Ed Harris
Ed Harris | |
---|---|
Doğum | Edward Allen Harris 28 Kasım 1950 Englewood, New Jersey, ABD |
Meslek |
|
Etkin yıllar | 1975-günümüz |
Evlilik | Amy Madigan (e. 1983) |
Çocuk(lar) | 1 |
Edward Allen "Ed" Harris (d. 28 Kasım 1950; Englewood, New Jersey), dört kez Oscar Ödülü adayı ve Altın Küre ödülü sahibi Amerikalı sinema oyuncusu, yazar ve film yönetmeni. Apollo 13 (1995), Truman Show (1998), Pollock (2000) ve Saatler (2002) filmlerindeki performansları ona eleştirmenlerin beğenisini ve Akademi Ödülü adaylıklarını kazandırmıştır.
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk yıllar ve özel yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Harris, New Jersey'e bağlı Tenafly şehrinde doğdu. Annesi Margaret seyahat acenteciliği yapmaktaydı. Babası Robert L. Harris ise ABD'nin ünlü şarkıcısı Fred Waring'in korosunda bulundu ve Şikago Sanat Enstitüsü'nün kitap bölümünde çalıştı.[1] Kendisinden büyük kardeşi Robert, daha küçük olan kardeşinin adı Spencer'dır. Harris presbiteryan kilisesine bağlı orta bir sınıf ailenin çocuğu idi.[2][3] [4] 1969 yılında Tenafly Lisesi'ni bitirdi. Lisede Amerikan futbolu oynadı ve takım kaptanlığı yaptı.[5][6] Harris lisede yıldız bir atletti ve bu sayede 1969'da Columbia Üniversitesi'ne devam etti. İki yıl sonra ailesi New Mexico'ya taşındı. Bu arada Harris'te asıl ilgisinin ve yeteneğinin oyunculukta olduğunu keşfetti ve tiyatrolarda bulunmaya başladı. New Mexico Üniversitesi'nin drama çalışmaları bölümüne kaydoldu. Yerel tiyatrolarda birçok başarılı rolden sonra Los Angeles, Kaliforniya'ya gitti ve Kaliforniya Sanat Enstitüsü'nde (California Institute of the Arts) eğitime başladı.
Harris aktris Amy Madigan'la 1983 yılından bu yana evlidir. Çift; Lily adında bir kız çocuğuna sahiptir.
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Harris'in ilk önemli rolü Charles Bronson'ın da rol aldığı Borderline idi. Knightriders filminde motosikletli bir King Arthur benzetmesini oynadı. 1983 yılına gelindiğinde oyuncunun yıldızı parlamıştı. Bu yıl astronot John Glenn rolünü The Right Stuff filminde başarıyla canlandırdı. 12 yıl sonra yine uzay çalışmalarını anlatan Apollo 13 filminde canlandırdığı NASA direktörü Gene Kranz rolüyle En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dalında Oskar ödülüne aday oldu.
Diğer Oscar adaylıkları 1999, 2001 ve 2003 yıllarında The Truman Show, Pollock ve The Hours filmleri ile oldu. David Cronenberg'in A History of Violence filminde acımasız bir mafya çalışanını, Ben Affleck'in yönettiği, Casey Affleck ve Morgan Freeman'ın da rol aldığı Gone, Baby, Gone filminde bir polis memurunu canlandırdı. 2007 yılında National Treasure: Book of Secrets filminde Mitch Wilkinson rolünde göründü.
Harris ayrıca televizyon için çekilen roman uyarlamaları olan Riders of the Purple Sage (1996) ve Empire Falls yapımlarında (2005) oynadı.
Harris 2000 yılında kendisinin başrolünde oynadığı ve yönetmenliğini üstlendiği Amerikalı ressam Jackson Pollock'ın yaşamını anlatan Pollock filmiyle En İyi Erkek Oyuncu dalında Oscar adayı oldu. Diğer bir portre rolünü ise 19. yüzyılda Nikaragua Başkanı oan Amerikalı William Walker'ı canlandırdığı Walker filminde oynadı. Oliver Stone'un Nixon filminde Watergate skandalı figürü E. Howard Hunt rolünü ve Copying Beethoven filminde Ludwig van Beethoven rolünü başarıyla canlandırdı.
Harris, tiyatro kariyerini de bırakmayarak birçok tiyatro yapımında yönetmenlik ve oyunculuk yaptı. Neil LaBute'nin tek kişilik oyunu Wrecks ile New York Halk Tiyatrosu'nda sahne aldı. Wrecks 'in ilk gösterimi İrlanda'da bulunan Cork Everyman Tiyatrosu'nda yapılmıştı.
Ödülleri ve Ödül Adaylıkları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, Apollo 13 (1995)
- Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, The Truman Show (1998)
- Adaylık: En İyi Erkek Oyuncu, Pollock (2000)
- Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, The Hours (2002)
- Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, The Truman Show (1999)
- Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, The Hours (2003)
- Adaylık: En İyi Erkek Oyuncu, Mini dizi/TV filmi Empire Falls (2005)
- Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu - Sinema filmi, Jacknife (1990)
- Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu - Sinema filmi, Apollo 13 (1996)
- Kazandı: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu - Sinema filmi, The Truman Show (1999)
- Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu - Sinema filmi, The Hours (2003)
- Adaylık: En İyi Erkek Oyuncu, Mini dizi/TV filmi Empire Falls (2006)
Filmografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Ed Harris Biography - Yahoo! Movies". 24 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008.
- ^ "file=/chronicle/archive/2000/01/09/PK101712.DTL Ed Harris Has the Righteous Stuff, Too: Actor plays a particularly convincing priest in 'The Third Miracle' - San Francisco Chronicle 2000-01-09". 19 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008.
- ^ "Love the sinner: Harris repents for 'money' roles - Cindy Pearlman, Chicago Sun-Times, 2000-02-06". 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008.
- ^ "Ed Harris Biography". 20 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008.
- ^ Rohan, Virginia. "North Jersey-bred and talented too", The Record (Bergen County), 18 June 2007. Accessed 25 June 2007. "Ed Harris: Class of 1969, Tenafly High School"
- ^ Stein, Ruthe. They're Ready For Their Close-Ups: Camped out at Oscars, the starstruck wait to sneak a peek 17 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., San Francisco Chronicle, 25 March 2001. Accessed 31 May 2007. "She's hoping to score a seat near the front and catch the eye of Oscar nominee Ed Harris, who went to Tenafly High School in New Jersey with her mother."
- ^ "Ed Harris-Awards". www.imdb.com. 22 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2011.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]