Korucutepe Höyüğü
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Korucutepe Höyük |
| il: | Elazığ |
| İlçe: | Merkez |
| Köy: | Aşağı İçme |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | |
| Tescil durumu: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil tarihi: | |
| Araştırma yöntemi | Kazı |
Korucutepe Höyük, Elazığ İl merkezinin 30 km doğusunda yer alan bir höyüktür. Höyük, Keban Baraj Gölü altında kalmadan önce 190 metre çapında ve 16 metre yüksekliğinde bir tepeydi.[1]
Kazılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Höyük, 1967 yılında, Keban Barajı su toplama sahasında kalacak arkeolojik sitlerin saptanması amacıyla yapılan yüzey araştırmalarında belgelenmiştir. Bu alan içinde kalacağından 1968 – 1971 yılları arasında M. N. van Loon ve H. Güterbock başkanlığında kazı yapılmıştır. Daha sonra 1973 – 1975 yılları arasında Prof. Dr. Hayri Ertem başkanlığında sürdürülen kazılar yapılmıştır.[1]
Tabakalanma
[değiştir | kaynağı değiştir]Kazılarda höyükte 12 tabaka saptanmıştır. Bunlar eskiden yeniye göre şu şekildedir.[1]
- A evresi - Erken Kalkolitik Çağ
- B evresi - Geç Kalkolitik Çağ
- C evresi - Erken Tunç Çağı I-IIa
- D – E – F evreleri – Erken Tunç Çağı IIb-IIIa-IIIb
- G - H evreleri - Orta Tunç Çağı I-II
- I – J evreleri - Geç Tunç Çağı I-II
- K evresi – Demir Çağı
- L evresi - Orta Çağ
Buluntular
[değiştir | kaynağı değiştir]Erken Demir Çağı'nın ilk evrelerinde, Geç Kalkolitik Çağ'ın yapılarının kullanılmaya devam edildiği görülmektedir. Bu döneme ait çanak çömleğin Norşuntepe Höyüğü'nde bulunanlarla büyük benzerlik gösterdiği belirtilmektedir. Bıçaklar, oraklar, söğüt yaprağı şeklideki ok uçları gibi demir buluntular oldukça dikkat çekicidir.[1]
Kazılarda, ikisi dikdörtgen, biri silindirik olmak üzere üç mühür bulunmuştur. Bu mühürlerden birinin üzerinde Urartu tarzı bir kanatlı cin betimlemesi vardır.[1] Diğer yandan söz konusu mühürlerde Mitanni üslubu görülmektedir. Bu bağlamda bölgenin, Hitit Dönemi'ndeki adıyla İşuva Ülkesi'nin, hem Hitit, hem de Mitanni yerleşimleriyle ticari ilişkiler içinde olduğu kabul edilmektedir.[2]
Eski Hitit Dönemi'yle ilişkili görülen surların yangın geçirdiği anlaşılmaktadır. Kazı başkanı bu yangını Hitit – Hurri çekişmesine bağlamaktadır.[3]
Yerleşmenin Kalkolitik Çağ tabakalarında Halaf ve Obeyd benzeri çanak çömlek ele geçmiştir. Bu çanak çömleklerin Toroslar'ın güneyinden getirildiği kabul edilmektedir.[4]
Değerlendirme
[değiştir | kaynağı değiştir]Korucutepe Höyük, özellikle bir Hitit yerleşimi olarak önem kazanmaktadır. Bu bölge Hitit Dönemi'nde İşuva Ülkesi olarak bilinmektedir. Bu bölgenin güney sınırını kabaca Murat Nehri çizmektedir. Batı ve güneybatı sınırı ise Fırat tarafından çizilir. Güneydoğu sınırı çok belirgin değildir, Yukarı Mezopotamya düzlükleri ve Yukarı Dicle Havzası'na kadar uzandığı söylenebilir.[1]
Bölgedeki Korucutepe, Norşuntepe, Tepecik / Makaraz Tepe, Tülintepe, Könk gibi yerleşmelerin, civarlarındaki küçük köylerden daha hızla geliştikleri, böylece onlar üzerinde hakim bir konuma ulaştıkları, mimari gelişimlerinin izlenmesinden anlaşılmaktadır.[5] Korucutepe'nin E evresi, yani Erken Tunç Çağı içinde bulunduğu bölgenin belki de yönetsel merkezi olduğu ileri sürülmektedir.[6]
Korucutepe'de Erken ve Geç Kalkolitik Çağ evreleri A ve B evreleri olarak görülür. Bu evrelerden elde edilen buluntuların 14C ile tarihlendirmesi MÖ 5.370 – 3.800 tarihlerini vermektedir.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları
- ^ Turgut Yiğit, Tarih Öncesi ve Hitit Döneminde İşuva Bölgesi 3 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi Cilt: 17 Sayı: 28 – Sh.: 239
- ^ Tarih Öncesi ve Hitit Döneminde İşuva Bölgesi, Sh.: 242-243
- ^ Tarih Öncesi ve Hitit Döneminde İşuva Bölgesi, Sh.: 235
- ^ Turgut Yiğit, Tarih Öncesi ve Hitit Döneminde İşuva Bölgesi 3 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sh.: 238
- ^ Turgut Yiğit, Akadlar Devrinde Anadolu'nun Siyasi Yapısı 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 40, 3-4 (2000), 13-28 – Sh.: 18
- ^ Burçin Erdoğu, Karşılaştırmalı Tablolara Göre Anadolu Kronolojisi 16 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.