta kaldı. Bu arada 20 Haziran 1909 tarihli irade ile Osmanlı Devletinin özgün bir tarihini vücuda getirmek üzere kurulan heyete daimi üye olarak seçildi.

8 Eylül 1909'da Mülkiye Müfettişliğine atandı. 4 Aralık 1913'te Adana Vali Vekilliğine getirildi. 10 Mart 1914'te vekillik görevi sona erdi. 30 Ekim 1914'te Mülkiye Tefti Heyeü Genel Müdür Vekili oldu. 13 Ekim 1915'te Bolu Sancağı Mutasarrıfı olarak görevlendirildi. 1 Aralık 1917'de Çatalca Sancaı Mutasarrıflığına nakledildi. 9 Temmuz 1918'de Mamuretülaziz (Elâzığ) Valiliğine atanarak yükseltildi. 22 Mayıs 1919'da Damat Ferit Hükûmeti tarafından yerine başkası atanarak açığa alındı.

1 Ekim 1919'da Mülkiye Mektebi Usulü Muhabere-i Resmiye (Resmi Yazışma Usulü) öğretmenliğine atanarak 29 Nisan 1924'e kadar bu görevi yürüttü. 4 Ekim 1924 - 13 Aralık 1926 arası Diplomatik Yazışma dersini okuttu. Ayrıca 1922'den itibaren Galatasaray Sultanisi, İstanbul ve Vefa İdadilerinde tarih öğretmenliği yaptı.

TBMM'nin IV üncü döneminde Trabzon Milletvekili Hakkı Sofu Beyin ölümü üzerine boşalan milletvekilliğine CHP adayı olarak 24 Nisan 1933'te seçilerek 8 Mayısta Meclise katıldı. Bir süre sonra hastalanarak İstanbul Cerrahpaşa Hastanesine yatırıldı. Ancak hastalıktan kurtulamayarak 2 Ağustos 1933'te öldü. Topkapı mezarlığında toprağa verildi.

Şekûre Hanım (1877-1938) ile evlenmiş olup, Hasan Sadi (1895-1965)'nin babasıdır. Aile sonradan (Armaner) soyadını almıştır.^[1]

• Mesâil-i Tabiiyye (Tabii Mes'eleler) İstanbul, 1307 (1891)
• Güldeste-i Bedâyı, İstanbul 1320 (1904)
• Kitabet Dersleri, İstanbul 1321 (1905)
• Defter-i Galatât, İstanbul 1324 (1908)
• Lûgatçe-i Edebiyyât, İstanbul 1324 (1908)
• Kitabet-i Husûsiyye ve Ticâriyye Dersleri; Ameli ve Nazari, İstanbul 1324(1908)
• Resimli Kaamûs-ı Osmânî : 1-3. Cildler, İstanbul 1324-1327; (1908-1911)
• Seci ve Kaafiye Lügati, İstanbul 1323 (1907)
• Muhtasar Güldeste-i Bedâyı, İstanbul 1325 (1909)
• Seci ve Kaafiye Lügatine Zeyl, İstanbul 1326 (1910)
• Târih-i İslâm; İbtidâilere (İlk Okullara) Mahsus, İstanbul 1326 (1910)