Birleşmiş Milletler ve Kazakistan

Kazakistan
Birleşmiş Milletler üyeliği
ÜyelikTam üye
Üyelik tarihi2 Mart 1992
BMGK koltuğuKalıcı değil
BüyükelçiMagzhan Ilyassov
Kazakistan
Bu kategoride yer alan maddeler
Kazakistan hükûmeti ve siyasetinin
bir parçasıdır.

Bağımsız Devletler Topluluğu BDT Üye Devleti

Kazakistan Cumhuriyeti 2 Mart 1992'de Birleşmiş Milletler'e üye oldu.[1] Kazakistan, 2017-2018 dönemi için BM Güvenlik Konseyi'nde görev yapmak üzere seçildi.[2] BM Genel Sekreteri António Guterres, BMGK'ye yaptığı konuşmada, Kazakistan'ın dünyayı kitle imha silahlarından ve nükleer silahların yayılmasını önleme çabalarından kurtarma çalışmalarını tanıdı.[3]

Kazakistan'ın konumu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan'ın BM'deki konumu, Birleşmiş Milletler tarafından ele alınan tüm konularda Kazakistan'ın çıkarları temelinde oluşturulmuştur. Silahsızlanma, ekonomi, ekoloji, sosyal ve sürdürülebilir kalkınma, barışı koruma, uluslararası hukukun geliştirilmesi, insan haklarına saygı, cinsiyet eşitliği, terörle mücadele, organize suç ve terörle mücadele alanlarında Örgütün himayesinde işbirliğinin güçlendirilmesine özel önem verilmektedir. Kazakistan Cumhurbaşkanı 1992'den 2016'ya kadar New York'taki BM merkezini 11 kez ziyaret etti ve defalarca Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun çalışmalarına katıldı. Cumhurbaşkanı, BM Genel Kurulunun 70. yıldönümü oturumunun yanı sıra Eylül 2015'te Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Zirvesi'ne katıldı.

Afganistan

[değiştir | kaynağı değiştir]

BMGK üyesi olarak ve konsey başkanı olarak rotasyonu sırasında Kazakistan, Afganistan'a odaklanmaya devam ediyor ve Afganistan'da istikrar ve güvenliği sağlamak için müdahale gerektiren alanları ana hatlarıyla belirten kavram notları dağıttı.[4] BMGK başkanı olarak Kazakistan, Ocak 2018'de 2010'dan bu yana Afganistan'daki ilk büyükelçi heyetine başkanlık etti.[5] Üst düzey delegasyon, 11 daimi temsilci de dahil olmak üzere 15 BMGK üyesinin tamamından oluşuyordu.[5]

Terörle mücadele

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan, Birleşmiş Milletler'in uluslararası terörizme karşı mücadeledeki rolünü tanımaktadır. Kazakistan, bunu yapmayan BM üye ülkelerini Birleşmiş Milletler'in 13 Uluslararası Terörizm Sözleşmesi'ni kabul etmeye çağırdı.[6] Kazakistan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde görev yapan ilk Orta Asya ülkesidir. Kazakistan Dışişleri Bakanı Kairat Abdrakhmanov ve Daimi Temsilci Kairat Umarov, 73. Genel Kurul'un oturum aralarında üye ülkelerin Birleşmiş Milletler Küresel Terörle Mücadele Stratejisi (GCTS) ve diğerlerini uygulama vaadinde bir davranış kuralları imzalamaları için bir üst düzey etkinlik düzenlediler.[7]

Çevre ve iklim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan, 1992 yılında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesini imzaladı. Kazakistan her zaman iklim değişikliğiyle mücadelenin aktif bir savunucusu olmuştur. 2015 yılında, Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından uygulanan Kazakistan'ın Yeşil ekonomi modeline geçişini destekleme projesini başlattı. Proje, kapsayıcı ekonomik kalkınmaya katkıda bulunarak Kazakistan'ın uzun vadeli çevresel sürdürülebilirliğini artırmayı amaçlamaktadır.

