Hamilcar Barca

Hamilcar Barca (MÖ 270 – MÖ 229) Kartacalı komutan ve devlet adamı, Barca ailesinin başı, Hannibal, Hasdrubal ve Mago’nun babasıdır. Damadı Hasdrubal (Adil) Kartaca ordu komutanıdır. Hamilcar ismi Fenike dilinde “kardeşim” anlamına gelir ve Kartacalılar arasında yaygındır. Barca ise Fenike dilinde “yıldırım” anlamına gelen “barak” kelimesinden türemiştir.

Kendisini MÖ 247 yılında I. Pön Savaşı sırasında göstermiştir. Tamamen Roma hakimiyetinde olan Sicilya adasında Kartaca ordularının komutasını almış, az sayıdaki paralı askerden oluşan birliğiyle adanın kuzey batısında karaya çıkarak Palermo yakınlarındaki Ercte Dağında (Monte Pellegrino) korunaklı bir mevziyi ele geçirmiş, burayı elde tutmayı başarmakla kalmamış, buradan adanın güneyine kadar saldırılar yapabilmiştir.

MÖ 244 yılında ordusunu Eryx Dağındaki (Monte San Giuliano) benzer bir yere taşımış, buradan kuşatma altındaki Drepanium (Trapani) garnizonuna yardım sağlamıştır. MÖ 241 yılında imzalanan barış anlaşmasına göre Hamilcar'ın yenilmeyen birliğinin Sicilya'dan boyun eğmeden ayrılmasına izin verilmiştir.

Kartaca'ya dönüldüğünde o zamana kadar sadece komutanlarının kişisel otoritesiyle bir arada tutulan askerler kendilerine yapılması gereken ödeme ve mükafatlandırmanın Kartaca Senatosundaki Hamilcar muhalifi asiller tarafından engellenmesi sonucu isyan ederler. Bu savaşa Paralı Askerler Savaşı denir. Asiller tarafından Kartaca'nın başına açılan bu derdi yine Hamilcar çözer. Paralı askerler üzerindeki otoritesi, Afrikalı kabilelerden alınan destek birlikler ve üstün taktiklerle isyan MÖ 237 yılında bastırılır.

Bu başarısından sonra daha da popüler olan Hamilcar'ın neredeyse tek hakim olmasına muhalifler engel olamaz. Numidya'dan yeni bir ordu oluşturan Hamilcar, MÖ 236 yılında Hispania seferine çıkar. Amacı, Kartaca'nın I. Pön Savaşında kaybettiği Sicilya ve Sardinya adalarını telafi etmekti. Aynı zamanda burası İtalya'ya karşı ileride yapılacak bir sefer için sıçrama tahtası olacaktı.

Savaşlar ve diplomasi içinde geçen 8 yıldan sonra Hispania'da önemli topraklar kazansa da MÖ 228 yılındaki beklenmeyen ölümü başladığı fetihi tamamlamasını engeller. Hamilcar, dönemindeki Kartacalı komutan ve devlet adamlarından ayrılır. Diplomasideki başarısı, yurtseverliği ve askeri kabiliyeti sadece oğlu Hannibal tarafından aşılmıştır. Hannibal, üstün özelliklerine bir de derin bir Roma nefretini ekleyecek ve Pön Savaşlarını devam ettirecektir.

Hispania'dayken Barcino (Barselona) şehrini kurduğu iddia edilir.

• Hamilcar / Çöl Aslanı, Patrick Girard, Güncel Yayıncılık, çeviren Can Erhan Kızmaz ISBN 975-8020-81-1

• Livius.org internet sitesinde Hamilcar Barca14 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

• Pön Savaşları
• Hannibal
• Mago Barca
• Hasdrubal Barca
• Mago Barca
• Afrikalı Scipio