Kanye West

Kanye West
2009 yılında Kanye West
Genel bilgiler
Diğer adları	Ye, Yeezy, Yeezus
Doğum	Kanye Omari West 8 Haziran 1977 (47 yaşında) Atlanta, Georgia, ABD
Başladığı yer	Chicago, Illinois, Amerika Birleşik Devletleri
Tarzlar	Hip-hop
Meslekler	Prodüktör, Rapçi
Çalgılar	Vokal, perküsyon, piyano
Etkin yıllar	1996-günümüz
Müzik şirketi	GOOD Music, Roc-A-Fella, Def Jam
İlişkili hareketler	Jay-Z, The Game, John Legend, Katy Perry, Lupe Fiasco, Pharrell, Mos Def, Rihanna, Young Jeezy, Chris Martin, T-Pain, Kid Cudi, 2 Chainz, Big Sean
Resmî site	kanyewest.com
Eş	Kim Kardashian (e. 2014–2022) Bianca Censori (e. 2022) [1] viewas=ampmaili

Kanye Omari West (/ˈkɑːnjeɪ/ KAHN-yay; d. 8 Haziran 1977) veya kısaca Ye (/jeɪ/ YAY), Amerikalı rapçi, şarkıcı, söz yazarı, plak yapımcısı ve moda tasarımcısı. Hip hop'ın en önde gelen isimlerinden biri olan West,^[2] farklı müzik tarzı^[3] ve kutuplaştırıcı kültürel ve siyasi yorumlarıyla tanınmaktadır.^[4] Müzik alanında kariyer yapmak için üniversiteyi bıraktıktan sonra West, Chicago bölgesindeki bölgesel sanatçılar için prodüktörlük yapmaya başladı. Roc-A-Fella Records'un şirket içi yapımcısı olarak Jay-Z'nin The Blueprint (2001) albümünün de aralarında bulunduğu albümlerin ortak yapımcılığını üstlendi. West'in ilk stüdyo albümü The College Dropout (2004) eleştirmenlerce beğenildi ve Billboard Hot 100 listesinde bir numara olan “Slow Jamz” single'ını çıkardı. “Gold Digger” (2005), “Stronger“ (2007), “E.T.“ (2011, konuk sanatçı olarak) ve "Carnival" single'larıyla listede dört kez daha zirveye ulaştı.

West'in ikinci ve üçüncü stüdyo albümleri Late Registration (2005) ve Graduation (2007), Billboard 200'e zirveden giriş yaptı ve sonuncusu West'in bugüne kadar ticari açıdan en başarılı albümü oldu. Sonraki üç albümü 808s & Heartbreak (2008), My Beautiful Dark Twisted Fantasy (2010) ve The Life of Pablo (2016) üçlü platin, Yeezus (2013) ise çift platin sertifika aldı. Eleştirel açıdan önceki çalışmaları kadar iyi karşılanmasa da Ye (2018), Jesus Is King (2019) ve Donda (2021), West'in Billboard 200'e art arda bir numaradan giriş yapma serisini sürdürdü. West ayrıca Jay-Z ile Watch the Throne (2011), Kid Cudi ile Kids See Ghosts (2018) ve Ty Dolla Sign ile Vultures 1 ve Vultures 2 (2024) adlı ortak albümleri yayımladı. Moda tasarımında Nike, Inc., Louis Vuitton ve Gap Inc. ile giysi ve ayakkabı üzerine işbirliği yaptı ve Adidas ile Yeezy işbirliğine öncülük etti.

