2012 Avrupa Futbol Şampiyonası

2012 Avrupa Futbol Şampiyonası

Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012 (Lehçe) Чемпіонат Європи з футболу 2012 (Ukraynaca)
Şampiyonanın resmî logosu.
Turnuva detayları
Ev sahibi ülkeler	Polonya  Ukrayna
Şehir	8
Tarih	8 Haziran - 1 Temmuz
Takım	16 (UEFA konfederasyondan)
Stadyum(lar)	8 (8 ev sahibi şehirde)
Final durumu
Şampiyon	İspanya (3. kez)
İkinci	İtalya
Turnuva istatistikleri
Oynanan maç	31
Atılan gol	76 (maç başına 2,45)
Seyirci	1.440.896 (maç başına 46.481)
Gol kralı	Mario Mandžukić Mario Gómez Mario Balotelli Cristiano Ronaldo Alan Dzagoev Fernando Torres (3 gol)
En iyi oyuncu	Andrés Iniesta
← 2008 2016 →

2012 Avrupa Futbol Şampiyonası ya da daha çok bilinen ismiyle Euro 2012, UEFA tarafından organize edilen ve millî futbol takımlarının katıldığı 14. Avrupa Futbol Şampiyonası. Ukrayna ve Polonya'nın ortak ev sahibi olduğu turnuva 8 Haziran ve 1 Temmuz 2012 tarihleri arasında düzenlenmiştir. Turnuvayı düzenleyecek ülkeler oylama sistemi ile 2007 yılında UEFA İcra Komitesi tarafından seçilmiştir.^[1] Bu şampiyona 1996'dan beri düzenlenen on altı takım formatlı şampiyonalar arasında maç başına (46.481) ve toplamda (1.440.896) en fazla biletli seyircinin izlediği şampiyona olmuştur.

Turnuvaya katılacak olan takımlar Ağustos 2010 ile Ekim 2011 arasında yapılan eleme maçları sonucunda belli olmuştur. Ayrıca bu turnuva on altı ülkenin katıldığı son Avrupa Futbol Şampiyonası'dır. Bir sonraki şampiyona olan 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası ve sonraki turnuvalara 24 ülke katılım sağladı.

Şampiyona her iki ülkeden dörder tane olmak üzere sekiz stadyumda düzenlenmiş ve bu stadyumların beş tanesi bu turnuva için inşa edilmiştir. Ayrıca UEFA'nın talebi üzerine bu stadyumların etrafındaki otoyollar ve demiryollarında altyapı çalışmaları yapılmış, konaklayacak mekanlarda iyileştirmeler yapılmıştır.

Şampiyonanın ev sahipleri Ukrayna ve Polonya millî futbol takımları gruptan çıkamayarak 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası'nın ev sahipleri Avusturya ve İsviçre'den sonra çeyrek final aşamasını göremeyen ikinci Avrupa Futbol Şampiyonası ev sahipleri olmuşlardır.

Turnuvanın final maçı Ukrayna'nın başkenti Kiev'de bulunan Olimpiyat Stadyumu'nda oynanmıştır. Son şampiyon İspanya ile İtalya'nın karşılaştığı finalde İspanyollar İtalyanları 4-0 mağlup ederek unvanlarını korumuştur.^[2] 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası ve 2010 FIFA Dünya Kupası'nın da şampiyonu olan İspanya bu turnuvayı da kazanarak üst üste üç büyük turnuvayı kazanan tek takım unvanını da elde etmiştir.^[2] Turnuva şampiyonuna verilen 2013 FIFA Konfederasyonlar Kupası'na direkt katılım hakkı ise İspanya'nın FIFA Dünya Kupası şampiyonluğu nedeniyle zaten katılım hakkı olması dolayısıyla finalist İtalya'ya verilmiştir.^[3]

2012 Avrupa Futbol Şampiyonası'nı organize etmek için beş ülke ve ortaklık aday olmuştur: Türkiye, Yunanistan, İtalya ile Hırvatistan-Macaristan ve Polonya-Ukrayna ortaklıkları. 8 Kasım 2005 tarihinde UEFA 2012 Organizasyon Komitesi'nin Malta'da gerçekleştirdiği toplantıda organizasyona aday ülkelerin arasından Türkiye ve Yunanistan elenmiş, aday ülke sayısı üçe indirilmiştir.^[4][5] Seçimin ikinci turunda aday ülkelere ziyaretler gerçekleştirilmiş ve incelemelerde bulunulmuştur.^[6] 18 Nisan 2007 tarihinde Cardiff'te yapılan basın toplantısında etkinliği düzenleyecek olan ülkenin Polonya-Ukrayna ortaklığı olduğu açıklanmıştır.^[7] Bu kararla birlikte Polonya-Ukrayna ortaklığı Belçika-Hollanda (2000) ve Avusturya-İsviçre'den (2008) sonra şampiyonayı düzenleme hakkını kazanan üçüncü ortaklık olmuştur.

Şampiyonayı düzenleyecek olan ülkenin belli olacağı nihai oylamada Polonya-Ukrayna, ikinci tura gerek kalmadan sekiz oy alarak oy çoğunluğuyla ev sahibi seçilmiştir.^[1] Diğer dört oyu alan İtalya'nın seçilmemesinin sebepleri olarak ise holiganizm ve şike skandalı gibi futbolu olumsuz etkileyen etmenler gösterilmiştir.^[8][9][10]

Ev sahibi ülkelerin belirlenmesinden sonra kullanılacak olan stadyumların belirlenmesine geçilmiş, karar ise 13 Mayıs 2009 tarihindeki UEFA toplantısında verilmiştir ve ev sahibi stadyumlar belirlenmiştir.^[11] Ayrıca UEFA Mart 2010'da ev sahiplerinden Ukrayna'yı stadyum inşaatlarının hızlandırılması yönünde uyarmış ve stadyumların turnuvaya yetişmemesi hâlinde ülkenin ev sahipliğinin iptal edileceği uyarısında bulunmuştur.^[12]

