Lysis

Lysis, (Antik Yunanca: Λύσις) Yunan filozof Platon'un gençlik dönemi diyaloglarından biridir. Diyalog dostluk (philia) kavramının doğasını felsefi yönden işlemesi bakımından önemlidir.

Sokrates diyalogun anlatıcısıdır. Onun dışında konuşmaya katılanlar diyaloğa ismini veren Lysis, Hippothales, Meneksenos ve Ktesippos'tur. Konu Sokrates ve bu konuşmacılar yoluyla açıklanmaya çalışılır.

Atina'nın önde gelen ailelerinden birinin çocuğu olan Hippothales Lysis'e aşıktır. Lysis'e duyduğu bu aşkı diğer arkadaşlarına eline geçen her fırsatta dile getiren Hippothales sonunda bir gün Sokrates ile karşılaşır ve ona bu durumdan bahseder. Aralarında Hippothales'in Lysis'e duyduğu sevginin özü ve nedeni ile ilgili bir konuşma geçer. Konuşmada Ktesippos da yer alır. Sokrates konuşmada Hippothales'in Lysis'e duyduğu aşk için yazdığı şiirleri aslında Lysis'i değil kendisini övmek için yazdığını belirtir. Sevenin mi, yoksa sevilenin mi dost olduğu^[1] üzerinde yoğunlaşan tartışmanın ardından Hippothales Sokrates'i Palaistra adı verilen bir okula davet eder. Sokrates burada Lysis ve Meneksenos ile dostluk ve dostluğun ne anlama geldiği ile ilgili derin bir sohbet edecektir. Sohbetin başlangıcında Sokrates, Lysis'in aslında Hippothales'in gözündeki kadar muhteşem olmadığını Lysis'in hayatından örneklerle açıklar. Ardından tartışma şu konular çerçevesinde geçer:

• Birbirlerine benzerlerin dostluğu ve ardından düşmanlığı,
• Karşıtların (birbirinden farklı olanların) dostluğu ve düşmanlığı ve sonuçta dost olanın dostluğun kendisi olduğu ^[2] tespiti.

Son olarak dostluk, çıkarlar üzerine kurulan bir ilişki olarak nitelendirilir ^[2] ancak dostluk ilişkilerinde tarafların doğalarının uygun olup olmadığının önemine de vurgu yapılır.

Diyalog dostluk kavramındaki çelişkilere tam bir cevap alınamadan sonlanır.

• Sokrates
• Platon

• Platon, Lysis, (Çev. Nihal Petek Boyacı), Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2006. ISBN 975-997-085-6