Konak (hastalık)

Konak hastalığı (ing.Beşik başlığı veya beşik şapka), bebeğin kafa derisinde kabuklu veya yağlı pullu lekelere neden olur. Durum ağrılı veya kaşıntılı değildir, ancak çıkarılması kolay olmayan kalın beyaz veya sarı pullara neden olabilir .^[1] En sık olarak ilk üç ayda başlar, ancak daha sonraki yıllarda ortaya çıkabilir. Daha büyük çocuklarda benzer semptomların kepek olma olasılığı beşik başlığından daha fazladır. Döküntü genellikle kulak, kaş veya göz kapaklarının çevresinde belirgindir. İnfantil seboreik dermatit olarak adlandırılan başka yerlerde de görünebilir. Bu durumun sadece özel ve daha iyi huylu bir durumudur. Kesin nedeni bilinmemektedir. İnsandan insana bulaşmaz. Ayrıca kötü hijyenden de kaynaklanmaz. Alerjik ve tehlikeli değildir. Genellikle birkaç ay sürer. Bazı çocuklarda durum 2 veya 3 yaşına kadar sürebilir.^[2]

Konak, bebekleri etkileyen seboreik dermatittir. Kafa derisinde kalın, kabuklu, sarı, beyaz veya kahverengi görünen yağlı pullanma lekeleri^[3] olarak ortaya çıkar.^[4] Etkilenen bölgeler kaşıntılı değildir ve genellikle çocuğu rahatsız etmez.^[3][5] Etkilenen diğer alanlar göz kapaklarını, kulakları, burun çevresini ve kasıkları içerebilir. Saç dökülmesi de meydana gelebilir.^[4]

Bakteriyel enfeksiyon, alerji veya kötü hijyen neden olmaz, bulaşıcı değildir.^[4] Doktorlar, neyin neden olduğu konusunda hemfikir değiller, ancak en yaygın iki hipotez, mantar enfeksiyonu ve aşırı aktif yağ bezleridir. Beşik kapağı inflamatuar bir durumdur.^[4]

Muhtemelen, annenin hormonları hala bebeğin dolaşımında olduğu için, yeni doğan bebeklerin derisindeki aşırı aktif yağ bezleriyle ilgilidir. Bezler, eski cilt hücrelerinin kurudukça düşmek yerine kafa derisine yapışmasını sağlayan yağlı bir madde salgılar. Deri mayaları ile bir ilişki vardır (Pityrosporum ovale, yeni adı Malassezia furfur).^[6]

Durum ciddileşirse, kızarır, tahriş olur, yayılmaya başlar, diğer vücut bölgelerinde görülür veya pamukçuk, mantar enfeksiyonu veya kalıcı bir bebek bezi döküntüsü gelişirse, tıbbi müdahale önerilir.

Şiddetli vakalar, özellikle çatlamış veya kanayan cilt, bakterilerin büyümesi için bir yer sağlayabilir. Durum kötüleşirse tıbbi yardım alınmalıdır.

Bazen bağışıklık bozukluklarıyla bağlantılıdır. Bebek gelişmiyorsa ve başka sorunları varsa (örn. ishal ) bir doktora danışılmalıdır.

Yardımcı olmak için ebeveynler saç derisine parmaklarıyla veya yumuşak bir fırçayla hafifçe masaj yapabilir. Bebeğin saçını şampuanlamak ve sonra saç derisini yumuşak bir fırça veya havluyla nazikçe fırçalamak yardımcı olabilir. Yağ ilaçları, az miktarda saf, bitki türevi yağ (hindistan cevizi yağı, saf zeytinyağı, badem yağı) bebeğin saç derisine sürülerek ve 15 dakika bekletilerek kullanılabilir. 15 dakika sonra ince dişli bir tarak veya fırça ile pulları nazikçe tarayın.^[7]

Tinea capitis gibi mantar enfeksiyonu ile ilgili durumlarda, doktorlar, klotrimazol veya mikonazol önerebilir.