Şampiyona grup eleme kuraları 7 Şubat 2010 tarihinde Polonya'nın başkenti Varşova'da çekilmiştir.^[13] Ev sahipleri Polonya ve Ukrayna'nın millî takımları turnuvaya direkt katılım hakkına sahip oldukları için elemelerde yer almamış, ellibir takım elemelerde turnuvaya katılma hakkı aramıştır. Kura çekimlerinde takımlar dokuz gruba ayrılmış, yeni bir katsayı yöntemi kullanılmıştır. Buna göre son Avrupa Futbol Şampiyonası ve FIFA Dünya Kupası şampiyonu İspanya en yüksek puanlı seribaşı olmuştur.^[14]

Eleme süreci 2010 yılı Ağustos ayında başlamış ve Kasım 2011'de tamamlanmıştır. Elemeler altı takımlı altı grup ve beş takımlı üç grup olmak üzere dokuz grupta yapılmıştır. Gruplarında ilk sırayı alan dokuz millî takım ile ikinciler arasında en iyi performansı gösteren bir millî takım grup maçları sonunda 2012 Avrupa Futbol Şampiyonası'na direkt katılmaya hak kazanmıştır. Sekiz grup ikincisinin çift maçlı eleme usulü ile yaptığı play-off maçları ile de turnuvaya katılan son dört millî takım daha belirlenmiştir.^[14]

Turnuvaya katılma hakkını kazanan on altı takımdan on ikisi 2008 yılında düzenlenen bir önceki şampiyonaya da katılmıştır. İngiltere ve Danimarka 2004'ten sonra ilk kez turnuvaya katılırken, İrlanda 1988 yılındaki turnuvadan beri ilk kez katılım hakkı kazanarak yirmidört yıl aradan sonra Avrupa Futbol Şampiyonası'nda yer almıştır. Ev sahiplerinden Ukrayna ise bağımsız bir ulus olarak ilk kez şampiyonada mücadele etmiştir. (Daha önce Sovyetler Birliği'ne bağlı iken 1992 yılında katılmışlardı.)

Ülke	Nasıl katıldı	Katılımın kesinleştiği tarih	Önceki katılımları1 2
Polonya	Ev sahibi	18 Nisan 2007	1 (2008)
Ukrayna	Ev sahibiA	18 Nisan 2007A	0 (ilk)
Almanya3	A grubu birincisi	2 Eylül 2011	A10 (1972, 1976, 1980, 1984, 1988, 1992, 1996, 2000, 2004, 2008)
Rusya4	B grubu birincisi	11 Ekim 2011	9 (1960, 1964, 1968, 1972, 1988, 1992, 1996, 2004, 2008)
İtalya	C grubu birincisi	6 Eylül 2011	7 (1968, 1980, 1988, 1996, 2000, 2004, 2008)
Fransa	D grubu birincisi	11 Ekim 2011A	7A (1960, 1984, 1992, 1996, 2000, 2004, 2008)
Hollanda	E grubu birincisi	6 Eylül 2011A	8 (1976, 1980, 1988, 1992, 1996, 2000, 2004, 2008)
Yunanistan	F grubu birincisi	11 Ekim 2011B	3 (1980, 2004, 2008)
İngiltere	G grubu birincisi	7 Ekim 2011	7B (1968, 1980, 1988, 1992, 1996, 2000, 2004)
Danimarka	H grubu birincisi	11 Ekim 2011C	7C (1964, 1984, 1988, 1992, 1996, 2000, 2004)
İspanya	I grubu birincisi	6 Eylül 2011B	8A (1964, 1980, 1984, 1988, 1996, 2000, 2004, 2008)
İsveç	HEn iyi ikinci	11 Ekim 2011D	4 (1992, 2000, 2004, 2008)
Hırvatistan	Play-off kazananı	15 Kasım 2011	3A (1996, 2004, 2008)
Çekya5	Play-off kazananıA	15 Kasım 2011A	7D (1960, 1976, 1980, 1996, 2000, 2004, 2008)
Portekiz	Play-off kazananıB	15 Kasım 2011B	5A (1984, 1996, 2000, 2004, 2008)
İrlanda	Play-off kazananıC	15 Kasım 2011C	1A (1988)

¹ Kalın yazılan takım o yıl şampiyon oldu

² Yan yazılan ülke o yıl ev sahipliği yaptı

³ 1972-88 yılları arasındaki Almanya'nın istatistikleri de dahil edilmiştir

⁴ 1960-88 yılları arasındaki Sovyetler Birliği ve 1992 yılındaki Bağımsız Devletler Topluluğu'nun de istatistikleri dahil edilmiştir

⁵ 1960-80 yılları arasındaki Çekoslovakya'nın istatistikleri de dahil edilmiştir

Turnuvanın gruplarının belli olacağı kura çekilişleri 2 Aralık 2011 tarihinde Kiev'deki Ukrayna Sanat Sarayı'nda gerçekleştirilmiştir.^[15][16][17] Kura töreninin sunuculuklarını iki ev sahibi ülkeden Olga Freimut ve Piotr Sobczyński yapmıştır. 2004 ve 2008'deki tunuvalarda olduğu gibi on altı finalist ülke UEFA millî takım katsayılarına bağlı olarak dört torbaya ayrılmıştır.^[18] 1. torbaya ev sahibi ülkeler Ukrayna ve Polonya ile son şampiyon İspanya yerleştirilmiştir. Hollanda ise İspanya'dan sonra en yüksek katsayı ile çekilişe katılan ülke olmuştur.^[19]

Takımları torbalara yerleştirme işlemi şampiyonanın eleme süreci sona erdikten sonra güncellenen 2011 UEFA millî takımlar sıralaması göz önüne alınarak yapılmıştır.^[20] Her ülkenin katsayıları şu veriler göz önüne alınarak belirlenmiştir:

• %40 - 2012 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde maç başına kazanılan ortalama puan.
• %40 - 2010 FIFA Dünya Kupası elemeleri ve kupada maç başına kazanılan ortalama puan.
• %20 - 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri ve şampiyonada maç başına kazanılan ortalama puan.

