Emmanuel Chabrier
Emmanuel Chabrier | |
|---|---|
 Emmanuel Chabrier (1841-1894) | |
| Doğum | 18 Ocak1841 Ambert, Puy-de-Dôme, Fransa |
| Ölüm | 13 Eylül 1894 Paris |
| Meslek | Müzisyen, Besteci, Piyanist |
| İmza | |
 | |
Emmanuel Chabrier (d. 18 Ocak 1841, Ambert, Puy-de-Dôme, Fransa – ö. 13 Eylül 1894, Paris). Fransız Romantik dönem besteci ve piyanist.
Emmanuel Chabrier özellikle hazırladığı España ve Joyeuse marche adlı iki orkestra eseri ile çok tanınmış olmakla beraber, operalar, piyano müziği ve şarkılar da bestelemiştir. Sayıca küçük olan eserleri gayet yüksek kaliteli olup sonraki birçok besteci tarafından (örneğin Debussy, Ravel, Richard Strauss, Erik Satie, Florent Schmitt, İgor Stravinski) çok beğenilmiş ve bu bestecilere ilham sağlamıştır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Emmanuel Chabrier merkezi Fransa'da Auvergne bölgesinde "Ambert" adlı bir köyde bir avukatın oğlu olarak doğdu. Altı yaşında iken müzik dersleri almaya başladı. Fakat 1852'de ailesi Clermont-Ferrand'a yerleşince hukuk kariyerine girmek için liseye devam etti. Bu arada bir Polonyalı kemancı ve besteci "Alexander Tarnowski"'den teori ve pratik müzik dersleri almaya devam etti. 1856'da ailesi Paris'e yerleşince Chabrier bakuleryasını almak için prestijli Lise Saint-Luis'e devam etti ve sonra Hukuk Fakültesine devam ederek 1861'de üniversite diploması aldı.
1861'de Fransa İçişleri Bakanlığı'na memur olarak girdi ve bu memuriyette 1880'e kadar kaldı. Bu arada küçük besteler hazırlayarak müzik sevgisini de unutmadı. Paris'te iken "Parnasian" ismini taşıyan kültür ve edebiyat grubu içinde bulunuyordu. Bu sırada ünlü Fransız şairi Paul Valery Chabrier'in bitiremediği iki opera eseri için libretto hazırlamıştır. 1870-1871 Fransa-Prusya Savaşı sırasında çalıştığı Bakanlık için sırayla Tours, Bordeaux ve Versay'da çalışmıştır. 1873'te, Marie Alice Dejean adlı bir hanım ile evlendi ve biri çok genç yaşta ölen üç oğulları oldu. 1870'li yıllarda Chabrier sahnede temsil edilen birkaç eser tamamladı. Bunlarda 1877'de hazırladığı "Le Etoile" operası "Théâtre des Bouffes Parisiens" tiyatrosunda 48 defa başarılı olarak temsil edildi.
Chabrier zamanının avantgart Fransız empresyonist (izlenimci) ressamları ile (özellikle Claude Monet ve Édouard Manet ile) yakın arkadaşlık kurmuş ve bu stilde resimler moda olmadan birçok izlenimci tablo satın almıştır. Günümüzde Dünyanın önde gelen sanat galerilerindeki Fransız empresyonist tablolar Chabrier'in şahsi koleksiyonundan gelmiştir.
1880'den sonra Chabrier memuriyetten ayrılarak tam zamanlı olarak bestecilik kariyerine başladı. Önce Richarda Wagner'in eserleri ve müzik stili üzerinde önemli çalışmalar yaptı ve Avrupa'nın birçok şehrine bu eserlerin temsillerini görmek için seyahatler yaptı. 1882'de İspanya'ya yaptığı seyahat "Espana" adlı orkestralı rapsodi eserine ilham sağladı. Hazırladığı Gwendoline ve Le roi malgré lui adlı operalar Fransa'da pek ilgi görmedi ve diğer ülkelerdeki temsillerde de bazı talihsiz olaylar sonucu fazla temsil edilmedi.
Chabrier kendi ülkesinin bu ilgisizliğinden, yaptığı mali yatırımlarını bankerlerin iflası ile kaybetmesi ve yakalandığı frengi hastalığının son safhasından dolayı, son yıllarını çok zor bir durumda geçirmiştir. 1893'te tam bir inme inip hayatının son yılında tam paraliz halinde yatalak olmuş ve 53 yaşında 13 Eylül 1894'te Paris'te hayata gözlerini yummuştur. Mezarı Paris'teki Montparnasse Mezarlığında bulunmaktadır.