Tedavi, başlangıçta ek kafa derisi tahrişine neden olsa da, doktorlar Selsun Blue gibi hafif bir kepek şampuanı ile tedavi önerebilir. Bunun yerine doktor, ketokonazol (%2) şampuan gibi tek bir tedavide işe yarayan ve selenyum disülfid şampuanlar gibi reçetesiz satılan şampuanlardan önemli ölçüde daha az tahriş gösteren mantar önleyici bir sabun reçete edebilir.^[8]

Konak ve infantil seboreik dermatit tedavilerinin etkinliği ve güvenliği ile ilgili sadece sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Promiseb, laktamit MEA jeli, %1 hidrokortizon losyonu, %0.025 likokalkon, %0.02 flumetazon pivalat merhem ve %2 eozin sulu solüsyonu dahil olmak üzere çeşitli tedaviler incelenmiştir, ancak bu tedavilerin etkinliği ve güvenliği konusunda belirsizlik vardır.^[6]

Şiddetli değilse, banyodan sonra hafifçe taranabilir. Yumuşatılmış pullar daha sonra yumuşak bir fırça, tarak veya bezle fırçalanabilir, ancak çok nazikçe yapılmazsa, bu durumu daha da kötüleştirebilir ve geçici saç dökülmesine neden olabilir. Vazelin gece boyunca bolca uygulamak başka bir popüler tedavi yöntemidir. Yumuşatılmış pullar ya gece boyunca düşer ya da sabah fırçalanabilir.^[9]

Şampuanların rolü konusunda geniş bir anlaşmazlık vardır. Bazı kaynaklar sık şampuanlamaya karşı uyarıda bulunurken, bazıları bunu tavsiye ediyor. Hafif bebek şampuanı genellikle tavsiye edilir, ancak bu bağlamda "hafif" etiketinin tam anlamı tam olarak açık değildir. Bebek şampuanları genellikle deterjan yüzey aktif maddeleri, parfümler, kuaternium-15 ve diğer egzamajenik tahriş edici maddeler içerir. Reçetesiz şampuanlar üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamıştır.

İnatçı durumlarda bazı doktorlar keratolitik şampuanları (örneğin kükürt, selenyum, çinko pirition veya salisilik asit ile ) önerebilirken diğerleri sistemik absorpsiyon nedeniyle yenidoğanlarda ilaçlı şampuanların kullanımına karşı uyarıda bulunur. Kepek şampuanları genellikle cildi tahriş eden bir madde olan sodyum dodesil sülfat içerir.^[10]

Steroid ve katran preparatları da kullanılmıştır ancak dezavantajları olabilir. Takrolimus /Protopik ve pimekrolimus / Elidel immünomodülatörleri iki yaşından küçük çocuklar için onaylanmamıştır.^[11][12]

Ketokonazol şampuanları ve kremlerinin şu anda orta ila ciddi beşik başlığının en etkili tıbbi tedavisi olduğu gösterilmiştir.^[3] Topikal ketokonazolün kan dolaşımına emilimi çok az veya hiç yok gibi görünüyor.^[13][14]

Bebek büyüdükçe bu durumun düzeleceğine dair güven yaygındır. Bununla birlikte, durum çocukluk yıllarına kadar devam edebilir. Ergenlikte tekrarlama eğilimi gösterir ve yetişkinliğe kadar devam eder. Avustralya'da yapılan bir çalışmada, daha önce teşhis konmuş çocukların yaklaşık yüzde 15'inde 10 yıl sonra hala egzama vardı. Atopik dermatit ile karıştırması yaygındır. Atopik dermatit, beşik başlığının bazı belirti ve semptomlarından farklı olarak, orta ila şiddetli kaşıntı ile bebeklerin uyku ve beslenme alışkanlıklarını etkiler. Ek olarak, atopik dermatitin fiziksel tanılarından biri, bebeğin kafa derisi ve yanak gibi belirli yüzeylerinde zayıf kabuklu lezyonlardır.^[15] Nadiren, yanlış teşhis edilen sedef hastalığı olduğu ortaya çıkıyor.