Kral penguen
| Kral penguen | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 2.3) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Aptenodytes patagonicus (Miller,JF, 1778 | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| Kral penguenlerin yaşam alanı | |||||||||||||||
Kral penguen (Aptenodytes patagonicus), penguengiller (Spheniscidae) familyasının ikinci en büyük türü. İmparator penguen (Aptenodytes forsteri) ile beraber büyük penguenler (Aptenodytes) cinsindendir.
Yaşam alanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Kral penguenin iki alt türü mevcuttur. Aptenodytes patagonicus ve Aptenodytes patagonicus halli. Bu haritaya uygun olarak kırmızı işaretlenmiş yerler alt tür patagonicus, sarı alanlarda da halli türünün yaşam alanları görülür. Yeşil alanlar üreme bölgeleridir.
Ağırlıklı olarak, Güney Georgia Adaları, Avustralya Macquarie Adası, Fransız Crozet Adaları ya da Falkland Adaları gibi Antarktika adalarında yaşarlar.
Kutup bilim insanları, 2004 itibarıyla Antarktika'daki sayılarını yaklaşık 3 milyon olarak tahmin ederler. Populasyonlarındaki artış, 20. yüzyıl başlarında ekolojik alanda besinsel bakımdan en büyük rakipleri Antarktika Balinalarının, avlanmaları sonucu sayılarındaki gerilemeye denk gelir.
Avrupa'da birçok hayvanat bahçesinde bulunurlar. Bunlar, Münih, Berlin, Wuppertal, Basel, Zürih, Viyana, Antwerp, Brest ve Edinburgh gibi kentlerdir.
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Yetişkin bir kral penguen genelde 85 ile 95 cm boyunda, 12 ve 14 kg arasında ağırlıktadır. Dişiler ortalama 2 kg daha hafif gelirler. Hayvanlar 10 yaşına kadar yaşarlar. Türün karakteristik özelliği uzun, ince gaga ve boyun ile kulak kısımlarındaki dikkat çekici, turuncu rengidir.
Kuluçka ve bakım
[değiştir | kaynağı değiştir]
Sert iklim şartları sebebiyle, genç neslin yetiştirilmesi için albatroslara benzer şekilde kral penguenler de monogamdır. Kral penguenin tam bir kuluçka evresi ve sonrasındaki yetiştirme on dört ay sürer. Bu yüzden diğer kuş türlerinde yaygın olan her sene kuluçkalama mümkün değildir. Eğer her şey yolunda giderse, her üç senede bir iki yavru dünyaya gelir.
İlk evre Kasım ayında yani güney yarımkürenin ilkbaharında, çiftleşme rituelleriyle başlar. Aralık'ta dişi tek bir yeşilimsi beyaz yumurtayı yumurtlar. Kuluçka süresince ebeveynlerin bacak kısımlarındaki tüylerin bir kısmı dökülerek, yumurta daha sıkı ve daha sıcak bir şekilde vücutla temas kurar. Erkek ve dişi, iki ile üç haftalık değişimlerle ortalama 55 gün boyunca yumurtaya beraber otururlar. Yumurtadan çıktıktan sonra yavru dokuz ay daha ebeveynlerinin korumasına ve beslemesine ihtiyaç duyar. 10 ile 13 aya kadar genç kahverengi kuş tüyü koruması, yetişkin tüylerine dönüşür ve nihayetinde genç kuş ebeveynlerinden ayrılır. İkinci kuluçka evresi yeni neslin gelişim evresinden sonra Şubat'taki yumurtlama ile başlar ve yeni yavrular Nisan'da yumurtadan çıkarlar.
Davranış
[değiştir | kaynağı değiştir]Büyük penguenler, Antarktika'daki küçük türdeşleri gibi uçamazlar ama zaman açısından daha uzun süre dalarlar ve yüzerler. Bir kral penguen bazen 300 m, ekstrem durumlarda da 500 m derinliğe kadar dalar ve birçok dakika su altında kalabilir. Yarısından fazlası 50 m den daha derin olan, günlük 150 dalıştaki performansı, takdire şayandır. Su altındaki oksijen ikmali, myoglobinden ve hemoglobine dönüşen kas proteininden temin edilir.
Kral penguenler, küçük balıklar, kriller ve mürekkep balıkları ile beslenirler. Av başına 20 kg'a kadar deniz hayvanı yiyebilirler. Ana beslenme bölgeleri açık denizde, genelde yavrularını büyüttükleri adalardan oldukça uzaktadır. Ortalama olarak, av alanı sahilden 400 km uzakta bulunur. Büyük bir problem olarak küresel ısınma sebebli gitgide daha sık olarak hayvanların, 700 ile 800 km mesafeyi geride bırakmak zorunda kalmalarıdır.
Kral penguenler çok sosyaldir, gruplar halinde avlanır ve kuluçka için onbinlercesi kımen büyük koloniler oluşturur. Karada yeişkin kral penguenlerinin korkacak bir düşmanları yoktur. Sadece yumurtaları ve genç yavruları ara sıra gerçekleşen dev fırtına kuşlarının (Macronectes giganteus ve Macronectes halli) saldırılarından korumak zorunda kalırlar. Açık denizdeki büyük potansiyel tehlikeler, pusu kuran katil balinalar ve leopar foklarıdır.
Aralarında anlaşabilmek ve sınırlarını belirlemek için üç değişik ses yapısına sahiptirler.
Önemli kral penguenler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Norveç Kraliyet Ordusunda, tümgeneral rütbesine sahip Nils Olav isminde bir kral penguen vardır.[1][2]
- Misha adlı kral penguen, Ukraynalı yazar Andrey Kurkov'un iki romanında ana karakterdir.
- Penguen Lala, bir Animal Planet programında, özel olarak yapılmış bir sırt çantasıyla balık almak için Japonya'da yakındaki bir pazara girmesiyle viral oldu. Lala yanlışlıkla bir balıkçı tarafından yakalanmıştı. Balıkçı ve ailesi, Lala'yı sağlığına kavuşturdu, ardından onu evcil hayvan olarak sahiplendiler.[3][4][5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Sir Nils Olav". Edinburgh Zoo (İngilizce). 12 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ Arkan, Merve (23 Ağustos 2023). "Penguen Sir Nils Olav III tümgeneralliğe terfi etti - Son dakika dünya haberleri". Sözcü. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2023.
- ^ "Meet Lala, The King Penguin, Who Loved To Go Shopping At The Fish Market By Himself Every Day". scoop.upworthy.com. 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022.
- ^ "This Rescued King Penguin Loved Going To The Fish Market So Much That His Family Taught Him How To Buy Fish On His Own". Bored Panda (İngilizce). 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022.
- ^ Barnes, Sara (5 Ağustos 2021). "Adorable Penguin in Japan Walks Into Town To Get a Fish From His Local Market". My Modern Met (İngilizce). 5 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022.
- BirdLife International (2004). Aptenodytes patagonicus. Tehlike altında olan türlerin 2006 IUCN Kırmızı Listesisi. IUCN 2006. 12 May 2006 tarihinde alınmıştır.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- (Arte haber 2001) Alm.
- Haber, 28. Uluslararası Antarktika Konferansı SCAR, Bremen 2004 10 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Alm.
- [1] 2 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Alm.
- Penguenlerin yaşamına mukayeseli mevsimsel bakış 4 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Alm.
