Léo Delibes
Leo Delibes | |
---|---|
Doğum | 21 Şubat 1836 Fleche, Sarthe, Fransa |
Ölüm | 16 Ocak 1891 (54 yaşında) Paris, Fransa |
Meslek | Opera, operet ve bale bestecisi müzisyen |
İmza | |
Clément Philibert Léo Delibes; 21 Şubat 1836 – Saint-Germain-du-Val köyü, La Fleche, Sarthe, Fransa– 16 Ocak 1891, Paris) en iyi bale, operet ve operaları eserleri ile tanınan bir Fransız Romantik bestecisiydi. Eserleri arasında Coppélia (1870) ve Sylvia (1876) baleleri ve iyi bilinen "Flower Duet" 'i içeren Lakmé (1883) operası bulunur.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Léo Delibes Fransa'nın Pays de la Loire bölgesinde şimdi "La Fleche" şehrinin bir mahallesi olan Saint-Germain-du-Val adlı bir köyde doğmuştur. Babası bir postacı idi ve Delibes küçük yaşta iken öldü. Annesi çok yetenekli bir amatör müzisyen idi ve büyük babası bir opera şarkıcısı idi. Delibes annesi ve dayısı tarafından yetiştirildi.
1847'de Paris'e gidip Paris Konservatuvarı'nda eğitimine başladı ve Adolphe Adam tarafından verilen kompozisyon derslerini almaya başladı. Bir yıl sonra şan derslerine başladı ise de şarkıcılıktan daha çok bir orgcu olarak yetişti. Konservatuvara devam ederken geçimini sağlamak için "Theatre Lyrique"de provalara piyano eşlik sağlama ve koro lideri işlerinde çalıştı. 1864'te Paris Operası'nda ikinci koro lideri oldu. 1865-1871 döneminde "Saint-Pierre-de-Chaillot" kilisesinde orgculuk yaptı.
Delibes bir seri operet hazırlamıştır ve bunlardan ilki 1865'te Folies-Nouvelles'de galası yapılan "Deux sous de charbon, ou Le suicide de Bigorneau (İki Şu Değerine Kömür veya Bigorneau'nun İntiharı)" olmuştur.
III. Napolyon için Algers (Cezayir) temalı ve aynı adlı bir törensel kantata ile o zamanki Fransız devlet başkanının ilgisini çekti. 1866'da hazırladığı, koreografisini Leon Minkus'un yaptığı, "La Source (Kaynak)" adlı bale çok popüler oldu. 1870'te hazırlamış olduğu, bir mekanik oyuncağın bir köylü gencini yaşayan sevgilisinden ayırması temasını işleyen Coppelia adlı bale eseri ile sanatının zirvesine eriştiği kabul edilir. Delibes bundan sonra 1876'da "Sylvia" adlı bir diğer bale eseri de hazırlamıştır.
Sonraki yıllarda Delibes bir seri yeni opera hazırladı. Bunlardan sonuncusu olan, 1883'te yapımlanan Lakme operası birçok popüler olan şarkı ve müziksel parça kapsamaktaydı; örneğin "Legende du Paria (Can Şarkısı)" ve bir barkerol olan ""Sous le dôme épais" şarkısı.
1867'de Delibes Adolphe Adam'ın Le Corsaire adlı balesinin yeniden yapımlanması için "Le Jardine Anıme" adlı bir divertisman besteledi. Aynı yıl Messe brève mas ilahisini hazırladı.
Delibes hemen her yıl yeni bir operet hazırlayıp yapımlatmaya başladı. Bunun yanında tiyatro oyunları için eşlik müziği de hazırlamaktaydı. Bunlar arasında, sonradan Verdi'nin Rigoletto operasına uyarladığı Victor Hugo'nun "Le roi s'amuse" adlı oyunu için hazırladığı danslar ve antik şarkılar içeren eşlik müziği çok ilgi çekmiştir. Bazı müzikologlar daha sonra hazırlanan Gounod Faust operasının Delibes'in Faust drama oyunu için hazırladığı eşlik müziğinin çok benzeri olduğunu iddia ederler.