West, sattığı 160 milyon albüm ile dünyanın en çok satan müzik sanatçılarından biri olan West, Jay-Z ile birlikte tüm zamanların en çok ödül alan 11. sanatçısı olarak 24 Grammy Ödülü kazandı.^[5] Diğer ödülleri arasında Billboard Sanatçı Başarı Ödülü, En İyi Uluslararası Erkek Solo Sanatçı dalında ortak rekor olan üç Brit Ödülü ve Michael Jackson Video Vanguard Ödülü bulunmaktadır.^[6] West, yıllık Pazz & Jop eleştirmen anketinde en çok albüm (4) çıkarma rekorunu, Bob Dylan ile birlikte elinde bulundurmaktadır. Time, onu 2005 ve 2015 yıllarında dünyanın en etkili 100 kişisinden biri olarak seçti.^[7][7] West'in ilk altı solo albümü, 2020 yılında Rolling Stone'un Tüm Zamanların En İyi 500 Albümü listesine dâhil edildi ve aynı yayın onu Tüm Zamanların En İyi 100 Şarkı Yazarından biri olarak gösterdi.^[8]

West, 2002 yılında albüm anlaşması yaptıktan hemen sonra son derece ciddi bir trafik kazası geçirdi ve bu kaza sonucu çenesi parçalandı. Fakat West, verdiği sözü tutarak henüz daha tam iyileşmemişken hit şarkısı "Through the Wire"ı kaydetti. Kısa sürede kendisini toparladı ve 2004 yılında ilk albümü olan The College Dropout'u yayınladı. Bunun arkasından ön plana çıkan "Slow Jamz" single'ının yapımında Twista ve Jamie Foxx yardım etti.

2005'te düzenlenen Grammy Ödül Töreni'nde 10 tane ödüle aday gösterildi. TheCollege Dropout, En İyi Rap Albümü ödülünü alırken, "Jesus Walks", En İyi Rap Şarkısı ödülünü West'e getirdi. Bunun dışında Alicia Keys'in seslendirdiği "You Don't Know My Name" parçasıyla En İyi R&B Şarkısı ödülünü sanatçıyla paylaştı. 2005'te ikinci albümü olan Late Registration'ı yayımladı. Albüm listelerde 1 numaraya çıkarak büyük başarılara imza attı. 2006'da Yılın Albümü Grammy Ödülü'nü alırken, 2006 MTV Avrupa Müzik Ödülleri'nde En İyi Hip-Hop Şarkıcısı ödülünün sahibi oldu. Aynı yıl canlı albüm Late Orchestration: Live at Abbey Road Studios yayımlandı.^[9]

2007 senesinde Graduation adlı 3. stüdyo albümünü piyasaya süren Kanye West, albüm yayınlanmadan önce "Chicago" adlı single'ı hayranlarına iletti. Albümün prodüksiyonunda Timbaland, DJ Toomp, Dwele, Jon Brion ve Mike Dean gibi isimlerle çalışan West, albümle birçok müzik eleştirmeninden tam puan aldı. Albümden ilk single'ı “Can't Tell Me Nothing” adlı parçasına seçen sanatçı, 2. single “Stronger” ile Amerika listelerinde 2, İngiltere listelerinde ise zirveye yerleşmeyi başardı. Parçaya çekilen video kliple de büyük beğeni toplayan başarılı müzisyen, albümden 3. single için T-Pain ile olan ortak çalışması “Good Life”ı seçti.

