Arabesk müzik
| Türk müziği |
|---|
 |
Arabesk, Türkiye'ye özgü, duygusal bir halk müziği türüdür. Genellikle duygusal olan şarkı sözleri; karamsarlığı, umutsuz aşkları, günlük dertleri, umutsuzluğu ve başarısızlığı konu edinir. Küçük bir kısmı ise enstrümantaldir.
Fransızcadan Türkçeye geçen[1] arabesk sözcüğü "Arap tarzı" anlamına gelir.[2] Arabesk, Arap müziği değil, Arap ezgilerinden ve usullerinden esinlenen bir Türk müziği türüdür. Klasik Arap müziğinin, klasik Türk müziğinden geniş ölçüde ayrılması sebebiyle Arap müziği Türkiye'de benimsenmemiş fakat sonra Türk sanat müziği ve Türk halk müziğine Arap ezgileri ve usulleri eklenerek arabesk müzik doğmuştur. Ayrıca bu müzik tarzı, toplumun kırsal kesiminin konuştuğu dili iyi kullanmış, tasavvufa dayalı bir literatür de oluşturmuştur.[3]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye'de arabesk şarkı şekli ilk kez 1940'lı yıllarda Haydar Tatlıyay ve diğer birkaç şarkıcı tarafından ortaya çıkarılmıştır.[kaynak belirtilmeli] 1938 yılında Arapça şarkılar yasaklanmış fakat bu müziği çalan Kahire Radyosu, Türkiye'de de çektiği ve sevilerek dinlendiği için bu yasak başarılı olmamıştır. 1960'lı yıllarda Adnan Şenses, Orhan Akdeniz, Ahmet Sezgin, Abdullah Yüce ve Hâfız Burhan Sesyılmaz gibi bazı şarkıcılar, Araplardan alınan raks müziğini Türkçe şarkılar için kullanmışlar ve böylece Türkçe arabesk ortaya çıkmıştır.
Daha sonra Orhan Gencebay gibi bazı şarkıcılar arabeski rock 'n' roll müziği ile birleştirmiş, Hakkı Bulut ise Türk halk müziği formatına darbuka, bongo, hollo, keman gibi bazı batı müziği enstrümanları ekleyerek günümüz arabesk müziğinin temellerini atanlar arasında yer almıştır. Müslüm Gürses, İbrahim Tatlıses, Ferdi Tayfur, Gökhan Güney, İbrahim Erkal, Emrah Erdoğan İpek, Ümit Besen, Özcan Deniz, Azer Bülbül, Mahsun Kırmızıgül gibi isimlerse arabeskin en ünlü icracıları arasına katılmıştır. Bergen, Kâmuran Akkor ve Dilber Ay ise 80'lerde zirveye çıkan arabesk müziğin en önemli kadın temsilcilerinden olmuşlardır. Arabesk, zamanla kendi içinde arabesk pop, arabesk rock, arabesk rap gibi alt başlıklara ayrılmıştır. Bir zamanlar ise Selahattin Özdemir tarafından İngilizce arabesk projesi yapılmıştır ancak fazla ilgi görmemiştir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "arabesk." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 18 Kasım 2012
- ^ "arabesque." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ "ARABESK MÜZİĞİN TASAVVUF İLE İLİŞKİSİ/BİR MÜSLÜM GÜRSES ÖRNEĞİ, Oğuzhan Özoğlu, Vahiy Düşüncesi, 03 Mart 2014" (PDF). 23 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2014.