Süper Lig şampiyonları listesi
Süper Lig şampiyonları listesi, Türkiye'nin en üst düzey futbol ligi olan Süper Lig'in şampiyonlarının sezonlara göre yapılmış listesidir. Zaman içinde Millî Lig (1959 yılından 1963 yılına kadar), 1. Lig (1963 yılından 2001 yılına kadar) gibi isimlerle anılan ligin adı 2001-02 sezonundan itibaren Süper Lig olmuştur. 1959'daki ilk sezonu grup sistemiyle yapılan lig ikinci sezondan itibaren deplasmanlı iki maç üzerinden oynanmaya başlamıştır.[1] 1994-95 sezonundan itibaren 18 takımla oynanmaktadır.[2] Ligde puan sistemi olarak 1987-88 sezonuna kadar galibiyete iki, beraberliğe bir puan veren sistem uygulanırken bu sezondan itibaren galibiyete üç, beraberliğe bir puan veren üç puanlı sisteme geçilmiştir.[3] Süper Lig'de 1959'dan beri ligde yer alıp hiç küme düşmeyen üç takım Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray iken Trabzonspor sonradan çıktığı ligde hiç küme düşmemeyi başarmıştır.[4]
Süper Lig'de şu ana kadar yalnızca altı takım şampiyonluğa ulaşmıştır. Bu takımlar Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş, Trabzonspor, Bursaspor ve İstanbul Başakşehir'dir.[5] 1959 yılında ilk kez Millî Lig adıyla düzenlenen ligde o sezon Kırmızı ve Beyaz Grup uygulaması yapılmış bu iki grubun birincisi çift maç usulü final maçı oynamış ve iki maç sonunda Galatasaray'a üstünlük sağlayan Fenerbahçe ligin ilk şampiyonu olmuştur. Toplamda ise Galatasaray 24, Fenerbahçe 19, Beşiktaş 16, Trabzonspor 7, Bursaspor ve Başakşehir ise birer kez şampiyon olmuştur.
Bugüne kadar birinci ve ikinci sırada yer alan takımların ligi aynı puanda bitirdiği beş sezon yaşandı. Bu sezonlardan dördünde şampiyonu gol averajı belirlerken, birinde 2001-02 sezonundan beri uygulanan[6] ikili averaj belirledi.[7]
Süper Lig şampiyonunun aynı sezonda Türkiye Kupası'nı da kazandığı on beş sezon bulunmaktadır. Bu başarıyı Galatasaray yedi, Fenerbahçe ve Beşiktaş üç, Trabzonspor ise iki kez yaşamıştır.
Üst üste şampiyon olma rekoru ise 1997-2000 yılları arasında dört kez üst üste şampiyon olan Galatasaray'dadır. Ayrıca Galatasaray 1971-1973, Trabzonspor 1979-1981 ve Beşiktaş 1990-1992 dönemlerinde üç kez üst üste şampiyon olmuştur. En son şampiyonluğunun üstünden en uzun süre geçen ekip, son olarak 2009-10 sezonunda şampiyon olan Bursaspor'dur. Trabzonspor 1984 ile 2022 yılları arasında 38 yıl, Beşiktaş 1967 ile 1982 yılları arasında 15 yıl, Galatasaray 1973 ile 1987 yılları arasında 14 yıl şampiyonluk özlemi çekmiştir. Fenerbahçe ise 2013-14 sezonundan beri 10 sezondur şampiyon olamamıştır.
Şampiyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]| O takım o sezon Türkiye Kupası'nda da şampiyon oldu. |
Şampiyonluk sayıları
[değiştir | kaynağı değiştir]Günümüze kadar altı farklı kulüp Süper Lig şampiyonluğu kazandı. Öte yandan elde edilen her 5 şampiyonluğu temsilen, takım logosunun üzerine bir yıldız konulmaktadır.[8] Bu bağlamda Galatasaray'ın dört yıldızı, Fenerbahçe ve Beşiktaş'ın üçer yıldızı, Trabzonspor'un ise bir yıldızı vardır.
Türkiye 1. Ligi'nin başladığı tarih, Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) tarafından 1959 yılı olarak kabul edilmesine karşın, TFF Tahkim Kurulunun 9 Mayıs 2002 tarih, 2002/52E ve 2002/68K sayılı kararı tahtında, Beşiktaş'ın 1956-57 ve 1957-58 sezonlarında kazandığı Federasyon Kupası şampiyonluğunun Türkiye Ligi şampiyonluğu olarak sayılmasına ve bu şampiyonlukların TFF yıldız kriterine dâhil edileceğine karar verilmesi sebebi ile toplam şampiyonluk sayısı, toplam lig sezonu sayısından 2 fazladır.[9]
15 Temmuz 2023'te TFF, "1959 öncesi ve sonrasındaki başarı kriterleri ile resmî statüsünü değerlendirmek üzere özel bir komisyon oluşturulmasına karar verildiğini" açıkladı.[10]
| Kulüp | Şampiyonluk | Kazanılan yıllar |
|---|---|---|
| Galatasaray
| 24 | 1962, 1963, 1969, 1971, 1972, 1973, 1987, 1988, 1993, 1994, 1997, 1998, 1999, 2000, 2002, 2006, 2008, 2012, 2013, 2015, 2018, 2019, 2023, 2024 |
| Fenerbahçe
| 1959, 1961, 1964, 1965, 1968, 1970, 1974, 1975, 1978, 1983, 1985, 1989, 1996, 2001, 2004, 2005, 2007, 2011, 2014 | |
| Beşiktaş
| 1957[J], 1958[J], 1960, 1966, 1967, 1982, 1986, 1990, 1991, 1992, 1995, 2003, 2009, 2016, 2017, 2021 | |
| Trabzonspor
| 1976, 1977, 1979, 1980, 1981, 1984, 2022 | |
| Bursaspor
| 2010 | |
| İstanbul Başakşehir
| 2020 |
Şehirlere göre şampiyonluk sayıları
[değiştir | kaynağı değiştir]| Şehir | Şampiyonluk | Takımlar |
|---|---|---|
| İstanbul | Galatasaray (24) Fenerbahçe (19) Beşiktaş (16) Başakşehir (1) | |
| Trabzon | Trabzonspor (7) | |
| Bursa | Bursaspor (1) |
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- A. ^ 1959 sezonunda şampiyon Kırmızı ve Beyaz grubun liderlerinin oynadığı çift ayaklı maç sonunda belli olduğundan o sezon üçüncü olan takım yoktur.