26 Ağustos 2007'de HBO'nun Entourage dizisinde görünen Kanye West, "Good Life" single'ını ilk defa bu dizide ilk versiyonuyla duyurdu. Aynı sene, MTV Video Müzik Ödülleri Töreni'ne 5 dalda aday olmasına rağmen törenden eli boş döndü. Ödül töreninin açılışının kendisine söz verilmesine rağmen son anda Britney Spears'la anlaşan ve kendisini hiçbir dalda ödüle layık görmeyen MTV yönetimine adeta ateş püskürdüğü gizli kamerayla çekilmiş sahne arkası videosu ise büyük bir olay oldu. 2007 Grammy Ödülleri'ne 8 kategoride aday olan sanatçı, bu sefer bunlardan ikisini evine götürmeyi başardı. Kanye West'in hem annesi hem de menajeri Dr. Donda West, geçirdiği estetik operasyonların oluşturduğu komplikasyonlar sonucu 10 Kasım 2007'de Los Angeles'ta kaldırıldığı hastanede hayata veda etti.^[10] Dr. Donda West'in ölümü, sadece Kanye West'i değil; birçok kişiyi üzdü. Bunlardan birisi de Jay-Z idi. 11 Kasım'da New York'ta verdiği bir konserde Jay-Z, konuyla ilgili duyarlılığını gösterdi ve izleyicilere şunları söyledi: "Hadi bir dakikalığına biraz ciddileşelim. Bu konserimi annesini kaybeden Kanye West'e adıyorum. Seninleyiz Kanye, güçlü kal!". Kanye West, olaydan birkaç hafta sonra Paris'te verdiği konserde 'Hey Mama' adlı şarkısından önce "Bu şarkıyı anneme armağan ediyorum." dedi; fakat şarkıya bir türlü başlayamadı. Sahnede gözyaşlarına boğulan Kanye West'in en büyük tesellisi ise, kendisini izlemeye gelen hayranları idi. Grammy Ödül töreninde yeni düzenlenmiş haliyle "Hey Mama"yı seslendiren Kanye West, salonda duygusal anların yaşanmasına neden oldu ve şarkı bittiğinde tüm salon kendisini alkışladı.

West, 2008 Brit Ödülleri Töreni'nde En İyi Uluslararası Erkek Şarkıcı ödülünün sahibi oldu. Bunların dışında, West, GOOD Music adlı kendi plak şirketine sahiptir. West'in maskotu ve ticari markası bir oyuncak ayıdır ve bu oyuncak ayı West'in her üç albümün kapağın üstündedir. Sıkı bir moda takipçisi olan West, Louis Vuitton'ın gönüllü elçisidir aynı zamanda ünlü sanatçı Takashi Murakami'yle anlaşması vardır. Son albümünün tasarımını Takashi Murakami yapmıştır.

2009 MTV VMA ödül töreninde Taylor Swift, "You Belong With Me" şarkı ile En İyi Kadın Video Ödülü'nü kazandı. Konuşmasına başlarken, West sahneye atladı ve mikrofonu elinden aldı: "Taylor; senin için gerçekten mutluyum, bitirmene izin vereceğim. Ama Beyoncé tüm zamanların en iyi videolarından birine sahipti! " dedi^[11] Aynı yıl The Jay Leno Show'a katılan Kanye, aldığı tepkiler üzerine canlı yayında özür diledi.^[12] Tam bir yıl sonra, aynı özürü Twitter hesabı üzerinden de yineledi. Olayın ardından West müziğe kısa bir ara verdi ve kendini modaya attı, ancak önümüzdeki birkaç ay boyunca Hawaii'de bir sonraki albümünü yazıp kaydetti.

West'in beşinci stüdyo albümü My Beautiful Dark Twisted Fantasy, Kasım 2010'da yayınlandı. Albüm eleştirmenlerden geniş beğeni topladı. 2011'de West, My Beautiful Dark Twisted Fantasy'nin tanıtımı için bir festival turuna çıktı. West, Ağustos 2011'de Jay-Z ile birlikte ortak albüm olan Watch the Throne'u çıkardı. 2012'de West, G.O.O.D Music'in derleme albümü Cruel Summer'ı çıkardı.

West'in altıncı albümü Yeezus, 18 Haziran 2013'te yayınlandı. Eylül 2013'te Kanye West, Yeezus'un tanıtımı için beş yıl sonra ilk solo turnesine çıkacağını ve Kendrick Lamar'ın ona eşlik edeceğini açıkladı. Haziran 2013'te West ve televizyon ünlüsü Kim Kardashian'ın ilk çocukları North doğmuştur.^[13]

Mayıs 2014'te West ve Kardashian, çeşitli sanatçı ve ünlülerin katılımıyla İtalya'nın Floransa kentinde özel bir törenle evlendiler.

Şubat 2015'te West, Adidas ile Yeezy Season 1 adlı işbirliğinin prömiyerini yaptı. Mart 2015'te West, Theophilus London, Allan Kingdom ve Paul McCartney'nin yer aldığı single "All Day"i yayınladı.

