George Soros

George Soros
George Soros, 2018
DoğumSchwartz György
12 Ağustos 1930 (94 yaşında)
Budapeşte, Macaristan Krallığı
MilliyetMacar-Amerikalı
Etnik kökenYahudi[1]
VatandaşlıkMacaristan
Birleşik Devletler[2]
EğitimLondra Ekonomi Okulu
Meslek
OrganizasyonSoros Fon Yönetimi
Açık Toplum Vakıfları
Özvarlıkartış US$8,6 milyar (Mart 2021)[3]
Evlilik
  • Annaliese Witschak
    (e. 1960; b. 1983)
  • Susan Weber
    (e. 1983; b. 2005)
  • Tamiko Bolton (e. 2013)
Çocuk(lar)5
Resmî sitegeorgesoros.com
George Soros, 2012
George Soros, 2010

George Soros FBA (US: /ˈsɒroʊs/;[4] Macarca: Soros György, Macarca telaffuz: [ˈʃoroʃ ˈɟørɟ]; doğum Schwartz György, 12 Ağustos 1930),[5][6] Macar-Amerikalı[a] milyarder, yatırımcı ve hayırseverdir.[9][10] Mart 2021 itibarıyla net servetinin $8,6 milyar olduğu[11][12] ve günümüze kadar Açık Toplum Vakıflarına $32 milyardan fazla bağışta bulunduğu hesaplandı.[13]

İlk defa Sovyetler Birliği'nin 1991'de dağılmasından sonra Batı Avrupa'ya göre oldukça fakir olan Doğu Avrupa (Ukrayna, Belarus, Polonya, Yugoslavya, Romanya, vb.) ülkelerine tek başına tüm zamanların en büyük finansal yardımını yaparak ismini duyurdu. Yaptığı yardımlar Birleşmiş Milletler gibi büyük kuruluşların finansal yardımlarından daha fazladır.

Birçok yazar ve ünlü isim Soros'un bu faaliyetlerinden dolayı onu "hayırsever" olarak nitelendirir. Fakat aksine bu yardımlarını o ülkelerin sosyo-politik sistemini kontrol etmek için yaptığını iddia eden yazarlar da vardır. Soros, bu iddialara ve kafalardaki soru işaretlerine karşı, "Bu renkli devrimlerle suçlanmamın tek nedeni Rus propagandasıdır. Dünyanın her yanında böyle süreçleri destekliyorum. Şu anda Liberya'da yapıyoruz, Nepal'de de yapabiliriz," diyerek kendini savundu ve bu tür eylemlerini kabullendi. Ayrıca 2006 yılında bir Rus radyosuna verdiği demeçte, Gürcistan'da 2003 yılında gerçekleşen Gül Devrimi'ni finansal olarak da desteklediğini açıkladı.[14]

İngiltere'deki Londra Ekonomi Okulu'ndaki öğrenciliği sırasında hocası olan Karl Popper'ın açık toplum felsefesinden çok etkilendiğini ve bu etkisinin yaşamında yanılabilirlik, içgörü, düşünebilirlik ve açık toplum gibi değerler sistematiğinin oluşmasında katkı sağladını ifade eder. Bu değer sistematiği ile finans piyasalarında çok başarılı olduğunu belirtir. George W. Bush ile arası açık olan Soros, Bush'un kapitalist açık ekonomilerin adını dünya üzerinde kötüye çıkardığını ve daha çok kendisi tarafından organize edilen sivil toplum kuruluşu örgütlerinin hareketini kısıtladığı beyan etti.

Soros, Açık Toplum Vakıflarının kurucusudur. Soros'un Açık Toplum Vakıfları, Türkiye şubesi Eylül 2001'de kurulan Bebek'teki Açık Toplum Enstitüsü Yardım Vakfıdır (OSIAF). 2002'de, Irak Savaşı'nın başlamasından yaklaşık iki hafta önce Sabancı Üniversitesi'ni ziyaret etmiş ve söyleşide, "Türkiye, stratejik konumu nedeniyle en iyi ihracat ürünü ordusudur," demiştir.[15]

İlk yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Soros, 1930'da Budapeşte, Macaristan'da Aşkenazi Yahudi bir ailenin oğlu olarak dünyaya geldi.[1][16] 1939'da Macaristan, Nazi işgaline uğradığı zaman Yahudi oldukları için ailecek çok tehlikeli ve zor günler yaşadı. Babası Tivadar Soros, tüm aile bireyleri için sahte kimlikler düzenleyerek ve oturdukları yeri sürekli değiştirerek hayatta kalmalarını sağladı.[17]