- B. ^ Bu sezonda birinci Fenerbahçe ile ikinci Beşiktaş ligi 50 puanla bitirmiştir. Gol averajı +40 olan Fenerbahçe, gol averajı +30 olan Beşiktaş'ı geçerek şampiyon olmuştur.
- C. ^ Bu sezonda birinci Beşiktaş ile ikinci Galatasaray ligi 56 puanla bitirmiştir. Gol averajı +44 olan Beşiktaş, gol averajı +37 olan ve ligi yenilgisiz tamamlayan Galatasaray'ı geçerek şampiyon olmuştur.
- D. ^ Beşiktaş bu sezon hiç yenilgi almadan (namağlup) şampiyon olmuştur.
- E. ^ Bu sezonda birinci Galatasaray ile ikinci Beşiktaş ligi 66 puanla bitirmiştir. Gol averajı +53 olan Galatasaray, gol averajı +45 olan Beşiktaş'ı geçerek şampiyon olmuştur.
- F. ^ Galatasaray bu sezon UEFA Kupası ve Avrupa Süper Kupası'nı da kazanmıştır.
- G. ^ Bu sezonda birinci Fenerbahçe ile ikinci Trabzonspor ligi 82 puanla bitirmiştir. Trabzonspor'a deplasmanda 3-2 yenilmesine rağmen, evinde 2-0 kazanan Fenerbahçe rakibine ikili averajda üstünlük sağladığı için şampiyon olmuştur.
- H. ^ Bu sezonda yeni getirilen Süper Final uygulaması ile normal sezonun tamamlanmasının ardından ilk 4 takım kendi arasında ikişer maç daha yapmış ve normal sezonun ardından bu grubu da birinci bitiren Galatasaray şampiyon olmuştur.
- I. ^ Bu sezonda birinci Beşiktaş ile ikinci Galatasaray ligi 84 puanla bitirmiştir. Gol averajı +45 olan Beşiktaş, gol averajı +44 olan Galatasaray'ı geçerek şampiyon olmuştur.
- J. ^ Türkiye 1. liginin başladığı tarih TFF tarafından 1959 yılı olarak kabul edilmesine karşın, TFF Tahkim Kurulunun 09.05.2002 tarih, 2002/52E ve 2002/68K sayılı kararı tahtında, Beşiktaş kulübünün 1956-1957 ve 1957-1958 sezonlarında Türkiye Ligi şampiyonu olduğuna ve bu şampiyonlukların TFF Yıldız Kriterine dâhil edileceğine karar verilmesi sebebi ile toplam şampiyonluk sayısı, toplam lig sezonu sayısından 2 fazladır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Genel
- TFF-Ligin Şampiyonları 3 Mayıs 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
- Özel
- ^ "Spor Toto Süper Ligi Tarihçesi". Türkiye Futbol Federasyonu. 24 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2012.
- ^ "Spor Toto Süper Lig Arşivi". Türkiye Futbol Federasyonu. 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2012.
- ^ Sadık Söztutan (7 Mart 2012). "Yılmaz bir savaşçı Alex". turkiyegazetesi.com. 26 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2012.
- ^ "Dört büyüklerde oynayan tek futbolcu". haber1903.com. 8 Eylül 2011. Erişim tarihi: 25 Mart 2012.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Tarihinde ilk kez şampiyon olan Başakşehir, kasasına yaklaşık 420 milyon TL koyacak". Haberler.com. 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2020.
- ^ "Nefesleri kesen yarışta avantaj Galatasaray'da". zaman.com.tr. 12 Mart 2002. Erişim tarihi: 25 Mart 2012.
- ^ "53. şampiyonu ikili averaj belirledi". hurriyet.com.tr. 23 Mayıs 2011. 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2012.
- ^ "50 yılda sadece "iki" kez şampiyon değişti". gazetevatan.com. 29 Nisan 2008. Erişim tarihi: 16 Şubat 2012.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "59 sezonda 5 şampiyon". aa.com.tr. 7 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2017.
- ^ Habertürk (15 Temmuz 2023). "TFF'den 1959 öncesine dair karar! - Futbol Haberleri". Habertürk. 22 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2023.