Ukrayna ve Polonya katsayı sıralamalarında en düşük iki puanlı ülke olmalarına rağmen ev sahibi oldukları için 1. torbada yer almışlardır.^[21] Bu durum bir önceki turnuvanın ev sahipleri İsviçre ve Avusturya örneğinde de yaşanmıştır.

Kura prosedürüne göre her torbadan birer takım seçilerek gruplar oluşturulmuştur. Kuralar Avrupa Futbol Şampiyonası eski şampiyonu futbolcular Horst Hrubesch, Marco van Basten, Peter Schmeichel ve Zinedine Zidane tarafından çekilmiştir.

1. torba1 Takım Ksayı Sıra  İspanya2 43.116 1  Hollanda 40.860 2

2. torba Takım Ksayı Sıra  Almanya 40.446 3  İtalya 34.357 4  İngiltere 33.563 5  Rusya 33.212 6

3. torba Takım Ksayı Sıra  Hırvatistan 33.003 7  Yunanistan 32.455 8  Portekiz 31.717 9  İsveç 31.675 10

4. torba Takım Ksayı Sıra  Danimarka 31.205 11  Fransa 30.508 12  Çekya 29.602 13  İrlanda 28.576 14

¹ Ev sahipleri Polonya (katsayı 23.806, sıra 28) ve Ukrayna (katsayı 28.029, sıra 15) otomatik olarak 1. torbada yer aldı.

² Son şampiyon İspanya otomatik olarak 1. torbada yer aldı.

Turnuvaya ev sahipliği yapan sekiz şehir olan Varşova, Gdańsk, Wrocław, Poznań, Kiev, Donetsk, Harkiv ve Lviv UEFA tarafından seçilmiştir. 1992, 1996 ve 2008'de uygulandığı gibi her grupta oynanan altı maçın tamamı üçer maç olmak üzere iki farklı stadyumda oynanmıştır.

UEFA'nın istekleri doğrultusunda şampiyona öncesinde Polonya üç, Ukrayna ise iki yeni stadyum inşa etmiş ve hizmete açmıştır.^[22] Kalan üç stadyumsa (Kiev, Poznań ve Harkov) UEFA'nın altyapı standartlarını karşılamak için büyük bir yenileme sürecinden geçmiştir.^[23][24] Bu sekiz stadyumdan üçü UEFA'nın elit stadyum kategorisinde yer almaktadır. Polonya ve Ukrayna'nın ulaşım altyapısı da şampiyona sırasındaki yoğun talebi karşılayabilmesi adına yine UEFA'nın isteği üzerine revize edilmiştir.^[25]

UEFA sekiz ana şehirde taraftar bölgeleri belirlemiştir. Bu bölgelere toplam otuzbir maçın yayınlanacağı yirmidört dev ekran yerleştirilmiştir. Bölgelerin kurulma amacı ise taraftarların kontrollü ve güvenli bir biçimde etkinliklere katılım sağlamasıdır. Turnuvanın en büyük taraftar bölgesi olan Varşova'daki bölge 120.000 m²'lik bir alana kurulmuştur ve aynı anda 100.000 taraftarı ağırlayabilmektedir. Bu oran 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası'nın en büyük hayran bölgesinden %20 daha fazladır.^[26]

Turnuva tüm dünyada yaklaşık 100 TV kanalı tarafından canlı olarak yayınlanmıştır^[27] ve her gün yaklaşık 150.000.000 kişi maçları izlemiştir.^[28]

Her takımın bir kamp noktası vardır. Şampiyona öncesi takımlara Polonya'dan yirmibir Ukrayna'dan ise on yedi olmak üzere otuzsekiz olası kamp alanı sunulmuştur. Takımlar 2011 yılında UEFA'ya kamp tercihlerini bildirmişlerdir. Buna göre on üç takım Polonya'da, üç takım ise Ukrayna'da kamp yapmıştır. Takımlar antrenman ve konaklamalarını bu kamp noktalarında sürdürmüştür.^[29]

Toplamda 31 maçın oynandığı şampiyonada 16 maç Ukrayna, 15 maç ise Polonya stadyumlarında oynanmıştır.

Polonya
Varşova	Gdańsk	Wrocław	Poznań
Ulusal Stadyum Turnuva için inşa edildi Kapasite: 56.070[30]	PGE Arena Turnuva için inşa edildi Kapasite: 39.150[31]	Şehir Stadyumu Turnuva için inşa edildi Kapasite: 40.000[32]	Şehir Stadyumu Yenilendi Kapasite: 39.550[33]
3 A Grubu maçı (açılış maçı), 1 çeyrek final ve 1 yarı final	3 C Grubu maçı ve 1 çeyrek final	3 A Grubu maçı	3 C Grubu maçı
: Takım kampı : Stadyum Wrocław Kiev Lviv Donetsk Varşova Gdańsk Harkov Poznań Kołobrzeg Kraków
Ukrayna
Kiev	Donetsk	Harkiv	Lviv
Olimpiyat Stadyumu Yenilendi Kapasite: 64.640[34]	Donbas Arena Turnuva için inşa edildi Kapasite: 49.400[35]	Metalist Stadyumu Yenilendi Kapasite: 37.750[36]	Arena Lviv Turnuva için inşa edildi Kapasite: 32.990[37]
3 D Grubu maçı, 1 çeyrek final ve final	3 D Grubu maçı, 1 çeyrek final ve 1 yarı final	3 B Grubu maçı	3 B Grubu maçı

Maç biletlerinin satışı UEFA'nın resmî internet sitesi ve şampiyonaya katılan on altı ülkenin futbol federasyonları kanalıyla yapılmıştır. Satışlar Mart 2011'de başlamış, toplam otuzbir maç için 1.400.000 bilet satılmıştır.^[38] Turnuva boyunca her gün yaklaşık 20.000 futbolsever Polonya ve Ukrayna arasında sınır ötesi seyahat gerçekleştirmiştir.^[39] Ayrıca turnuva öncesi 12.000.000'dan fazla bilet talebi gerçekleşmiştir.^[40] Bu oran önceki turnuvaya göre %12'lik bir artış demektir ve tüm şampiyona tarihinde bir rekordur.^[41] Bu aşırı talep dolayısıyla da bilet satışları kura ile yapılmıştır.

