El arabası

El arabası, bahçe işlerinde, çimen, tohum, gübre gibi eşyaları ya da toprak, su gibi nesneler taşımak için kullanılan tek tekerlekli ve tutacaklı bir alettir.

Yaklaşık olarak 400 yılında Çin’de kullanılmaya başlanan, önde tek tekerleği olan insan gücü ile kaldıraç prensibine göre daha kolay yük taşınmasını sağlar.

Öndeki tekerlek dayanma noktası görevini görerek kaldıraç etkisiyle bir insanın taşıyabileceğinden çok daha fazla yükün hayvan gücüne ihtiyaç duymaksızın kaldırılıp taşınmasına olanak vermekte dar yollarda ve kalabalık caddelerde kolay manevra yapılabilmektedir. El arabası tek taraflı kaldıraç tipine örnektir.

Tek tekerlekli el arabası şeklinde arkeolojik kanıtlara sahip en eski el arabaları, ikinci yüzyıl Han Hanedanı İmparatoru Hui'nin mezar duvar resimleri ve tuğla mezar kabartmalarından gelmektedir.^[1] El arabası iten bir adamın boyalı mezar duvar resmi, tam olarak MS 118 yılına tarihlenen Sichuan eyaleti Chengdu'daki bir mezarda bulunmuştur.^[2] El arabası iten bir adamın taş oyma kabartması, MS 150 civarına tarihlenen Sichuan eyaletindeki Shen Fujun'un mezarında bulunmuştur.^[3] Dindar Dong Yuan'ın babasını tek tekerlekli bir lu che el arabasıyla ittiği hikayesi de Shandong'daki Wu Liang mezar tapınağının duvar resminde tasvir edilmiştir (MS 147 yılına tarihlenmektedir).^[4] MÖ 1. yüzyıl ve MS 1. yüzyıla tarihlenen ve bir “geyik arabasından” (luche) bahseden daha eski kayıtlar da bir el arabasına atıfta bulunuyor olabilir.^[2]

Wikimedia Commons'ta El arabası ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Alet ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.