Kral kelebeği

Kral Kelebeği
Dişi Kral Kelebeği
Erkek Kral Kelebeği
Biyolojik sınıflandırma
Üst âlem: Eukaryota
Âlem: Animalia
Alt âlem: Eumetazoa
Şube: Arthropoda
Alt şube: Hexapoda
Sınıf: Insecta
Takım: Lepidoptera
(Pul kanatlılar)
Familya: Nymphalidae
Alt familya: Danaini
Cins: Danaus
Tür: D. plexippus
Polyommatus icarus
Rottemburg, 1775

Kral kelebeği, (Danaus plexippus) Nymphalidae ailesinde sınıflandırılan göçmen bir kelebek türüdür. Kral kelebekleri Kanada, Amerika Birleşik Devletleri, Yeni Zelanda, Avustralya, Kanarya Adaları, Azor Adaları ve Batı Avrupa'da yaşar. Geniş bir kanat açıklığı vardır ve kanatlarının üzerinde bulunan turuncu siyah ve beyaz çizgilerden oluşan desenleri sayesinde kolayca tanınabilir. Erkekler dişilere oranla biraz daha büyüktür. Kral kelebeklerinin aynı yıl içinde sadece dört nesli oluşmaktadır. Diğer kelebeklerden oldukça uzun bir ömre sahiptir.[1]

Kral kelebeklerinin kanat açıklığı 8.9 ila 10.2 cm arasındadır. Kanatlarının üst taraflarında kahverengi ve turuncu renklerinin etrafında siyah renkler ve üzerinde beyaz lekeler bulunur.[2] Erkeklerin kanatlarının üzerinde bulunan damarlar dişilere göre kalındır. Tüm kelebeklerde olduğu gibi altı ayağa sahiptir.

Kral kelebeği çiçeğin nektarını içiyor

Yaşam alanları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Genelde Kuzey Amerika'da ve Meksika'da bulunmalarına rağmen Bermuda, Hawaii, Solomon, Yeni Kaledonya, Yeni Zelanda, Avustralya, Yeni Gine, Seylan, Hindistan, Azor Adaları, Kanarya Adaları ve Batı Avrupa'da da görünmektedirler.

Göç ve yaşam ömürleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kral kelebeklerinin göç rotası

Kral kelebekleri, her yıl düzenli olarak sürüler halinde Kuzey Amerika ve Meksika arasında göç eder. Kuzey Amerika'nın ağustos ayında başlayan soğuk havalarından kaçarak Meksika'nın ılıman ikliminde bulunan bir dağ ormanındaki ağaçta toplanarak kış uykusuna yatarlar. Kış uykusu dört ay sürer ve kelebekler bu sürede hiçbir şey yemezler. Bu uykunun ardından kelebekler mart ayının sonlarına doğru başlayan ilkbahar ile tekrar Kanada'ya doğru yola çıkarlar. Kelebeklerin Meksika'dan Kanada'ya ulaşması 4 ay ve 3 nesil alır.

Diğer kelebek türlerinden oldukça uzun bir yaşama sahip olan kral kelebekleri bir yılda 4 nesil olarak yaşam sürdürürler. Bu nesillerden yalnızca 3 tanesi ilkbahar ve yaz aylarında yaşamaktadır. Birinci, İkinci ve üçüncü nesil ortalama 6 hafta yaşarken, dördüncü nesil ortalama 6-8 ay arasında yaşar.[3][4] Her neslin dördüncü nesli bir sonraki neslin birinci nesli olarak kabul edilir. Kanada'da doğan dördüncü neslin üreme sistemleri iklim koşullarından dolayı gelişmez ve Meksika'daki ormanlarda kış uykusuna yatarlar. Üremek için enerji harcamamaları hem de soğuk havanın metabolizmalarını yavaşlatması nedeniyle dördüncü nesil diğer nesillerden daha uzun bir yaşam ömrüne sahiptir. Bahar ayları geldiğinde dördüncü nesil, birinci nesil olarak göç dalgasını başlatır. Üreme sistemleri artık geliştiği için yumurtladıktan kısa bir süre ölürler.[4][5] Dördüncü nesil, birinci nesil olarak göçe başladıktan kısa bir süre öldüğü için birinci neslin ömrü ikinci ve üçüncü nesil ile aynı tutulur.[3]

Çok nadir görülebilen beyaz kral kelebeği, Hawaii

Birinci neslin ömrü ve göçü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Meksika'daki dağ ormanlarında kış uykusuna yatarlar, ilkbahar geldiğinde çiftleşerek Kuzey Amerika'ya doğru yola çıkarlar. Birinci nesil Amerika'nın güney kıyılarında yumurtlarlar ve hayatlarını kaybederler.

İkinci neslin ömrü ve göçü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerika'nın güneyinde doğarlar ve kısa süre içerisinde göçü tamamlamak için Kanada'ya doğru yola çıkarlar. Amerika'nın kuzeyinde ve Kanada'nın güneyine yumurtlarlar ve hayatlarını kaybederler.

Üçüncü neslin ömrü ve göçü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerika'nın kuzeyinde ve Kanada'nın güneyinde doğarlar ve göçün zirve noktası olan Kanada'nın kuzeyine doğru yollarına devam ederler. Temmuz ayının sonunda yumurtarlar ve hayatlarını kaybederler.

Dördüncü neslin ömrü ve göçü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Süper nesil olarak adlandırılan dördüncü nesil göçün zirve noktası olan Kanada'nın kuzeyinde doğar. Üreme organları gelişmeden doğdukları için diğer nesillerden fazla olarak 6 ay yaşamaktadırlar. Ağustos ayında kendilerinden önce yapılan göç mesafesini tek seferde yaparlar ve Ekim ayının sonlarına doğru Meksika'da bulunan dağ ormanında 4 ay sürecek kış uykusuna yatarlar.[6]

  1. ^ http://en.wikipedia.org/wiki/Monarch_butterfly 11 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sayfasından çeviri yapılmıştır.
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012. 
  3. ^ a b "Monarch Butterfly FAQs". www.fs.usda.gov. 17 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024. 
  4. ^ a b "Life Cycle". Monarch Joint Venture (İngilizce). 16 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024. 
  5. ^ "Monarch Butterflies Emerge: A Closer Look into a Magnificent Life Cycle | U.S. Fish & Wildlife Service". www.fws.gov (İngilizce). 6 Temmuz 2023. 17 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024. 
  6. ^ Kral kebeklerinin yaşam süreleri http://islamibilgiler.8m.com/monark.htm 3 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.