Bilet fiyatları 30€ (grup maçı kale arkası bileti) ve 600€ (final maçı maraton tribünü) arasında değişmektedir. Bireysel bilet satışlarının yanı sıra bir takımın tüm maçları yahut bir stadyumdaki tüm maçlar için de paket şeklinde bilet satışları gerçekleşmiştir.^[42]

UEFA kriterlerine göre Polonya stadyumlarında yaklaşık olarak 2x70 Gbit/sn, Ukrayna ve Polonya arasında ise 2x140 Gbit/sn veri akışı sağlanmıştır. Bu standart, maçların HD kalitesinde yayınlanabilmesi amacıyla koyulmuştur.^[43] Maç yayınının yanı sıra maç öncesi ve sonrası röportajlar, taraftar görüntüleri, stadyum çevresindeki görüntüler gibi faaliyetleri de takip etmek için şampiyona boyunca otuzbir kamera kullanılmıştır.^[44] Turnuvanın resmî yayın merkezi Varşova'daki Uluslararası Expo XXI Merkezi'nde yer almaktadır.^[43] Bazı maçlarda ilk kez ve sadece diğer turnuvaların aksine çekilen kameraların bir kısmı aracılığıyla değişik slow motion teknikleri kullanılmıştır. Söz konusu çekim tekniği ile atılan goller, pozisyon tekrarları ve enstantaneleri seyircilere yansıtılmıştır. Bu çekim teknikleri 1982 FIFA Dünya Kupası'nın slow motion çekim teknikleri ile benzerlik gösterir.

Turnuvaya katılan takımlar üçü kaleci olmak üzere yirmiüç kişilik kadrolarını 29 Mayıs 2012'ye kadar UEFA'ya bildirmişlerdir.^[29]

Takım	Grup	Ödül (M€)	Geliş	Son maç	Kamp yeri	Grup maçlarını oynadığı yerler	ÇF oynadığı yer	YF oynadığı yer	Final oynadığı yer
Hırvatistan	C	10.5	5 Haziran	18 Haziran	Warka Varşova yakınları	Gdańsk ve Poznań
Çekya	A	12.0	3 Haziran	21 Haziran	Wrocław	Wrocław	Varşova
Danimarka	B	10.0	4 Haziran	17 Haziran	Kołobrzeg	Harkiv ve Lviv
İngiltere	D	12.5	6 Haziran	24 Haziran	Kraków	Kiev ve Donetsk	Kiev
Fransa	D	11.5	6 Haziran	23 Haziran	Donetsk	Kiev ve Donetsk	Donetsk
Almanya	B	16.0	3 Haziran	28 Haziran	Gdańsk	Harkiv ve Lviv	Gdańsk	Varşova
Yunanistan	A	11.5	3 Haziran	22 Haziran	Jachranka Varşova yakınları	Varşova ve Wrocław	Gdańsk
İrlanda	C	8.0	5 Haziran	18 Haziran	Sopot Gdańsk yakınları	Gdańsk ve Poznań
İtalya	C	19.5	5 Haziran	1 Temmuz	Kraków	Gdańsk ve Poznań	Kiev	Varşova	Kiev
Hollanda	B	8.0	4 Haziran	17 Haziran	Kraków	Harkiv
Polonya	A	9.0	28 Mayıs	16 Haziran	Varşova	Varşova ve Wrocław
Portekiz	B	15.0	4 Haziran	27 Haziran	Opalenica Poznań yakınları	Harkiv ve Lviv	Varşova	Donetsk
Rusya	A	10.5	3 Haziran	16 Haziran	Varşova	Varşova ve Wrocław
İspanya	C	23.0	5 Haziran	1 Temmuz	Gniewino Gdańsk yakınları	Gdańsk	Donetsk	Donetsk	Kiev
İsveç	D	9.0	6 Haziran	19 Haziran	Kiev	Kiev
Ukrayna	D	10.0	6 Haziran	19 Haziran	Kiev	Kiev ve Donetsk

•    Polonya
•    Ukrayna

Turnuvada oynanan otuzbir maçta görev yapan toplam on iki hakem UEFA tarafından seçilmiş, 20 Aralık 2011 tarihinde de duyurulmuştur.^[45] 27 Mart 2012 tarihindeyse yardımcı hakemler, kale çizgisi hakemleri ve dört yedek yardımcı hakem de dahil olmak üzere şampiyonada görev yapacak olan seksen hakemin tam listesini yayımlanmıştır.^[46] Orta hakem, iki yardımcı hakem, iki kale çizgisi hakemi ve bir yedek hakem olmak her hakem grubu aynı ülkeden olmak üzere altı kişiden oluşmaktadır. Tüm bu hakem grupları ve yedek hakemler FIFA kokartı taşımaktadır.^[47][48]

UEFA Avrupa Ligi ve UEFA Şampiyonlar Ligi'nde denenen kale çizgisi hakemi uygulaması başarılı olduktan sonra Uluslararası Futbol Birliği Kurulunun da onayı ile birlikte Avrupa Futbol Şampiyonası tarihinde ilk kez bu şampiyonada uygulanmıştır.^[45]