1947 yılında İngiltere'ye göç etti ve Oxford Üniversitesinde School of Economist fakültesinde ekonomi tahsili gördü. İngiltere'de hayatını kazanmak için hamallık yaparken ayağı kırılınca devlet hastanesinde tedavi gördü. Devletin fakirlere yardım etmesinin yani sosyal adaletin ne kadar önemli olduğunu yaşayarak öğrendi. Okuduğu fakültede makro ekonomiyi öğrendi. Ayrıca, kendisini çok etkileyen Karl Popper’in öğrencisi oldu ve ileride uygulayacağı “Açık Toplum” (Open Society) projesi konusunda ondan ilham aldı.

1956 yılında ABD’ye göç etti. İlk yaptığı iş, arbitraj işlemleri oldu. Yani, bir hisse senedi veya dövizi ucuz olduğu yerden alıyor ve eş anlı olarak pahalı yerde satıyordu. Kısa sürede finans dünyasında sivrildi, kendi kurduğu uluslararası yatırım fonu sayesinde büyük bir servetin sahibi oldu. George Soros, Quantum Fonu Grubu’nun baş yatırım danışmanı olan Soros Fund Management LLC’nin başkanıdır. Bu fon, 28 yıllık tarihinde dünyanın en yüksek performansa sahip yatırım fonu olarak kabul edilmiştir.

New School of Social Research, Budapest University of Economics, Oxford Üniversitesi ve Yale Üniversitesinden fahri doktora unvanı alan George Soros 1995’te Bologna Üniversitesi tarafından da dünya çapında açık toplumlar yaratmak yolundaki çalışmaları sebebiyle üniversitenin en büyük onur unvanı olan “Laurea Honoris Casua” ile ödüllendirilmiştir. Soros ayrıca Budapeşte'deki Central European University'nin (Orta Avrupa Üniversitesi) ve Moskova'daki International Science Foundation'ın (Uluslararası Bilim Vakfı) kurucusudur.[16]

George Soros, Malezya'da konuşma yaparken.

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ 18 Aralık 1961'de Soros, Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlığına kabul edildi.[7][8]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Greenwald, Glenn (20 Ekim 2010). "George Soros' 'foreign' money". Salon. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015. 
  2. ^ "George Soros" (İngilizce). Forbes. 24 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020. 
  3. ^ "Soros" (İngilizce). Forbes. 26 Ekim 2020. 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2020. 
  4. ^ YouTube'da Authors@Google: George Soros
  5. ^ Chapman, Roger; Ciment, James (17 Mart 2015). Culture Wars: An Encyclopedia of Issues, Viewpoints and Voices (İngilizce). Routledge. s. 617. ISBN 9781317473510. 27 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2016. 
  6. ^ Kaufman, Michael T. (2002). Soros: The Life and Times of a Messianic Billionaire (İngilizce). Knopf. ss. 17-18, 23. ISBN 9780375405853. 27 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2016. 
  7. ^ Greenwald, Glenn (20 Ekim 2010). "George Soros' 'foreign' money". Salon. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015. 
  8. ^ Weiss, Gary; Schares, Gail E.; Smith, Geri; Dwyer, Paul; Sandler, Neal; Pennar, Karen (22 Ağustos 1993). "The Man Who Moves Markets". Bloomberg Businessweek. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015. 
  9. ^ "The incredible life of billionaire investing legend George Soros". Business Insider (İngilizce). 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2017. 
  10. ^ Zuckerman, Gregory (9 Haziran 2016). "A Bearish George Soros Is Trading Again". The Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2017. 
  11. ^ Kirsch, Noah. "George Soros". Forbes.com. 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. 
  12. ^ "Bloomberg Billionaires". Bloomberg.com. 16 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2015. 
  13. ^ "George Soros". Open Society Foundations (İngilizce). 16 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2018. 
  14. ^ "Soros: Kadife Devrim'de rol aldım". 27 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2007. 
  15. ^ "Türkiye'nin en iyi ihracat ürünü ordudur". George Soros önceki gün Sabancı Üniversitesi’nde yaptığı konuşmada, ‘Türkiye’nin stratejik konumu nedeniyle en iyi ihracat ürünü ordusudur’ dedi. Milliyet. 4 Mart 2002. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2020. 
  16. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 31 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015. 
  17. ^ http://www.fikiravcisi.com/george-soros-kimdir.html [ölü/kırık bağlantı]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=George_Soros&oldid=33898448" sayfasından alınmıştır