Gomphotheriidae

Gomphotheriidae
Platybelodon iskeleti
Korunma durumu
Fosil
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Alt şube: Vertebrata İnfa şube: Gnathostomata Sınıf: Mammalia Takım: Proboscidea (Hortumlular) Familya: †Gomphotheriidae Hay, 1922
Cinsler
†Gnathabelodon Barbour & Sternberg, 1935 †Choerolophodon Schlesinger, 1917 †Gomphotherium Burmeister, 1837 †Archaeobelodon Tassy, 1984 †Serbelodon Frick, 1933 †Protanancus Arambourg, 1945 †Amebelodon Barbour, 1927 †Platybelodon Borissiak, 1928 †Sinomastodon Tobien et al., 1986 †Eubelodon Barbour 1914 †Rhynchotherium Falconer, 1868 †Cuvieronius Osborn, 1923 †Stegomastodon Pohlig, 1912 †Haplomastodon Hoffstetter, 1950 †Notiomastodon Cabrera, 1929

Gomphotheriidae Miyosen ile Pliyosen devirlerinde günümüzden 12 ila 1,6 milyon yıl önce yaşamış olan hortumlular takımında fil benzeri hayvanların oluşturduğu soyu tükenmiş bir familyadır. Kuzey Amerika'da yaygın olarak bulunmaktaydılar. Bazı cinsleri Avrasya, Beringia ve Güney Amerika'da da yaşamıştır. Yaklaşık 5 milyon yıl önceden başlayarak yerlerini günümüzün filleri almıştır. Ancak Cuvieronius cinsinde yer alan ve Güney Amerika'da yaşayan iki türü MÖ 9100 yıllarına kadar yaşamıştır.^[1] Stegomastodon cinsinin MÖ 6060 yılından kalma kalıntılarına Kolombiya'da rastlanmıştır.^[2] Ayrıca Meksika ve Orta Amerika'da da Pleistosen'in sonlarına kadar yaşamışlardır.^[3]

Bu familyadaki hayvanlar, fillerden özellikle azı dişlerindeki çiğneme yüzeylerindeki farklar olmak üzere diş yapılarının farklılığı ile ayrılmaktadır. Çoğunun dört adet fildişi bulunmaktaydı. Geriye çekilmiş yüz ve burun kemikleri paleontologların fil benzeri hortumu olduğuna inanmalarına yol açmaktadır. Phiomia gibi bu familyanın en eski cinslerinin alt ve üst çeneleri uzamıştır ve fildişleri ise görece kısadır. Bu atalardan iki soy türemiş gibidir. Birincisi, Anancus gibi günümüzdeki fillerin tipik özelliği olan kısa alt çeneye sahip iken, ikincisi Platybelodon gibi alt çenesi kürek şeklinde uzamış ve üst çenesi kısalmıştır.^[4]