Ülke	Hakem	Yardımcı hakemler	Kale çizgisi hakemleri	Yönetilen maçlar
İngiltere	Howard Webb	Michael Mullarkey Peter Kirkup Stephen Child (yedek)	Martin Atkinson Mark Clattenburg	Rusya-Çek Cumhuriyeti (A Grubu) İtalya-Hırvatistan (C Grubu) Çek Cumhuriyeti-Portekiz (Çeyrek final)
Fransa	Stéphane Lannoy	Eric Dansault Frédéric Cano Michaël Annonier (yedek)	Fredy Fautrel Ruddy Buquet	Almanya-Portekiz (B Grubu) Yunanistan-Çek Cumhuriyeti (A Grubu) Almanya-İtalya (Yarı final)
Almanya	Wolfgang Stark	Jan-Hendrik Salver Mike Pickel Mark Borsch (yedek)	Florian Meyer Deniz Aytekin	Polonya-Rusya (A Grubu) Hırvatistan - İspanya (C Grubu)
Macaristan	Viktor Kassai	Gábor Erős György Ring Róbert Kispál (yedek)	István Vad Tamás Bognár	İspanya-İtalya (C Grubu) İngiltere-Ukrayna (D Grubu)
İtalya	Nicola Rizzoli	Renato Faverani Andrea Stefani Luca Maggiani (yedek)	Gianluca Rocchi Paolo Tagliavento	Fransa-İngiltere (D Grubu) Portekiz-Hollanda (Group B) İspanya-Fransa (Çeyrek final)
Hollanda	Björn Kuipers	Sander van Roekel Erwin Zeinstra Norbertus Simons (yedek)	Pol van Boekel Richard Liesveld	İrlanda-Hırvatistan (C Grubu) Ukrayna-Fransa (D Grubu)
Portekiz	Pedro Proença	Bertino Miranda Ricardo Santos Tiago Trigo (yedek)	Jorge Sousa Duarte Gomes	İspanya-İrlanda (C Grubu) İsveç-Fransa (D Grubu) İngiltere-İtalya (Çeyrek final) İspanya-İtalya (Final)
İskoçya	Craig Thomson	Alasdair Ross Derek Rose Graham Chambers (yedek)	William Collum Euan Norris	Danimarka-Portekiz (B Grubu) Çek Cumhuriyeti-Polonya (A Grubu)
Slovenya	Damir Skomina	Primož Arhar Marko Stančin Matej Žunič (yedek)	Matej Jug Slavko Vinčič	Hollanda-Danimarka (B Grubu) İsveç-İngiltere (D Grubu) Almanya-Yunanistan (Çeyrek final)
İspanya	Carlos Velasco Carballo	Roberto Alonso Fernández Juan Carlos Yuste Jiménez Jesús Calvo Guadamuro (yedek)	David Fernández Borbalán Carlos Clos Gómez	Polonya-Yunanistan (A Grubu) Danimarka-Almanya (B Grubu)
İsveç	Jonas Eriksson	Stefan Wittberg Mathias Klasenius Fredrik Nilsson (yedek)	Markus Strömbergsson Stefan Johannesson	Hollanda-Almanya (B Grubu) Yunanistan-Rusya (A Grubu)
Türkiye	Cüneyt Çakır	Bahattin Duran Tarık Ongun Mustafa Emre Eyisoy (yedek)	Hüseyin Göçek Bülent Yıldırım	Ukrayna-İsveç (D Grubu) İtalya-İrlanda (C Grubu) Portekiz-İspanya (Yarı final)

Yalnızca dördüncü hakem olarak görev yapan hakemler ve yedekleri;^[45][46]

Ülke Dördüncü hakem Çekya Pavel Královec Norveç Tom Harald Hagen Polonya Marcin Borski Ukrayna Viktor Şvetsov

Ülke Yedek dördüncü hakem İrlanda Damien MacGraith Polonya Marcin Borkowski Slovakya Roman Slyško Ukrayna Oleksandr Voytyuk

Maç saatleri Polonya için OAYS (UTC+02.00) ve Ukrayna için DAYS (UTC+03.00) şeklindedir.

Gruplarda son iki sıradaki takımlar elenirken ilk iki sıradaki takımlar çeyrek finale çıkmışlardır.^[49]

İki veya daha fazla takımın maçlar bittikten sonra puanları eşit olursa çeyrek finale kalacak olan takım aşağıdaki kriterlere göre belirlenir:^[50][51]

1. Takımların kendi arasındaki maçlarda aldıkları puan
2. Takımların kendi arasındaki maçlarda gol farkı
3. Takımların kendi arasındaki maçlarda atılan gol sayısı
4. 1-3 kriterler uygulanmasına rağmen iki takım arasında hala eşitlik varsa, 1-3 kriterler iki takım arasında yeniden uygulanır. Hala eşitlik varsa, 5-9 kriterler uygulanır.
5. Gruptaki gol farkı
6. Gruptaki atılan gol sayısı
7. Eğer sadece iki takım arasında eşitlik varsa ve bu takımlar grupta son maçta karşılaşmışsa bu takımlar arasında penaltı atışları yapılır.
8. Fair-play puanı (sarı kart 1 puan, kırmızı kart 3 puan, sarı + kırmızı kart 4 puan)
9. 2011 UEFA millî takımlar sıralaması
10. Kura çekimi.

