Suriye'de Dürzîlik

Suriyeli Dürzîler
Makam Ain ez-Zaman: Suriye'deki Dürzi topluluğunun merkezi
Toplam nüfus
700.000[1]
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
Yerel dil:
Levanten (Suriye) Arapçası
Din
Dürzîlik

Dürzîlik, Suriye'de önemli bir azınlık dinidir. The World Factbook'a göre, Dürziler Suriye nüfusunun yaklaşık yüzde 3,2'sini (2010 itibarıyla)[2][3] ya da Golan Tepeleri sakinleri de dahil olmak üzere yaklaşık 700.000 kişiyi oluşturmaktadır.[4][5] Dürziler, Şam'ın doğu ve güneyindeki kırsal, dağlık bölgelerde, resmi olarak Dürzi Dağı olarak bilinen bölgede yoğunlaşmışlardır.[6]

Dürzilik, tek tanrılı ve İbrahimi bir dindir.[7][8][9][10][9][11][12] Suriye, dünyadaki en büyük Dürzi nüfusuna sahiptir[13] ve birçok Suriyeli Dürzi de yurtdışında, özellikle de Venezuela'da yaşamaktadır ve son yüz yılı aşkın süredir orada yaşamaktadırlar.[14]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Dürzîlik

Dürzilik, Şii İslam'ın bir kolu olan İsmaililiğin gnostik bir dalı ve Neoplatonist mezhebi olan İbrahimî tek tanrılı bir dindir. Dürziler İslam dininden evrimleşmiştir ve şu anda İslam'dan ayrı, bağımsız bir dindir.[15]

Dürzîler İslam'ın beş şartının batini veya ezoterik bir yorumunu takip ederler. Bazı modern akademisyenler[kim?] ve Amman Bildirgesi onları Müslüman olarak tanımlamaktadır.[kaynak belirtilmeli] Ancak bazı Müslümanlar, ezoterik yorumları uygulamadıkları için "Ramazan ayı boyunca oruç tutmadıklarını ve Mekke'ye hacca gitmediklerini" belirterek bu görüşe katılmamaktadırlar. Bu nedenle Müslümanlar tarafından İslami olarak kabul edilmemektedirler.[16]

Dürziler, ne dine dışarıdan girmeye ne de dinden çıkmaya izin verilen izole bir yaşam tarzını takip ederler. Dürziler diğer dinlerden insanların arasında yaşadıklarında, dinlerini ve kendi güvenliklerini korumak için aralarına karışmaya çalışırlar.[kaynak belirtilmeli] Bulundukları yere bağlı olarak Müslüman ya da Hristiyan olarak dua edebilirler. Bu sistem, daha fazla güvenliğin Dürzilerin dini aidiyetleri konusunda daha açık olmalarına izin verdiği modern zamanlarda değişiyor gibi görünmektedir.[17]

Tanukoğulları, liderlerinin Fatımi Halifesi el-Hakim bi-Amr Allah ile yakın bağları nedeniyle 11. yüzyılda vaaz edilen yeni mesajı çoğunun kabul edip benimsemesiyle Suriye'deki Dürzi topluluğunun açılışını yaptı.[18]

Tarihsel olarak Dürziler ve Müslümanlar arasındaki ilişki yoğun zulüm ile karakterize edilmiştir.[19][20][21] Dürzi inancı genellikle İsmaililiğin bir kolu olarak sınıflandırılmaktadır. Bu inanç aslen İsmaili İslam'dan doğmuş olsa da Dürzilerin çoğu kendilerini Müslüman olarak tanımlamamakta[9][10][22] ve İslam'ın beş şartını kabul etmemektedirler.[23] Dürziler, Şii Fatimi Halifeliği,[24] Sünni Osmanlı İmparatorluğu[25] ve Mısır Eyaleti[26][27] gibi farklı Müslüman rejimler tarafından sık sık zulme uğramıştır. Dürzilere yönelik zulümler arasında katliamlar, Dürzilerin ibadethanelerinin ve kutsal mekânlarının yıkılması ve zorla İslam'a döndürülmeleri yer almaktadır.[28] Dürzilerin anlatısına göre bunlar sıradan cinayetler değildi, Dürzilerin anlatısına göre tüm toplumu ortadan kaldırmayı amaçlıyorlardı.[29]

Suriye'deki Dürzi toplumu modern Suriye devletinin oluşumunda önemli bir rol oynamıştır ve azınlık olmalarına rağmen Suriye siyasi sahnesinde önemli bir rol oynamaktadırlar.

Sultan el-Atraş ile savaşa gitmeye hazırlanan Dürzi savaşçılar, 1925

Suriye'de Dürzilerin çoğu, ülkenin güneybatısında yer alan ve yüzde 90'ından fazlasında Dürzilerin yaşadığı engebeli ve dağlık bir bölge olan Dürzi Dağı'nda yaşamaktadır; yaklaşık 120 köyde sadece Dürziler yaşamaktadır.[30][sayfa belirt] Diğer önemli topluluklar Harim Dağları'nda, Şam'ın banliyösü Ceramana'da ve Hermon Dağı'nın güneydoğu yamaçlarında yaşamaktadırlar. Tarihsel olarak Golan Tepeleri'nde büyük bir Suriyeli Dürzi topluluğu yaşıyordu, ancak 1967 ve 1973'te İsrail ile yapılan savaşların ardından bu Dürzilerin çoğu Suriye'nin diğer bölgelerine kaçtı; kalanların çoğu tartışmalı bölgedeki bir avuç köyde yaşarken, sadece birkaçı hala etkin Suriye kontrolü altında olan Kuneytire Valiliği'nin dar kalıntılarında yaşıyor.

