Osmanlı Bankası Baskını

1896 Osmanlı Bankası Baskını
Bölge	Osmanlı Bankası Merkez Şubesi
Tarih	26 Ağustos 1896
İşleyenler	Ermeni Devrimci Federasyonu

1896 Osmanlı Bankası Baskını, İstanbul'daki Osmanlı Bankası merkez şubesinin 26 Ağustos 1896 günü bir grup Ermeni Devrimci Federasyonu üyesi Ermeni tarafından ele geçirilmesi eylemidir.

Eylemin amacı, Avrupa ülkeleri ve özellikle Rusya'nın dikkatini çekerek Osmanlı Devleti'ne karşı müdahale etmelerine yol açmaktı.^[1] Eylemi planlayan Pastırmacıyan Karekin Efendi, uluslararası finans dünyasında önemli bir rol oynayan Osmanlı Bankasının bu amaca hizmet edecek en uygun yer olduğunu düşünmüştü. 26 Ağustos 1896 günü saat 13.00'te Papken Süni'nin liderliği altında 26 Ermeni el bombası, dinamit ve tabancalarla birlikte Osmanlı Bankası'na girdiler. Güvenlik güçleriyle çatışmaya giren Ermeni militanlardan, Papken Süni dâhil, dokuzu hemen öldü. Bunun üzerine eylemin planlamacısı olan Karekin Pastırmacıyan (Karo) işgalcilerin başına geçti.

İşgal İstanbul'da Ermeniler ve Müslümanlar arasında çatışmalara yol açtı. Bankanın müdürü olan Sir Edgar Vincent, işgalin başlangıcında banka binasından kaçarak Rus Elçiliğinden işgalcilerle arabuluculuk yapmasını istedi. Rus Elçiliğinden gönderilen Ermeni asıllı tercüman Maksimov işgalciler ve Yıldız Sarayı arasında bir anlaşma sağladı. Bu anlaşmaya göre işgale son vermeleri karşılığında işgalcilere ülkeyi serbestçe terk etmeleri güvencesi verildi.^[2] İşgalciler Sir Edgar Vincent'in yatıyla rıhtımdan ayrıldılar. Oradan Fransız Messagerie Maritime vapuruna binen işgalciler hiçbir zarar görmeden Marsilya'ya ulaştılar.

Pastırmacıyan Karekin Efendi daha sonra 1908 yılında tekrar İstanbul'a geri dönerek 1908-1912 Osmanlı Meclis-i Mebusan'ında Erzurum'u temsil etmiş, 1915 yılında Van İsyanına katılmış, 1918 yılında ise Ermenistan'ın ABD elçiliğini yapmıştır.