Sıra	Takım g t d	O	G	B	M	AG	YG	GF	P	Eleme
1	Çekya	3	2	0	1	4	5	-1	6	Çeyrek finale
2	Yunanistan	3	1	1	1	3	3	0	4[a]
3	Rusya	3	1	1	1	5	3	+2	4[a]
4	Polonya (H)	3	0	2	1	2	3	-1	2

Polonya  v  Yunanistan

8 Haziran 2012 18.00 UTC+2

Polonya	1 - 1	Yunanistan
Lewandowski  17'	Rapor	51' Salpigidis

Ulusal Stadyum, Varşova Seyirci: 56.826 Hakem: Carlos Velasco Carballo (İspanya)

Rusya  v  Çekya

8 Haziran 2012 20.45 UTC+2

Rusya	4 - 1	Çekya
Dzagoyev  15', 79' Şirokov  24' Pavlyuçenko  82'	Rapor	52' Pilař

Şehir Stadyumu, Wrocław Seyirci: 40.803 Hakem: Howard Webb (İngiltere)

Yunanistan  v  Çekya

12 Haziran 2012 18.00 UTC+2

Yunanistan	1 - 2	Çekya
Gekas  53'	Rapor	3' Jiráček  6' Pilař

Şehir Stadyumu, Wrocław Seyirci: 41.105 Hakem: Stéphane Lannoy (Fransa)

Polonya  v  Rusya

12 Haziran 2012 20.45 UTC+2

Polonya	1 - 1	Rusya
Błaszczykowski  57'	Rapor	37' Dzagoyev

Ulusal Stadyum, Varşova Seyirci: 55.920 Hakem: Wolfgang Stark (Almanya)

Çekya  v  Polonya

16 Haziran 2012 20.45 UTC+2

Çekya	1 - 0	Polonya
Jiráček  72'	Rapor

Şehir Stadyumu, Wrocław Seyirci: 41.480 Hakem: Craig Thomson (İskoçya)

Yunanistan  v  Rusya

16 Haziran 2012 20.45 UTC+2

Yunanistan	1 - 0	Rusya
Karagounis  45+2'	Rapor

Ulusal Stadyum, Varşova Seyirci: 55.614 Hakem: Jonas Eriksson (İsveç)

Sıra	Takım g t d	O	G	B	M	AG	YG	GF	P	Eleme
1	Almanya	3	3	0	0	5	2	+3	9	Çeyrek finale
2	Portekiz	3	2	0	1	5	4	+1	6
3	Danimarka	3	1	0	2	4	5	-1	3
4	Hollanda	3	0	0	3	2	5	-3	0

Hollanda  v  Danimarka

9 Haziran 2012 19.00 UTC+3

Hollanda	0 - 1	Danimarka
	Rapor	24' Krohn-Dehli

Metalist Stadyumu, Harkiv Seyirci: 35.923 Hakem: Damir Skomina (Slovakya)

Almanya  v  Portekiz

9 Haziran 2012 21.45 UTC+3

Almanya	1 - 0	Portekiz
Gómez  72'	Rapor

Arena Lviv, Lviv Seyirci: 32.990 Hakem: Stéphane Lannoy (Fransa)

Danimarka  v  Portekiz

13 Haziran 2012 19.00 UTC+3

Danimarka	2 - 3	Portekiz
Bendtner  41', 80'	Rapor	24' Pepe  36' Postiga  87' Varela

Arena Lviv, Lviv Seyirci: 31.840 Hakem: Craig Thomson (İskoçya)

Hollanda  v  Almanya

13 Haziran 2012 21.45 UTC+3

Hollanda	1 - 2	Almanya
van Persie  73'	Rapor	24', 38' Gómez

Metalist Stadyumu, Harkiv Seyirci: 37.750 Hakem: Jonas Eriksson (İsveç)

Portekiz  v  Hollanda

17 Haziran 2012 21.45 UTC+3

Portekiz	2 - 1	Hollanda
Ronaldo  28', 74'	Rapor	11' Van der Vaart

Metalist Stadyumu, Harkiv Seyirci: 37.445 Hakem: Nicola Rizzoli (İtalya)

Danimarka  v  Almanya

17 Haziran 2012 21.45 UTC+3

Danimarka	1 - 2	Almanya
Krohn-Dehli  24'	Rapor	19' Podolski  80' Bender

Arena Lviv, Lviv Seyirci: 32.990 Hakem: Carlos Velasco Carballo (İspanya)

Sıra	Takım g t d	O	G	B	M	AG	YG	GF	P	Eleme
1	İspanya	3	2	1	0	6	1	+5	7	Çeyrek finale
2	İtalya	3	1	2	0	4	2	+2	5
3	Hırvatistan	3	1	1	1	4	3	+1	4
4	İrlanda	3	0	0	3	1	9	-8	0

İspanya  v  İtalya

10 Haziran 2012 18.00 UTC+2

İspanya	1 - 1	İtalya
Fàbregas  64'	Rapor	61' Di Natale

PGE Arena, Gdańsk Seyirci: 38.869 Hakem: Viktor Kassai (Macaristan)

İrlanda  v  Hırvatistan

10 Haziran 2012 20.45 UTC+2

İrlanda	1 - 3	Hırvatistan
St Ledger  19'	Rapor	3', 49' Mandžukić  43' Jelavić

Şehir Stadyumu, Poznań Seyirci: 39.550 Hakem: Björn Kuipers (Hollanda)

İtalya  v  Hırvatistan

14 Haziran 2012 18.00 UTC+2

İtalya	1 - 1	Hırvatistan
Pirlo  39'	Rapor	72' Mandžukić

Şehir Stadyumu, Poznań Seyirci: 37.096 Hakem: Howard Webb (İngiltere)

İspanya  v  İrlanda

14 Haziran 2012 20.45 UTC+2

İspanya	4 - 0	İrlanda
Torres  4', 70' Silva  49' Fàbregas  83'	Rapor

PGE Arena, Gdańsk Seyirci: 39.150 Hakem: Pedro Proença (Portekiz)

Hırvatistan  v  İspanya

18 Haziran 2012 20.45 UTC+2

Hırvatistan	0 - 1	İspanya
	Rapor	Navas  88'

PGE Arena, Gdańsk Seyirci: 39.076 Hakem: Wolfgang Stark (Almanya)

İtalya  v  İrlanda

18 Haziran 2012 20.45 UTC+2

İtalya	2 - 0	İrlanda
Cassano  35' Balotelli  90'	Rapor

Şehir Stadyumu, Poznań Seyirci: 38.794 Hakem: Cüneyt Çakır (Türkiye)

