Hüsâmeddin Lâçin
| Hüsâmeddin Lâçin | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Mısır Memlûk Sultanı | |||||
| Hüküm süresi | 1296 – 1299 | ||||
| Önce gelen | Ketboğa | ||||
| Sonra gelen | I. Muhammed | ||||
| Ölüm | 1299 | ||||
| |||||
| Hanedan | Bahrî Hanedanı | ||||
Hüsâmeddin Lâçin (Arapça: حسام الدين لاجين) (d. ? - ö. 16 Ocak 1299), Mısır ve Suriye'de Eylül 1296 ile 1299 tarihleri arasında hüküm sürmüş on birinci Memluk sultanıdır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Laçın, Sultan Nûreddin Ali'nin Memluklu kölesi idi. Sarışın olduğu için Avrupalılar onun Germen asıllı olduğunu iddia ederlerse de Kafkasyalı sarışın bir Çerkes olması daha olasıdır.
1259 yılında bu Sultan Nûreddin Ali'nin tahtan indirilmesi ile Kalavun tarafından satın alındı ve onun yanında yetişip yetenekleri dolayısıyla Emir unvanını aldı.
1280'de Kalavun tarafından Şam Kalesi muhafız komutanlığına getirildi. Bu daha önceki komutan olan Sungur al-Askar'ın Şam'da isyan etmesine ve kendini sultan olarak ilan etmesine neden oldu. Bu isyanın bastırılması için Kahore'den birlikler getirildi ve bu birliklerin komutanlığını da Laçın yaparak isyan bastırıldı. Bu başarısı dolayısıyla Haziran 1280'de Laçın Suriye eyaleti valiliğine atandı.[1]
1295'te Laçın Memluk Sultanı Ketboğa için naiplik görevini aldı. Mısır o yıl bir büyük kuraklık geçirmekte idi ve ahali açlık tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştı. Halka Sultan Kitboğa'nın destek vermemesi dolayısı ile sultan hoşnutsuz oldular ve Mısır ve Kahire'de asayiş durumu çok ciddileşti.[2]
Laçın Çerkes asıllı Memluklu emirlerin de desteğini alarak Eylül 1296'da Sultan Kitboga'yı tahttan indirdi ve kendisi Memluklu sultanı olarak tahta çıktı. Kitboga Suriye'ye kaçtı ve Hama'da valilik yaparken öldü.[2] Fakat kuraklık, kıtlık ve açlık sorunları çözülemedi. Böylece Laçın da halkın desteğini kazanamadı. Daha uzun dönemli bir reform yaparak Mısır'da toprak sahipliği sorununa el attı ve kadastro reformu yapmaya karar verdi. Fakat bu kısa vadeli sorunu çözmediği gibi büyük toprak sahiplerini de hoşnutsuz yaptı. Büyük toprak sahiplerinin bu politikaya engel çıkarmaları darlık ve açlık sorunlarını daha da fenalaştırdı. Seyfeddin Kirci adlı bir Memluk emir etrafına toplanan Memluklu emirler bir çözüm olarak Laçın aleyhine bir komplo hazırlayıp uyguladılar. Ocak 1299'da bu komploya göre Laçın ve yardımcısı Mengü Timur'u öldürdüler.
Bundan sonra bir toplantı yapan Memluklu emirler tahta 1295'te Sultan Kitboga tarafından tahtan indirilip Karak kalesine sürgüne gönderilmiş olan ve o zaman daha 14 yaşında bulunan Nasır Muhammed'i ikinci defa Memluk sultanı olarak tahta geçirmeye karar verdiler.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ (İngilizce) Hamilton Alexander Rosskeen Gibb, "Ladjin" maddesi, Kaynak: The Encyclopaedia of Islam Brill Arcive ISBN 90-04-06761-2 say.594 Google book 6 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erisme:1.7.2010)
- ^ a b c Clot, André (2009), L'Égypte des Mamelouks 1250-1517. L'empire des esclaves, Paris:Perrin ISBN 978-2-262-03045-2 say.121
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Clot, André
- (çev. Turhan Ilgaz) (2005), Kölelerin İmparatorluğu Memlüklerin Mısır'ı, İstanbul:Epsilon Yayınları ISBN 9753317727.
- (2009) L'Égypte des Mamelouks 1250-1517. L'empire des esclaves, Paris:Perrin ISBN 978-2-262-03045-2 (Fransızca)
- Türk Ansiklopedisi, Memlukler (Mısır) maddesi.
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Ketboğa |  Mısır Memlûk Sultanı 1296 – 1299 | Sonra gelen: I. Muhammed |