Küresel barış ve barışı koruma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan, Genel Sekreter ve Güvenlik Konseyi'ne gönderdiği resmi mektupta, Afrika'da kapsamlı barış ve güvenlik olmadan sürdürülebilir küresel barışın mümkün olmayacağını belirtmiştir. Ayrıca BM'nin Orta Doğu'daki barışı koruma misyonlarına da aktif olarak katılmaktadır. Ülke, Ekim 2018'in sonuna kadar Hint barış güçleriyle birlikte Lübnan'daki BM Geçici Gücü'ne 120 asker göndermeyi planlamaktadır.[8]

İnsan hakları, politikalar ve medeni haklar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi'nin 47 üyesinden biridir.[9] Kazakistan, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'ne yasal statü veren Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi'ne de taraftır. 2020'de Kazakistan, cezadan resmen vazgeçmek için ölüm cezasının kaldırılmasına ilişkin uluslararası protokolü imzaladı.[10] Uluslararası Af Örgütü bunu "önemli bir adım" olarak nitelendirdi.[11]

Güven oluşturma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Ocak 2018'de Güvenlik Konseyi'ne başkanlık etti ve Ortak Kapsamlı Eylem Planı'nı (KOEP) üyeler arasında güveni yeniden inşa etmek için bir model olarak belirledi.

Nükleer silahsızlanma ve yayılmanın önlenmesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan'ın dış politikasının temel taşı ve Birleşmiş Milletler'deki en önemli politika önceliği, dünyayı nükleer silahlardan ve bunların denenmelerinden kurtarmaktır. Ulusal bağımsızlık ve BM üyeliğinden kısa bir süre sonra, Cumhurbaşkanı Nazarbayev, Sovyetler Birliği'nden miras kalan 1400'den fazla nükleer silahı hizmetten çıkarma niyetini açıkladı. Ocak 2018'de Güvenlik Konseyi başkanı olarak görev yaparken, Kazakistan büyükelçisi Umarov, nükleer silahların yayılmasını önleme ve güven artırıcı önlemler konusunda üst düzey bir brifinge öncelik verdi.

Kazakistan'ın başlıca uluslararası girişimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan, BM Şartı'nı ve barış ve güvenlik, ekonomik kalkınma, sosyal kalkınma, çevre, uluslararası hukuk, insani konular ve sağlık önceliklerini desteklemektedir.[6] Kazakistan, BM üyeliği sırasında farklı yıllarda uygulanmakta olan veya uygulanmakta olan aşağıdaki girişimleri ortaya koymuştur.