Sıra	Takım g t d	O	G	B	M	AG	YG	GF	P	Eleme
1	İngiltere	3	2	1	0	5	3	+2	7	Çeyrek finale
2	Fransa	3	1	1	1	3	3	0	4
3	Ukrayna (H)	3	1	0	2	2	4	-2	3[a]
4	İsveç	3	1	0	2	5	5	0	3[a]

Fransa  v  İngiltere

11 Haziran 2012 19.00 UTC+3

Fransa	1 - 1	İngiltere
Nasri  39'	Rapor	30' Lescott

Donbas Arena, Donetsk Seyirci: 47.400 Hakem: Nicola Rizzoli (İtalya)

Ukrayna  v  İsveç

11 Haziran 2012 21.45 UTC+3

Ukrayna	2 - 1	İsveç
Şevçenko  55', 62'	Rapor	52' Ibrahimović

Olimpiyat Stadyumu, Kiev Seyirci: 64.290 Hakem: Cüneyt Çakır (Türkiye)

Ukrayna  v  Fransa

15 Haziran 2012 19.00 UTC+3

Ukrayna	0 - 2	Fransa
	Rapor	53' Ménez  56' Cabaye

Donbas Arena, Donetsk Seyirci: 48.000 Hakem: Björn Kuipers (Hollanda)

İsveç  v  İngiltere

15 Haziran 2012 21.45 UTC+3

İsveç	2 - 3	İngiltere
Mellberg  49' (59)	Rapor	23' Carroll  64' Walcott  78' Welbeck

Olimpiyat Stadyumu, Kiev Seyirci: 64.640 Hakem: Damir Skomina (Slovenya)

İngiltere  v  Ukrayna

19 Haziran 2012 21.45 UTC+3

İngiltere	1 - 0	Ukrayna
Rooney  48'	Rapor

Donbas Arena, Donetsk Seyirci: 48.700 Hakem: Viktor Kassai (Macaristan)

İsveç  v  Fransa

19 Haziran 2012 21.45 UTC+3

İsveç	2 - 0	Fransa
Ibrahimović  54' Larsson  90+1'	Rapor

Olimpiyat Stadyumu, Kiev Seyirci: 63.010 Hakem: Pedro Proença (Portekiz)

	Çeyrek finaller				Yarı finaller				Final
	21 Haziran - Varşova
	Çekya	0
					27 Haziran - Donetsk
	Portekiz	1
					Portekiz	0 (2)
	23 Haziran - Donetsk
					İspanya	0 (4)
	İspanya	2
									1 Temmuz - Kiev
	Fransa	0
									İspanya	4
	22 Haziran - Gdańsk
									İtalya	0
	Almanya	4
					28 Haziran - Varşova
	Yunanistan	2
					Almanya	1
	24 Haziran - Kiev
					İtalya	2
	İngiltere	0 (2)
	İtalya	0 (4)

Çekya  v  Portekiz

21 Haziran 2012 20.45 UTC+2

Çekya	0 - 1	Portekiz
	Rapor	79' Ronaldo

Ulusal Stadyum, Varşova Seyirci: 55.590[52] Hakem: Howard Webb (İngiltere)

Almanya  v  Yunanistan

22 Haziran 2012 20.45 UTC+2

Almanya	4 - 2	Yunanistan
Lahm  39' Khedira  61' Klose  68' Reus  74'	Rapor	Samaras  55' Salpigidis  89' (pen.)

PGE Arena, Gdańsk Seyirci: 38.751[53] Hakem: Damir Skomina (Slovenya)

İspanya  v  Fransa

23 Haziran 2012 21.45 UTC+3

İspanya	2 - 0	Fransa
Alonso  19', 90+1' (pen.)	Rapor

Donbas Arena, Donetsk Seyirci: 47.000[54] Hakem: Nicola Rizzoli (İtalya)

İngiltere  v  İtalya

24 Haziran 2012 21.45 UTC+3

İngiltere	0 - 0 (uz.)	İtalya
	Rapor
	Seri penaltılar
Gerrard Rooney Young Cole	2 - 4	Balotelli Montolivo Pirlo Nocerino Diamanti

Olimpiyat Stadyumu, Kiev Seyirci: 64.340[55] Hakem: Pedro Proença (Portekiz)

Portekiz  v  İspanya

27 Haziran 2012 21.45 UTC+3

Portekiz	0 - 0 (uz.)	İspanya
	Rapor
	Seri penaltılar
Moutinho Pepe Nani Alves	2 - 4	Alonso Iniesta Pique Ramos Fabregas

Donbas Arena, Donetsk Seyirci: 48.000[56] Hakem: Cüneyt Çakır (Türkiye)

Almanya  v  İtalya

28 Haziran 2012 20.45 UTC+2

Almanya	1 - 2	İtalya
Özil  90+2' (pen.)	Rapor	20', 36' Balotelli

Ulusal Stadyum, Varşova Seyirci: 55.540[57] Hakem: Stéphane Lannoy (Fransa)

İspanya  v  İtalya

1 Temmuz 2012 21.45 UTC+3

İspanya	4 - 0	İtalya
Silva  14' Alba  41' Torres  84' Mata  88'	Rapor

Olimpiyat Stadyumu, Kiev Seyirci: 63.170[58] Hakem: Pedro Proença (Portekiz)

3 gol

2 gol

1 gol

Kendi kalesine

UEFA Turnuvanın Takımı

Turnuva boyunca maçları takip eden UEFA Teknik Takımı tarafından turnuvanın en iyi yirmiüç oyuncusu seçilmiştir.^[59][60] Analistler tarafından en iyi oyuncular arasında gösterilen Zlatan Ibrahimović gruplarda turnuvaya veda edip de listede yer alan tek futbolcudur.^[59][61]

