Darbazi
_GEORGIAN_NOBLEMAN%27S_HOUSE_IN_TIFLIS.jpg)
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Mart 2023) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
 | Bu maddenin konusu kayda değerlik yönergelerini sağlamayabilir. Konudan bağımsız ve güvenilir kaynaklar kullanarak maddeyi geliştirebilir ve kayda değer olduğunu ispat edebilirsiniz. Maddenin kayda değerliği kanıtlanamazsa Vikipedi'nin silme politikası gereğince hızlı silinmesi, kayda değerliği tartışmalı ise silinmeye aday gösterilmesi yerinde olacaktır. Kaynak ara: "Darbazi" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR Bu madde Mart 2023 tarihinden bu yana işaretli olarak durmaktadır. |
Darbazi (Gürcüce: დარბაზი ; Farsça: darvāze "kapı" kelimesinden gelmektedir) Gürcistan'da, Anadolu ve Güney Kafkasya'nın geleneksel iç mimarisinde görülen kendine özgü "kırlangıç kubbe" tipi çatı yapısına sahip bir odayı tanımlamak için kullanılan terimdir. Ana özelliği, piramidal bir tonoza (gvirgvini) sahip olmasıdır, sütunlar ile desteklenen kademeli bir dizi kesilmiş kütük ve kirişten oluşur ve tepesinde bir pencere ve duman bacası görevi gören merkezi bir açıklık vardır. Romalı Vitruvius (MÖ 1. yüzyıl), De Architectura'sında darbazinin eski bir prototipi olan Kolhis konutunu anlatmaktadır.[1] Bu tarz fener tipi çatılar Ermenistan'da harazashen veya glkhatun,Türkiye'de kırlangıç kubbe veya kırlangıç örtü ve Azerbaycan'da karadam olarak adlandırılmaktadır.[2][3]
Yerel çeşitlerine sahip darbazi evi, Gürcistan'da 20. yüzyıla değin inşa edilmeye devam etti. Darbazi evler Kartli, Kaheti ve Samtshe-Cavaheti bölgelerinde yaygın olarak görülmektedir. Bu evler genellikle ince oyulmuş kirişler ve sütunlarla, özellikle bindirmeli çatının ağırlığını alan deda-bodzi ("ana-sütun") olarak bilinen masif ahşap dikme ile yeraltında bulunan temelinden desteklenir.[1] Darbazi ev tipi, Gürcistan'ın erken Hristiyan mimarisini etkilemiş olabilir, çünkü İtalya, Suriye ve başka yerlerde yaygın olan antik rotunda ve sekizgen Hristiyan yapıları, Gürcistan'da hiçbir zaman popülerlik kazanmamıştır.[4]
İllüstrasyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Doğu Gürcistan'da Darbazi (enine kesit) 1 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. . Büyük Sovyet Ansiklopedisi . Erişim tarihi: 2011-05-30.
- Gvirgvini 6 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. . Büyük Sovyet Ansiklopedisi . Erişim tarihi: 2011-05-30.
- Deda-Bodzi 6 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. . Büyük Sovyet Ansiklopedisi . Erişim tarihi: 2011-05-30.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Lang, David Marshall (1966), The Georgians, pp. 119-123. Praeger Publishers.
- ^ Khatchadourian, Lori (2008), Social Logics Under Empire: The Armenian 'highland Satrapy' and Achaemenid Rule, ca. 600--300 BC, p. 197. ProQuest, 0549985735.
- ^ Karpuz, Hasim (1993), Erzurum Evleri, p66.
- ^ Chubinashvili, Giorgi N., "On the initial forms of Christian churches", p. 195, in Mgaloblishvili, Tamila (ed., 1998), Ancient Christianity in the Caucasus. Routledge, 0-7007-0633-X.