Eylül 2015'te giyim serisi Yeezy Sezon 2'nin prömiyerini yaptı.

West, Ocak 2016'da yeni stüdyo albümü olan SWISH'in 11 Şubat'ta yayınlanacağını duyurdu. 26 Ocak 2016'da West, albümü SWISH'ten WAVES olarak değiştirdiğini açıkladı ve ayrıca Madison Square Garden'da Yeezy Sezon 3' serisinin prömiyerini yaptı. West albümünün adını bu kez The Life of Pablo olarak değiştirdi. "Famous" şarkısı için birkaç ünlünün balmumu figürlerini (West, Kardashian, Taylor Swift, Chris Brown, Rihanna, eski sevgilisi Amber Rose, oyuncu Ray J, Kim Kardashian'ın üvey babası Caityln Jenner, iş insanı ve o zamanki başkan adayı Donald Trump, komedyen Bill Cosby, gazeteci Anna Wintour ve eski başkan George W. Bush dahil) ortak bir yatakta çıplak uyurken gösteren tartışmalı bir video yayınladı.^{[kaynak belirtilmeli]}

Ağustos 2016'da West, The Life of Pablo'yu desteklemek için Saint Pablo Turu'na başladı. 21 Kasım 2016'da West, hastaneye kaldırılması nedeniyle Saint Pablo Turu'ndaki kalan 21 konseri iptal etti.

Nisan 2018'de West, Break the Simulation adlı bir felsefe kitabı yazma planlarını duyurdu. O ayın ilerleyen günlerinde, iki yeni albüm, bir solo albüm ve Kid Cudi ile Kids See Ghosts adı altında bir ortak albümü duyurdu. Her ikisi de Haziran ayında piyasaya sürüldü. Ye albümü 1 Haziran 2018 tarihinde yayınlandı.^[14]

West, 6 Ocak 2019'da haftalık "Sunday Service" orkestrasını kurdu.^[15] 25 Ekim 2019'da gospel albümü Jesus Is King'i çıkardı. 25 Aralık 2019'da West ve Sunday Service, 19 şarkı içeren Jesus Is Born albümünü yayınladı. 30 Haziran 2020'de West, yaklaşan onuncu stüdyo albümü Donda: With Child'ın "Wash Us in the Blood" adlı ilk single'ını yayınladı. Şarkı Travis Scott'ı içermektedir. 29 Ağustos 2021'de West, 10. stüdyo albümü Donda'yı yayınladı.

19 Ekim 2021'de Kanye West ismini resmen Ye olarak değiştirdi.

2022'de CNN, West'in Adolf Hitler'e hayranlık duyduğunu, Hitler'in antisemitik manifestosu Kavgam'ı okuduğunu ve 2018'de çıkardığı albüme "Hitler" adını vermek istediğini iddia etti.^[16] Yaptığı bu açıklamalar nedeniyle Adidas, Balenciaga, GAP gibi markalar Ye ile olan işbirliklerini bitirdi. 2 Aralık 2022'de Twitter'da paylaştığı Svastika ve Davud Yıldızı'nın iç içe olduğu görsel nedeniyle hesabı kapatıldı.

Ye, 7 Aralık'ta İnstagram'da ''Censori Overload'' isimli bir şarkı yayınladı. Şarkının isminin Yeezy şirketinin mimarı Bianca Censori'den ilham alındığı ve West'in gizlice Censori ile evlendiği ortaya çıktı.

23 Ekim 2023'te Ty Dolla $ign, Kanye ile ortak albüm hazırlığında olduklarını açıkladı. 3 albüm olarak yayınlanacak serinin ilk albümü VULTURES 1 10 Şubat'ta yayınlandı.