Delibes 35 yaşında iken 1871'de Léontine Estelle Denain ile evlenmiştir. Delibes 1891'de Paris'te ölmüştür ve mezarı "Montmartre Mezarlığı"ndadır.
Kardeşi Michel Delibes İspanya'ya göç etmiştir ve İspanyol yazar Miguel Delibes'in büyükbabasıdır.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Operalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarih | İsim | Perde sayısı | Gala | Libretto |
---|---|---|---|---|
1857 | Maître Griffard | 1 | 3 Ekim 1857, Paris, Théâtre-Lyrique | Eugène Mestépès ve Adolphe Jaime |
1859 | L'Omelette à la Follenbuche | 1 | 8 Haziran 1859, Paris, Bouffes-Parisiens | Eugène Labiche ve Marc Michel |
1859-1860 | Monsieur de Bonne-Étoile | 1 | 4 Subat 1860, Paris, Bouffes-Parisiens | Philippe Émile François Gille |
1859 | La fille du golfe | 1 | ||
1863 | Le Jardinier et son seigneur | 1 | 1 Mayis 1863, Paris, Théâtre-Lyrique | Michel Carré ve Théodore Barrière |
1863 | La Tradition | Manzum Prolog | 5 Ocak 1864, Paris, Bouffes-Parisiens | H. Derville |
1865 | Le Bœuf Apis | 2 | 15 Nisan 1865, Paris, Bouffes-Parisiens | Philippe Émile François Gille ve Eugène Furpille |
1867 | Malbrough s'en va-t-en guerre; Georges Bizet, "Emile Jonas" ve "Edouard Legouix" ile birlikte | 4 | 13 Aralik 1867, Paris, Théâtre de l'Athénée | Paul Siraudin ve William-Bertrand Busnach |
1869 | Le Cour du roi Pétaud | 3 | 24 Nisan 1869, Paris, Théâtre des Variétés | Philippe Émile François Gille ve Adolphe Jaime |
1873 | Fleur-de-lys | 1 | 5 Nisan 1873, Londra, The Royal Philharmonic Theatre | Henry Brougham Farnie |
1873 | Le Roi l'a dit | 3 | 24 Mayis 1873, Paris, Opéra-Comique | Pierre Edmond Julien Gondinet |
1880 | Jean de Nivelle | 3 | 8 Mart 1880, Paris, Opéra-Comique | Pierre Edmond Julien Gondinet ve Philippe Gille |
1883 | Lakmé | 3 | 14 Nisan 1883, Paris, Opéra-Comique | Pierre Edmond Julien Gondinet ve Philippe Émile François Gille, Kaynak:Pierre Loti |
1893 | Kassya; Jules Massenet bitirdi | 4 | 24 Mart 1893, Paris, Opéra-Comique | Henri Meilhac ve Philippe Émile François Gille Kaynak: Leopold von Sacher-Masoch, "Frinko Balaban" |
Operetler
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarih | İsim | Perde sayısı | Gala | Libretto |
---|---|---|---|---|
1856 | Deux Sous de charbon ou Le Suicide de bigorneau | 1 | 9 Subat 1856, Paris, Folies-Nouvelles | Jules Moinaux |
1856 | Deux Vieilles Gardes | 1 | 8 Agustos 1856, Paris, Bouffes-Parisiens | Théodore Ferdinand Vallon de Villeneuve ve Alphonse Lemonnier |
1856 | Six Demoiselles à marier | 1 | 12 Kasim 1856, Paris, Bouffes-Parisiens | Ernest Jaime ve Adolphe Choler |
1861 | Les Musiciens d'orchestre; Jacques Offenbach, "Jules Erlanger" ve "Aristide Hignard" ile birlikte | 2 | 25 Ocak 1861, Paris, Bouffes-Parisiens | de Forges ve A. Bourdois |
