Lorisiler

Lorisiler Yaşadığı dönem aralığı: 40-0 myö Bartoniyen-Günümüz[1]  PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Gri ince loris (Loris lydekkerianus)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Sınıf: Mammalia Takım: Primates Alt takım: Strepsirrhini İnfra takım: Lemuriformes Üst familya: Lorisoidea Gray, 1821
Familyalar
Lorigiller Galagogiller

Lorisiler (Lorisiformes veya Lorisoidea), primatlar (Primates) takımının bir infra takımı veye üst familyası.^[2] Lorigiller ve Galagogiller familyalarını kapsar.

Lorigiller gayet küçük primatdır. Uzunlukları 7 – 40 cm ve ağırlıkları 0,1 - 2 Kg arası değişir ve kuyrukları çok kısadır. Postları dikkati çekmeyen gri ve kahverengi tonlu renklerde olur. Lorigiller yavaş tırmanıcı olarak aynı uzunlukta ön ve arka bacaklara sahiptir, ama galagogillerin arka bacakları daha uzun ve böylece zıplayarak ilerlemek için elverişlidir. Tüm nemli burunlu maymunlarda olduğu gibi lorisi maymunlarda da ayağın ikinci parmağı tırnaksız bir temizlik parmağıdır. Diğer bütün parmaklarında tırnakları olur. Kafa yuvarlakımsı ve gözler iridir.

Lorisiler Afrika'nın güneyinde - ama Madagaskar'da değil - ve Güney- ve Güneydoğu Asya'da yaşarlar. Galagogiller sırf Afrika'da, lorigiller ise her iki kıtada yaygındır. Yaşam alanları ormanlar ve ağaçlı bölgelerdir. Bazı türler sadece tropik ormanları tercih ederken bazı diğerleri kuru ormanlarda veya savana ikliminde de yaşar.

Lorisilerin her iki familyası gece aktif, ağaçta yaşayan türlerden oluşur. Bunun dışında yaşam şekilleri gayet farklıdır; galagogiller hızlı hareket eder, zıplayarak ilerler ve soydaşları ile sesli çığlıklarla iletişim kurarken, lorigiller dalların arasında saklı, yavaş hareket ederek, sessiz bir hayat sürdürür.

Beslenmeleri çok çeşitlidir; bazıları sırf meyve ve ağaç suları ile beslenirken diğerleri her şey yiyici veya hatta sırf etoburdur. Bu farklılıklar sırf türler arasında değil, yaşam alanı ve şartlarına bağlı olarak tek bir türün farklı popülasyonlarında da değişik olabilir.

Lorisilerin kardeş grubu makimsilerdir (Lemuroidea). Birlikte nemli burunlu maymunlar grubunu oluştururlar. Bu iki grubun farklılıkları genetik araştırmalar ile sağlam bir temele dayandırılmış olsa da, aralarında pek fazla dıştan görünen fark yoktur. Örneğin kulak yapısı ve beyine kan iletişimi iki grupta farklıdır.

İç sistematik tamamen açıklığa kavuşmuş değildir. Güncel sınıflandırmalarda toplam 30 tür ayrıt edilir. Altdaki sınıflandırma'nın kaynağı Wilson & Reeder'dir (2005):

• Üst Familya: Lorisoidea/Lorisiformes
  • Galagogiller (Galagonidae)
    • Asıl Galagolar (Galago): 14 tür
    • Büyük galagolar (Otolemur): 3 tür
    • Kielnagel galagoları (Euoticus): 2 tür
  • Lorigiller (Lorisidae)
    • Yalancı poto (Pseudopotto martini): Statüsü tartışmalı
    • Ayı makiler (Arctocebus): 2 tür
    • Poto (Perodicticus potto)
    • Zayıf loriler (Loris): 2 tür
    • Dolgun loriler (Nycticebus): 3 tür

• Thomas Geissmann: Vergleichende Primatologie. Springer, Berlin 2003. ISBN 3-540-43645-6
• D. E. Wilson & D. M. Reeder: Mammal Species of the World. Johns Hopkins University Press, 2005. ISBN 0-8018-8221-4