  • Orta Asya'da Etkileşim ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı (CICA). Kazakistan cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, 5 Ekim 1992'de BM Genel Kurulunun 47. oturumu sırasında ilk olarak CICA'yı önerdi.
  • Birleşmiş Milletler Orta Asya Ekonomileri Özel Programı (SPECA);
  • Aral Gölü ve Semey'in ekolojik felaket bölgelerinin rehabilitasyonu;
  • BM Bölgesel Komisyonlarının iki Konferansında (ESCAP ve UNECE) ve Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı Rio + 20'de desteklenen Yeşil Köprü Ortaklık Programı;
  • Ana bileşenleri Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı Rio + 20'nin nihai belgesinde yansıtılan Küresel Enerji ve Çevre Stratejisinin Geliştirilmesi;
  • 29 Ağustos'un Uluslararası Nükleer Testlerle Mücadele Günü olarak ilan edilmesi;[12]
  • Kazakistan, nükleer silahların test edilmesini sona erdirmek için küresel bir kampanya olan ATOM Projesini 4 Eylül 2013'te Birleşmiş Milletler'de sundu.
  • 2010 ve 2013-2022'nin Uluslararası Yıl ve Uluslararası Kültürlerin Yakınlaşması On Yılı ilan edilmesi;
  • Kazakistan Cumhuriyeti cumhurbaşkanı N. Nazarbayev'in terörle mücadele ve şiddet içeren aşırıcılıkla mücadele girişimlerini BM terörle mücadele birimleri ve üye devletlerle birlikte uygulamak için, girişimin ana varsayımlarını bir araya getirmek için çalışmalar yürütülmektedir.
  • Devlet Başkanı Manifestosu "Dünya. XXI Yüzyıl", BM liderliğine gönderildi ve A kayıt numaralarıyla tüm BM üye ülkeleri arasında altı resmi dilde dağıtıldı.
  • Uluslararası hukuk ilkelerinin yeniden teyit edilmesine ilişkin üst düzey bir BM Konferansı düzenleme girişimleri, Astana'da Birleşmiş Milletler himayesinde Birleşmiş Milletler Yeşil Teknolojiler ve Yatırım Projeleri Geliştirme Merkezi'nin oluşturulması, yıllık bir BM üye devletlerinin savunma bütçesinin yüzdesinin BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin Finansmanı Özel Fonu'na, ECOSOC reformunun Küresel Kalkınma Konseyi'ne verilmesi.
  • Almatı'da Orta Asya ve Afganistan için BM Bölgesel Merkezi'nin kurulmasına yönelik girişim.
  • BM Genel Kurulu, 73. oturumunda Nükleer Silahlardan Arındırılmış Bir Dünyaya Dair Evrensel Bildirgeyi kabul etti. Evrensel Bildirge Kazakistan tarafından tanıtıldı.[13]
  • BM ve Kazakistan'ın 2016 ve 2020 yılları arasında resmi bir Kalkınma Ortaklık Çerçevesi bulunmakta.

BM örgüt ve komisyonlarına katılım

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan; UNDP, UNICEF, UNODC, UNHCR, UNFPA, UNV, ILO, UNESCO, WHO, Dünya Bankası, IMF, UNAIDS, DPI, OCHA, ESCAP, UNECE, UNISDR ve BM Kadın Birimi gibi Birleşmiş Milletler örgüt ve komisyonlarına üyedir.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "A/RES/46/224 - E - A/RES/46/224 -Desktop". undocs.org. 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  2. ^ Brletich, Samantha (3 Ağustos 2015). "Kazakhstan: United Nations Security Council 2017-2018". Modern Diplomacy (İngilizce). 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  3. ^ "Secretary-General's remarks at Security Council session on non-proliferation and confidence-building measures". United Nations Secretary-General (İngilizce). 18 Ocak 2018. 19 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  4. ^ "Debate on Afghanistan and Central Asia and Security Council Visiting Mission to Afghanistan : What's In Blue : Security Council Report". www.securitycouncilreport.org. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  5. ^ a b January 2018, Almasbek Zhumadilov in International on 19 (19 Ocak 2018). "UN Security Council delegation visits Afghanistan under Kazakhstan's presidency". The Astana Times (İngilizce). 19 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  6. ^ a b "A/60/910"
  7. ^ "United Nations Media". media.un.org. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  8. ^ Ku, Abira; June 2018, yk in International on 26 (26 Haziran 2018). "Kazakhstan increases number of military personnel participating in UN missions abroad". The Astana Times (İngilizce). 26 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  9. ^ "OHCHR | HRC Membership of the Human Rights Council". www.ohchr.org. 29 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  10. ^ kostisg (24 Eylül 2020). "Kazakhstan joins international protocol on abolition of death penalty". New Europe (İngilizce). 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  11. ^ "Kazakhstan takes important step towards abolishing death penalty". www.amnesty.org (İngilizce). 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  12. ^ "A/RES/64/35 - R - A/RES/64/35 -Desktop". undocs.org. 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  13. ^ "A/RES/70/57 - E - A/RES/70/57 -Desktop". undocs.org. 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Birleşmiş_Milletler_ve_Kazakistan&oldid=33921639" sayfasından alınmıştır