Seçilmiş eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Operalar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Tamamlanma tarihi | İsim | Perde sayısı | Prömiyer | Libretto |
|---|---|---|---|---|
| 1863-1864 | a) Fisch-Ton-Kan; b) als Peh-Li-Kan | a) Bitmemis; b) 31 Mart 1875, Paris, Cercle de l'Union artistique | Paul Verlaine | |
| 1867 | Jean Hunyade | 4 perde; (Bitmemis) | Henri Fouquier | |
| 1877 | L'Étoile | 3 perde | 28 Kasim 1877, Paris, Théâtre des Bouffes-Parisiens | Eugène Leterrier Kaynak:Albert Vanloo |
| 1877 | Le Sabbat | 2 perde; Bitmemis | Silvestre | |
| 1878/1880-1883 | Les Muscadins | 4 perde, 5 sahne; Bitmemis | Jules Claretie ve Silvestre | |
| 1886 | Gwendoline | 2 perde, 3 sahne | 10 Nisan 1886, Bruksel, Koninklijke Muntschouwburg | Catulle Mendès |
| 1887 | Le Roi malgré lui | 3 perde | 18 Mayis 1887, Paris, Opéra-Comique | Emile de Najac ve Paul Burani, yardimci Jean Richepin |
| 1888-1893 | Briséïs veya Les amants de Conrinthe; Chabrier 1. perdeyi hazırladı | 3 perde | 31 Ocak 1897, Paris, Concerts Lamoureux (konser versiyonu 1 perde); 14 Ocak 1899, Berlin, (opera sahnesi versiyon; Almancaya ceviren:E.Klingenfeld) | Ephraïm Mikhaïl veCatulle Mendès]], Kaynak: Johann Wolfgang von Goethe, "Die Braut von Korinth" adli balad |
Operetler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Tamamlanma tarihi | İsim | Perde sayısı | Prömiyer | Libretto |
|---|---|---|---|---|
| 1864 | Vaucochard et fils Ier | Bitmemis | 22 Nisan 1941, Paris, Conservatoire national supérieur de musique, Salle de l'Ancien | Paul Verlaine |
| 1872 | Le Service obligatoire; Jules Costé ve René de Boisdeffre ortaklasa besteleme | 3 perde | 1872, Paris, Cercle de l'Union artistique | Albert Marion ve Henri Leilhac, Fournier-Sarlovèze |
| 1879 | Une Éducation manquée | 1 perde | 1 Mayis 1879, Paris, Piyano refaketiyle ozel gösteri "Cercle Franco-International"; 1913, Paris, Théâtre des Arts (orkestra ile) | Eugène Leterrier ve Albert Vanloo |
Orkestra eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Lamento (1875)
- Larghetto korno ve orkestra için(1875)
- España, orkestra için rapsodi (1883)
- Prélude pastoral ve Joyeuse marche (1888; 4-elli piyano için Prélude et marche française eserinin Chabrier tarafından orkestrasyonu(1883/5)).
- Suite pastorale (1888, piyano için Pièces pittoresques eserinden 4 parcanin orkestrasyonu)
Piyano eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Rêverie (1855)
- Julia, Grande Valse, Op. 1 (1857)
- Le scalp!!! (1861)
- Souvenirs de Brunehaut, Vals (1862)
- Marche des Cipayes (1863)
- Suite des valses (1872)
- Impromptu C major (1873)
- Pas redoublé (Cortège burlesque) 4 elle piyano için (1881)
- 10 Pièces pittoresques (1881)
- Trois valses romantiques 2 piyano için(1883)
- Prélude et marche française 4-elle piyano için ve ayrica solo piano için (1883/85)
- Habanera (1885)
- Souvenirs de Munich, Tristan und Isolde operasinin popüler temaları uzerine kuadril. $-elli piyano için(1885-86)
- Bourrée fantasque (1891)* Cinq morceaux (Ilk calisinisi olumden sonra)
Vokal müzik
[değiştir | kaynağı değiştir]- Liedler
- Les plus jolies chansons du pays de France, folklor şarkılarının aranjmani (1888)
- Ballade des gros dindons ; Villanelle des petits canards ; Pastorale des cochons roses hayvan seslerinden aşağı avlu şarkıları (1889)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IMSLP sitesi "Category:Chabrier,_Emmanuel" maddesinde parasiz partisyon notaları 29 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:20.7.2010)