Eylül 2015'te West, 2020 seçimlerinde Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığına aday olmayı planladığını açıkladı.^[17] Daha sonra Twitter'da 2016 seçimini Donald Trump'ın kazandığı için 2024'te başkanlığına aday olacağını açıkladı. 11 Ekim 2018'de West, Başkan Trump ile bir dizi konuyu görüşmek üzere Oval Ofis'i ziyaret etti. Ocak 2020'de GQ ile yaptığı röportajda West, Başkan Trump'a oy vereceğini açıkladı.

4 Temmuz 2020'de West, Twitter'da 2020 başkanlık seçimlerine aday olduğunu duyurdu. West, 2020 seçimlerinde Arkansas, Colorado, Idaho, Iowa, Kentucky, Louisiana, Minnesota, Mississippi, Oklahoma, Tennessee, Utah, Vermont, eyaletlerinde oy pusulasında yer almıştır.^[18]

West, seçime girdiği 12 eyalette 60 bin 761 oy almıştır. Sosyal medyada yaptığı açıklamalarda başkanlık seçimini kaybettiğini kabul eden West, Beyaz Saray hayalinden vazgeçmediği göstererek, “KANYE 2024” yorumunu taşıyan bir fotoğrafını yayınladı.^[19]

2004 yılından beri ünlü model Alexis Phifer'la birlikte olan West, 2007'nin son aylarında nişanlandıklarını ve yakında evleneceklerini duyurmuştur. Fakat annesinin ani ölümü bu olayı dondurmuştur. Nitekim ikili 2008'in Mayıs ayında ayrıldıklarını açıklamıştır. Sebep olarak da Kanye'nin yeni turnesi "Glow In The Dark Tour"a yoğunlaşmak istemesidir. Sonrasında Kim Kardashian ile bir ilişki içerisindedir. 24 Mayıs 2014'te Kim Kardashian ile evlenmiştir.^[20] 2022 yılında ise Kim Kardashian'dan boşanmıştır. Şu anda ise mimar Bianca Censori ile evlidir.

Kanye West hiçbir zaman albüm satışlarının ya da liste başarılarının kendisini ilgilendirmediğini şu sözleri ile söylemiştir: "Beni en çok etkileyen ve en büyük yarışımın olduğu adam Justin'dir." diyen West, Justin Timberlake'i şu sözleri ile de övmüştür: "Eğer Justin olmasaydı, benim ne videolarım, ne albümlerim bu seviyeye gelemezdi. Kendime rakip olarak hep onu gördüm. Birbirimizi hep etkilemişizdir. Şimdi baktığım zaman görüyorum ki, Prince ve Michael Jackson neyse, Justin ve ben de oyuz."

Kanye West şu sözleri ile 50 Cent hakkındaki olumsuz düşüncelerini söylemiştir: "İkimizin de albümü aynı zamanda çıkacak ve 50 Cent gerçekten çok iddialı şeyler söyledi bu konuyla ilgili. Benim albüm satışlarıyla ilgili hiçbir zaman bir kaygım olmadı. Önemli olan yaptığınız şarkılar ve bu şarkıların sizi sevenlerle olan ilişkisi. Ben şarkılarımda yaşadığım şeyleri yazıyorum, söylediğim her şey gerçek hayattan. Uyuşturucu veya silahlardan bahsetmiyorum şarkılarımda. Emin olun ki yılın 365 günü çalışmak, bir saniyede adam öldürmekten çok daha zor!". Özellikle son albümü "Graduation"ın çıkış tarihini özellikle 50 Cent'in albümü "Curtis" le aynı tarihe denk getiren Kanye, Curtis'e meydan okuduğunu ve ondan daha fazla albüm satacağını söyledi. Curtis ise cevabı geciktirmedi ve "Eğer Kanye daha fazla albüm satarsa müziği bırakırım" dedi. Nitekim ilk hafta oranlarında Kanye West, 50 Cent'i alt etti. 50 Cent'e şimdi ne yapacaksın sorusu yönelttiğinde ise "Bir sonraki albümüm daha şimdiden hazır, Ne müziği bırakması?!" cevabı vermiştir.

Wikimedia Commons'ta Kanye West ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• KanyeWest.com 2 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• IMDb'de Kanye West