Jeet Kune Do
Jeet Kune Do (JKD) (Türkçe: Durduran Yumruğun Yolu) ve (İngilizce: The Way of the Intercepting Fist) Bruce Lee tarafından geliştirilen dövüş felsefesi.
Bruce Lee, felsefesini tanımlaması bakımından bu ismi eksik bulmuş ama zamanla kulağına hoş geldiği için değiştirmekten vazgeçmiş ve bu felsefeyi anlamayanlar için "o sadece bir isim" demiştir. Bruce Lee bu ismin sistemi tam olarak ifade edemediğini düşünerek bundan hep sıkıntı duyduğunu belirtmiştir. Bedeni daha ziyade eş zamanlı saldırarak müdafaa etme felsefesidir.
1967 yılında ilk defa Bruce Lee tarafından bu ifade kullanılmıştır ve aynı zamanda felsefi tasarımı kamuoyu bilgisine sunulmuştur. Dünyadaki en yeni ve en etkili dövüş sanatıdır. Bruce Lee, "Jeet Kune Do"yu tanımlamak için şu ifadeyi kullanmıştır:
"Basitçe, "Jeet Kune Do" basitleştirmektir."
Sistemin ana unsuru gereksiz tüm hareketlerden vazgeçmek yani ekonomiklik, sadelik, etkililik, doğrudanlık, bedenin tümünü (komple) kullanmaktır. Temel amacı en kısa zamanda sonuca varmaktır. Bu sanat Bruce Lee tarafından bilinen bazı savunma sanatlarının sentez ve modifiye edilerek birleşimidir. Temel olarak Wing Chun üzerine kurulan bu sistem Bruce Lee'nin gerekli gördüğü bazı dövüş sanatlarının bazı tekniklerini özgün felsefesine eklemesi ile ortaya çıkmıştır. Örnek olarak, bazı önemli ani ileri adım hareketlerini, ayak çalışmalarını (footwork), şaşırtmacaları (deceptiveness), mesafe ayarı (cadence), kırık ritm (broken rhythm), zamanlama (timing ) egzersizlerini eskrim sporundan almıştır. Bir eskrimci olarak isimlendirilmese bile bundan yararlanmasını bilmiştir. Bunun dışında boks, tekvando, judo, tayland boksu, savate vb. ve Muhammed Ali'nin esnek gard ve dansından etkilenmiştir. Bruce Lee gerekli gördüğü teknik, taktik ve egzersizlerini JKD felsefesiyle pratize etmiştir. Bruce Lee "Jeet Kune Do"yu kitabı (Tao of Jeet Kune Do), verdiği özel dersler ve topluma açık seminerlerle pek çok ülkeye aktarmıştır. Bruce Lee ünlü kişilere de dersler vermiştir. James Coburn, Steve McQueen, Chuck Norris, Kareem Abdul-Jabbar bunlardan bazılarıdır.
Jeet Kune Do, Bruce Lee'nin kendi konseptidir. Bu yüzden orijinal öğrencileri bile bu sanatın hakkını onun gibi veremeyeceği endişesiyle ve her uygulayıcı kendi özgünlüğünü sergilesin ve taklitçi olmasın diye "Jeet Kune Do" dememişlerdir. Örneğin, Profesör Joseph Cowles "Wu Wei Gung Fu",[2] James Demile "Wing Chun Do",[3] Jesse Raymond Glover "Non Classical Gung Fu",[4] Dan İnosanto "Jun Fan Jeet Kune Do"[5] demiştir. Bunlar Bruce Lee'nin değil kendilerinin konseptleridir.[6]
Bruce Lee şöyle der: "...Jeet kune do şekilsizliği tercih eder, böylece tüm şekilleri alabilir ve jeet kune do’nun stili olmadığından bütün stillere uyabilir. Sonuç olarak jeet kune do tüm yolları kullanır ve hiçbirine bağlı değildir ve bunun gibi sonuca yardım eden bütün teknik ve imkanları kullanır."[7]
Bruce Lee'nin Jesse Glover, Ed Hart, Joe Cowles, James DeMile, Dan Inosanto ve Steve Golden gibi orijinal öğrencilerinden Jeet Kune Do dersleri alan ve Bruce Lee'nin Wing Chun Hocası Yip Man'in öğrencisi Leung Ting'in öğrencisi Jeff Webb'den ve Yip Man'in başka bir öğrencisi Wong Shun Leung'un öğrencisi David Peterson'dan Wing Chun dersleri alan Avustralya'da yaşayan aslen Amerikalı Tom Keplar ve Dan Inosanto'nun öğrencilerinden aslen Mısırlı olan Ahmed Abdelatif'in öncülüğünde "Next Generation" isimli bir akım oluşmuştur. Bu akım tüm dövüş sporlarının geçmişinde olduğu gibi JKD'ye sonradan sportif bir boyut kazandırarak ve Olimpiyatlara katarak JKD'nin daha çok tanıtılıp yayılmasını amaçlamaktadır. Merkezi New York'ta olan Dünya Jeet Kune Do Federasyonu (World Jeet Kune Do Federation) çatısı altında Uluslararası Jeet Kune Do Federasyonu (International Jeet Kune Do Federation) Bruce Lee'nin sparring'lerini kriter alarak uluslararası yarışmalar düzenlemektedir. Organizasyonlarda sadece yarışma değil JKD felsefesi üzerine seminerler, yarışma kurallarıyla ilgili kurslar ve kültür gezileri de düzenlenmektedir. Türk dövüş sanatı kurucusu (sijo) Yüksel Yılmaz bu federasyonlarda Başkan Yardımcısı ve Teknik Kurul Başkanı olarak görevlendirilmiştir.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Lee, Bruce, Tao of Jeet Kune Do, Ohara Publications, 1975, USA).
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2015.
- ^ Yılmaz, Yüksel (2008), Jeet Kune Do'nun Felsefesi, İstanbul, Turkey: Yalın Yayıncılık, ISBN 9789944313674
- ^ "World Jeet Kune Do Federation | Official Website of Jeet Kune Do" (İngilizce). 14 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2021.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- https://www.worldjeetkunedofederation.org/ 14 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- https://www.twf.gov.tr/jeet-kune-do-kulelkavido/ 18 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Karma savaş sanatları
 | Dövüş sanatları ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