1862 | Mon Ami Pierrot | 1 | Temmuz 1862, Bad Ems, Kursaal | Lockroy, (Asıl adı:Joseph Philippe Simon) |
1864 | Le Serpent à plumes | 1 | 16 Ocak 1864, Paris, Bouffes-Parisiens | Philippe Gille ve Cham, (Asıl adı:Amadée-Charles-Henry de Noé) |
1864 | Grande nouvelle | 1 | ||
1869 | L'Écossais de Chatou | 1 | 16 Ocak 1869, Paris, Bouffes Parisiens | Philippe Gille ve Adolphe Jaime |
Le Don Juan suisse | 4 | Kayıp |
Baleler
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarih | İsim | Perde sayısı | Gala | Libretto | Koreografi |
---|---|---|---|---|---|
1866 | La source, ou Naila; "Léon Minkus" ile birlikte | 3 | 12 Kasım 1866, Paris, Opera | Charles Nuitter ve Arthur Saint-Léon | Arthur Saint-Leon |
1867 | Valse ou Pas de fleurs; Adolphe Adam'in Le Corsaire için dans-divertisman eki | 12 Kasım 1867, Paris, Opera | |||
1870 | Coppélia, ou La fille aux yeux d’émail | 2 | 25 Mayıs 1870, Paris, Opéra | Charles Nuitter, Kaynaklar: E.T.A. Hoffmann]], "Der Sandmann", (1816) ve Adolphe Adam opéra comique La Poupée de Nuremberg, (1852) | Arthur Saint-Leon |
1876 | Sylvia, ou La nymphe de Diane | 3 | 14 Haziran 1876, Paris, Opera | Jules Barbier ve Louis Mérante | Louis Merante |
Diğer vokal müzik
[değiştir | kaynağı değiştir]- La Marseillaise, erkek sesleri icin aranjman (tarih bilinmiyor)
- Noël, 3 ses için
- Les prix, 2 ses ve eşlik
- Messe brève, 2 çocuk sesi ve org
- C’est Dieu, koro için
- En avant, 3 ses için
- Le dimanche, 2 veya 2 ses için
- Les norvégiennes, 2 kadın sesi için ve eşlik
- Les nymphes de bois, 2 kadın ses için ve eşlik
- La nuit de Noël, 4 erkek sesi için, 1859
- Pastorale, for 4 male voices, 1865
- Alger, cantate, soprano, koro ve orkestra için, 1865
- Hymne de Noël, koro için, 1865
- Les lansquenets, 4 erkek sesi için, 1866
- Les chants lorrains, 4 erkek sesi için, 1866
- Marche de soldats, 4 erkek sesi için, 1866
- Avril, koro için, 1866
- Au printemps, 3 ses için, 1867
- Chant de la paix, 4 erkek sesi için, veya 6 karisik ses için, veya 3 - 4 ses için, 1867
- Trianon, 4 erkek sesi için, 1868
- La cour des miracles, 4 erkek sesi için 1868
- Les filles de Cadix, solo ses için, 1874
- Les abeilles, 3 ses için, 1874
- Les pifferari, 3 ses için, 1874
- L’écheyeau de fil, 3 ses için, 1874
- Le pommier, 3 ses için, 1877
- La mort d’Orphée, lirik goruntu tenor ve orkestra için, 1877
- Voyage enfantin, 3 ses için, 1884
Çeşitli besteler
[değiştir | kaynağı değiştir]- La tradition Nazim prolog, 1864
- Valse ou pas de fleurs Adolphe Adam'in Le corsaire eserine ek (1867)
- Le roi s’amuse, six airs de danse dans le style ancien, dans, 1882 (piyano esligi 1882)
Medya
[değiştir | kaynağı değiştir]Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IMSLP Wiki sitesi parasız "Delibes,_Léo" partisyon notaları3 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme: 15.6.2010)