Kaleciler	Defanslar	Orta sahalar	Forvetler
Iker Casillas	Jordi Alba	Steven Gerrard	Cesc Fàbregas
Manuel Neuer	Gerard Piqué	Sami Khedira	David Silva
Gianluigi Buffon	Sergio Ramos	Mesut Özil	Mario Balotelli
	Philipp Lahm	Andrea Pirlo	Cristiano Ronaldo
	Fábio Coentrão	Daniele De Rossi	Zlatan Ibrahimović
	Pepe	Xabi Alonso
		Sergio Busquets
		Xavi
		Andrés Iniesta

UEFA Turnuvanın En İyi Oyuncusu

• Andrés Iniesta;^[59][60] Altın Ayakkabı

Şampiyonanın gol kralına verilen UEFA Altın Ayakkabı ödülü gol sayısı eşit birçok futbolcunun olduğu durumlarda en çok gol pası veren futbolcuya verilir. Gol paslarının da eşit olduğu durumlarda ise en az süre alan oyuncuya ödül verilir. Fernando Torres ile Mario Gómez'in gol ve gol pasları eşit olduğundan dolayı alınan süreye bakılmış ve ödül daha az süre sahada kalan Fernando Torres'e verilmiştir.^[62] Ayrıca üst üste iki şampiyona finalinde de gol atan Torres bunu başaran ilk futbolcu unvanını da ele geçirmiştir.^[63]

• Fernando Torres (3 gol)^[64]

Turnuvada kırmızı kart yahut iki farklı maçta iki sarı kart gören oyuncu sonraki maç için cezalı duruma düşer. Cezalı duruma düşen oyuncunun maç içerisinde hakaret yahut şiddet gösterisinde bulunması hâlinde UEFA Disiplin ve Kontrol Kurulu oyuncuya bir maç ekstradan ceza verme hakkına sahiptir. Turnuva boyunca gösterilen tüm sarı kartlar çeyrek final aşamasından sonra silinir ve takımın yarı finale kalması hâlinde oyuncular hiç kart görmemiş gibi turnuvaya devam eder. Bu sayede tüm oyuncuların final karşılaşmasında forma giymesi ve takımların eksiksiz bir şekilde final oynaması planlanmaktadır. Bu sistemde bir oyuncu ancak kırmızı kart görmesi hâlinde finalde cezalı duruma düşebilir.^[65]

Bu şampiyona boyunca aşağıdaki oyuncular gördükleri kartlar nedeniyle cezalı duruma düşmüşlerdir:

Oyuncu	Ceza aldığı maç(lar)	Cezalı olduğu maç(lar)	Notlar
Wayne Rooney	Euro 2012 elemeleri Karadağ maçı	D Grubu Fransa maçı D Grubu İsveç maçı	2012 Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri G Grubu son maçında kırmızı kart görmesi nedeniyle.[66]
Sokratis Papastathopoulos	A Grubu Polonya maçı	A Grubu Çekya maçı
Wojciech Szczęsny	A Grubu Yunanistan maçı	A Grubu Rusya maçı
Jérôme Boateng	B Grubu Portekiz maçı B Grubu Hollanda maçı	B Grubu Danimarka maçı
Eugen Polanski	A Grubu Rusya maçı A Grubu Çekya maçı	2014 FIFA Dünya Kupası elemeleri Karadağ maçı	Takımı Polonya şampiyonadan elendiği için cezasını 2014 FIFA Dünya Kupası elemelerinde çekecek.
Giorgos Karagounis	A Grubu × × €4.95 / month Favourites List Audio Listining Color Mode Monthly New Updates Fullname * Email * Credit or debit card Subscribe A PHP Error was encountered Severity: Notice Message: Undefined variable: userid Filename: user/popup_modal.php Line Number: 68 Backtrace: File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/views/user/popup_modal.php Line: 68 Function: _error_handler File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/views/page/index.php Line: 478 Function: view File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/controllers/Main.php Line: 107 Function: view File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/index.php Line: 315 Function: require_once "> Subscribe Now × €4.95 € 9.90 / Modal title × Close Save changes × 2012_Avrupa_Futbol_Şampiyonası" id="cancelSubscription" name="cancelSubscription" class="mb-0"> A PHP Error was encountered Severity: Notice Message: Undefined variable: user_membership Filename: user/popup_modal.php Line Number: 192 Backtrace: File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/views/user/popup_modal.php Line: 192 Function: _error_handler File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/views/page/index.php Line: 478 Function: view File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/controllers/Main.php Line: 107 Function: view File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/index.php Line: 315 Function: require_once A PHP Error was encountered Severity: Warning Message: Invalid argument supplied for foreach() Filename: user/popup_modal.php Line Number: 192 Backtrace: File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/views/user/popup_modal.php Line: 192 Function: _error_handler File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/views/page/index.php Line: 478 Function: view File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/controllers/Main.php Line: 107 Function: view File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/index.php Line: 315 Function: require_once A PHP Error was encountered Severity: Notice Message: Undefined variable: userid Filename: user/popup_modal.php Line Number: 208 Backtrace: File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/views/user/popup_modal.php Line: 208 Function: _error_handler File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/views/page/index.php Line: 478 Function: view File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/controllers/Main.php Line: 107 Function: view File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/index.php Line: 315 Function: require_once "> Harry Potter Books × A PHP Error was encountered Severity: Notice Message: Undefined variable: products Filename: user/popup_harry_book.php Line Number: 24 Backtrace: File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/views/user/popup_harry_book.php Line: 24 Function: _error_handler File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/views/page/index.php Line: 479 Function: view File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/controllers/Main.php Line: 107 Function: view File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/index.php Line: 315 Function: require_once A PHP Error was encountered Severity: Warning Message: Invalid argument supplied for foreach() Filename: user/popup_harry_book.php Line Number: 24 Backtrace: File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/views/user/popup_harry_book.php Line: 24 Function: _error_handler File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/views/page/index.php Line: 479 Function: view File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/application/controllers/Main.php Line: 107 Function: view File: /var/www/wikizero/data/www/wikizero.com/index.php Line: 315 Function: require_once