Karragenan
Karragenanlar (İrlandacada "küçük taş" anlamına gelen carraigínden), kırmızı yenilebilir deniz yosunlarından elde edilen doğal bir doğrusal sülfatlanmış polisakkarit ailesidir. Karagenanlar, jelleşme, koyulaştırma ve stabilize etme özellikleri nedeniyle gıda endüstrisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Gıda proteinlerine güçlü bağlanmaları nedeniyle ana uygulamaları süt ve et ürünlerindedir. Son yıllarda karragenanlar, doğal glikozaminoglikanlara (GAG'ler) benzemeleri nedeniyle doku mühendisliği ve rejeneratif tıp uygulamalarında umut verici bir aday olarak ortaya çıkmıştır. Esas olarak doku mühendisliği, yara kapatma ve ilaç dağıtımı için kullanılmaktadır.[1]
Karragenanlar %15-40 oranında ester-sülfat içeriği içerir, bu da onları anyonik polisakkarit yapar. Sülfat içeriklerine göre esas olarak üç farklı sınıfa ayrılabilirler. Kappa-karragenan disakkarit başına bir sülfat grubuna sahiptir, iota-karragenan ikidir ve lambda-karragenan üçtür.[2]
Karragenan üretmek için hidrofilik kolloidlerin üretilmesinde kullanılan yaygın bir kırmızı deniz yosunu, kayalara bağlı olarak büyüyen koyu kırmızı maydanoz benzeri bir alg olan Chondrus crispustur (İrlanda yosunu). Chondrus crispus deniz yosununun jelatinimsi özleri yaklaşık on beşinci yüzyıldan beri gıda katkı maddesi olarak kullanılmaktadır.[3] Karragenan, bazı uygulamalarda jelatine vejetaryen/vegan bir alternatiftir, bu nedenle şekerleme ve diğer yiyeceklerde jelatinin yerine kullanılabilir.
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Karragenanlar, kıvrılarak sarmal yapılar oluşturan büyük, son derece esnek moleküllerdir. Bu onlara oda sıcaklığında çeşitli farklı jeller oluşturma yeteneği verir. Gıda ve diğer endüstrilerde kıvamlaştırıcı ve stabilize edici maddeler olarak yaygın şekilde kullanılırlar.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Yegappan, Ramanathan; Selvaprithiviraj, Vignesh; Amirthalingam, Sivashanmugam; Jayakumar, R. (October 2018). "Carrageenan based hydrogels for drug delivery, tissue engineering and wound healing". Carbohydrate Polymers (İngilizce). Cilt 198. ss. 385-400. doi:10.1016/j.carbpol.2018.06.086. PMID 30093014. 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2024.
- ^ Tuvikene, R. (2021), Phillips, Glyn O.; Williams, Peter A. (Ed.), "Carrageenans", Handbook of Hydrocolloids (Third Edition), Elsevier, ss. 767-804, doi:10.1016/b978-0-12-820104-6.00006-1, ISBN 978-0-12-820104-6
- ^ FAO Agar and Carrageenan Manual 18 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Food and Agriculture Organization of the United Nations (1965-01-01). Retrieved on 2011-12-10.