Piero della Francesca
| Piero della Francesca | |
|---|---|
_(14799608033).jpg) | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum adı | Piero di Benedetto |
| Doğum | y. 1415[1] Sansepolcro, Floransa Cumhuriyeti |
| Ölüm | 1492 Sansepolcro, Floransa Cumhuriyeti |
| Uyruk | İtalyan |
| Alanı | Resim, Fresk |
| Katıldığı akımlar | Erken Rönesans |
| Ünlü yapıtları | İsa’nın vaftizi, Mesih'in Kırbaçlanması, Brera Madonna |
Piero della Francesca, (/ˌpjɛəroʊ ˌdɛlə frænˈtʃɛskə/,,[2][3][4] Piero di Benedetto; (y. 1415[1] – 12 Ekim 1492), ilk dönem Rönesans'ı İtalyan ressamıydı. Çağdaşları onu matematikçi ve geometri uzmanı olarak da tanıyordu.[5] Günümüzde Piero della Francesca, esasen sanatıyla takdir edilir. Resmi, sakin hümanizm, geometrik formlar ve perspektif kullanımı ile nitelenir. En ünlü eseri, Toskana'nın Arezzo kasabasındaki San Francesco kilisesindeki Gerçek Haç Tarihi fresk döngüsüdür.
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk yıllar
[değiştir | kaynağı değiştir]Piero, Borgo Santo Sepolcro, Borgo Santo Sepolcro,[1][6] günümüz Toskana kasabasında, tüccar Benedetto de' Franceschi ile Florentine ve Toskana Franceschi soylu aile üyeleri Romana di Perino da Monterchi'nin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası doğumundan önce öldü. Franceschi ailesiyle evliliği nedeniyle "la Francesca" olarak anılan annesinden sonra Piero della Francesca olarak adlandırıldı (Lisa Gherardini'nin Giocondo ailesiyle evliliği sayesinde "la Gioconda" olarak tanınmasına benzer). Romana matematik ve sanat eğitimini destekledi.[6]
Muhtemelen yerel ressam Antonio di Giovanni d'Anghiari'nin yanında çıraklık yaptı. Çünkü ödemelerle ilgili belgelerde 1432 ve Mayıs 1438'de Antonio ile birlikte çalıştığı belirtilmektedir.[7][8] Gençliğinde San Sepolcro'da faaliyet gösteren. Sassetta gibi bazı Sienalı sanatçıların çalışmalarını dikkate aldı.
1439'da Piero, Domenico Veneziano ile birlikte, Floransa'daki Sant'Egidio kilisesi için şimdi kayıp olan freskler üzerinde yaptığı çalışma için ödeme aldı. Floransa'da Fra Angelico, Luca della Robbia, Donatello ve Brunelleschi gibi önde gelen ustalarla tanışmış olmalıdır. Masaccio''nun fresklerinin klasisizmi ve Santa Maria del Carmine'deki görkemli figürleri onun için önemli ilham kaynağıydı. Piero'nun belgelenmemiş çalışmasının tarihlendirilmesi zordur çünkü tarzı yıllar içinde gelişmemiş gibi görünmektedir.
Olgunluk eserlerleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Piero, 1442'de memleketine döndü ve Sansepolcro Şehir Meclisi'ne seçildi.[9] Üç yıl sonra, 1460'ların başında tamamlanan Sansepolcro'daki[9] Misericordia kilisesi için Madonna della Misericordia mihrabını resmetmek üzere ilk siparişini aldı.
1449'da Castello Estense ve Ferrara Sant'Andrea kilisesinde şimdi kayıp olan birkaç fresk yaptı. Etkisi, Cosimo Tura'nın sonraki Ferrarese alegorik eserlerinde özellikle güçlüydü.
Halen Londra'daki National Gallery'de bulunan "Mesih'in Vaftizi", Sansepolcro'daki S. Giovanni Battista Tarikatı kilisesinin yüksek sunağı için yaklaşık 1450 yılında tamamlandı. Diğer dikkate değer eserler, Sansepolcro'daki Diriliş ve Sansepolcro yakınlarındaki Monterchi'deki Madonna del parto freskleridir.
İki yıl sonra Rimini'de condottiero Sigismondo Pandolfo Malatesta için çalışıyordu. 1451'de, bu ikamet sırasında, Tempio Malatestiano'da ünlü Aziz Sigismund ve Sigismondo Pandolfo Malatesta [9] freskini ve Sigismondo portresini yaptı. Rimini'de Piero, Tempio Malatestiano'yu yeniden tasarlayan ünlü Rönesans matematikçisi ve mimarı Leon Battista Alberti ile tanışmış olabilir ancak Alberti'nin kilise için tasarımlarının uygulanmasını bina amiri ile yazışma yoluyla yönettiği biliniyor. Bundan sonra Piero, Ancona, Pesaro ve Bologna'da çalıştı.
1454'te Sansepolcro'daki Sant'Agostino kilisesinde "Aziz Augustine Poliptik"i için bir sözleşme imzaladı. Bu Poliptik'in orta paneli kayboldu ve azizlerin temsil edildiği kanatların dört paneli artık dünyanın dört bir yanına dağılmış durumdadır. Birkaç yıl sonra Papa V. Nicolaus tarafından çağrılarak Roma'ya taşındı ve burada Santa Maria Maggiore Bazilikası'nda sadece parçaları kalmış freskleri yaptı. İki yıl sonra tekrar Papalık başkentindeydi ve o zamandan beri yıkılmış olan Vatikan Sarayı'nda freskler yapıyordu.
Arezzo'daki San Francesco'daki freskler
[değiştir | kaynağı değiştir]1452'de Piero della Francesca, San Francesco bazilikasının fresklerini yapması için Bicci di Lorenzo'nun yerine Arezzo'ya çağrıldı. İş 1464'te bitti.[10] Gerçek Haç Tarihi fresk döngüsü genellikle onun ve genelde Rönesans tablosu şaheserleri arasında kabul edilir. Bu fresklerdeki hikâye, Gerçek Haç'ın ahşap kalıntılarının nasıl bulunduğuna dair efsanevi Orta Çağ kaynaklarından türemiştir.[10] Bu hikâyeler, 13. yüzyılın ortalarındaki Jacopo da Varazze'nin (Jacopo da Varagine) Altın Efsanesi'nde toplanmıştır.[11]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Turner, A. Richard (1976). "Piero della Francesca". William D. Halsey (Ed.). Collier's Encyclopedia. 19. New York: Macmillan Educational Corporation. ss. 40-42.
- ^ "Piero della Francesca". Oxford Dictionaries UK English Dictionary. Oxford University Press.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Piero della Francesca". The American Heritage Dictionary of the English Language. 5. Boston: Houghton Mifflin Harcourt. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019.
- ^ Şablon:Cite Merriam-Webster
- ^ Vasari, Giorgio, Lives of the Most Excellent Painters, Sculptors, and Architects, 1568.
- ^ a b Durant & Durant 2011, s. 462.
- ^ Banker, James R., The Culture of Sansepolcro during the Youth of Piero della Francesca, The University of Michican Press, 2003, p.159.
- ^ Banker, James R., "Piero della Francesca as Assistant to Antonio d'Anghiari in the 1430s: Some Unpublished Documents",The Burlington Magazine, Vol. 135, No. 1078 (January 1993). pp. 16–21. JSTOR /885421.
- ^ a b c Durant & Durant 2011, s. 463.
- ^ a b Durant & Durant 2011, s. 464.
- ^ "The Golden Legend, or Lives of the Saints" Volume Three 3 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., retrieved on 22 May 2007.