Dürziler 1925 yılında bağımsızlıklarını kutluyor.

Dürziler Suriye siyasetinde her zaman, nispeten küçük nüfuslarının gösterdiğinden çok daha önemli bir rol oynamışlardır. Suriye'nin güneybatı dağlarında yaşayan Dürziler, 1949'da 100.000'den biraz fazla bir nüfusa ya da Suriye nüfusunun yaklaşık yüzde üçüne sahip olmalarına rağmen Suriye siyasetinde önemli bir güç oluşturmuş ve Fransızlara karşı verilen milliyetçi mücadelede öncü bir rol oynamışlardır. Sultan el-Atraş'ın askeri liderliği altında Dürziler 1925-27 Büyük Suriye İsyanı'nın arkasındaki askerî gücün çoğunu sağladılar. 1945 yılında Cebel el-Dürzi Devleti'nin en önemli siyasi lideri olan Emir Hasan el-Atraş, Dürzi askerî birliklerini Fransızlara karşı başarılı bir isyana yönlendirerek Cebel el-Dürzi'yi Suriye'de İngiliz yardımı olmadan Fransız yönetiminden kurtulan ilk ve tek bölge haline getirdi. Dürziler bağımsızlıklarını kazandıklarında, başarılarının verdiği özgüvenle Şam'ın kendilerini savaş alanındaki fedakârlıklarından dolayı ödüllendireceğini umuyorlardı. Özerk yönetimlerini ve Fransızlar tarafından kendilerine tanınan birçok siyasi ayrıcalığı korumayı talep ettiler ve yeni bağımsız hükûmetten cömert ekonomik yardım istediler.[30][sayfa belirt]

Dürzi liderler Cebel el-Dürzi'de buluşuyor, Suriye, 1926

1945'te yerel bir gazete Cumhurbaşkanı Şükrü el-Kuvvetli'nin (1943-49) Dürzileri "tehlikeli bir azınlık" olarak nitelendirdiğini yazınca Sultan el-Atraş öfkeden deliye döndü ve tekzip istedi. Bu yapılmazsa Dürzilerin gerçekten de "tehlikeli" hale geleceğini ve 4000 Dürzi savaşçıdan oluşan bir gücün "Şam şehrini işgal edeceğini" duyurdu. Kuvvetli, Sultan el-Atraş'ın tehdidini göz ardı edemezdi. Suriye'deki askerî güç dengesi, en azından 1948 Filistin Savaşı sırasında askeri yığınak yapılana kadar Dürzilerin lehineydi. Suriye Savunma Bakanlığının bir danışmanı 1946'da Suriye ordusunun "işe yaramaz" olduğu ve Dürzilerin "Şam'ı alıp mevcut liderleri bir çırpıda ele geçirebileceği" uyarısında bulundu.[30][sayfa belirt]

Edip Çiçekli'nin Suriye'deki dört yıllık iktidarı sırasında (Aralık 1949 - Şubat 1954) (25 Ağustos 1952'de Çiçekli, pan-Arapçı ve sosyalist görüşlere sahip ilerici bir parti olan Arap Kurtuluş Hareketini (AKH) kurdu),[31] Dürzi toplumu Suriye hükûmeti tarafından ağır bir saldırıya maruz kaldı. Çiçekli, Suriye'deki birçok muhalifi arasında Dürzilerin potansiyel olarak en tehlikelisi olduğuna inanıyordu ve onları ezmeye kararlıydı. Sık sık şöyle diyordu: "Düşmanlarım bir yılan gibidir: başı Cebel el-Dürzi, karnı Humus ve kuyruğu Halep. Eğer başını ezersem yılan ölür." Çiçekli, Cebel el-Dürzi'yi işgal etmek üzere 10.000 kişilik düzenli bir birlik gönderdi. Birçok kasaba ağır silahlarla bombalanarak çok sayıda sivil öldürüldü ve birçok ev yıkıldı. Dürzilerin anlattıklarına göre, Çiçekli komşu bedevi kabileleri savunmasız halkı yağmalamaya teşvik etti ve kendi birliklerinin başıboş dolaşmasına izin verdi.[30][sayfa belirt]

Çiçekli, Dürzileri dinleri ve politikaları nedeniyle karalamak için bir kampanya başlattı. Bazen İngiliz ve Haşimi ajanı olduklarını, bazen de Araplara karşı İsrail için savaştıklarını iddia ederek tüm toplumu ihanetle suçladı. Hatta Cebel'de bulunduğu iddia edilen bir İsrail silahı zulası bile üretti. Dürzi toplumu için daha da acı verici olan, mezhepsel nefreti körüklemek için tasarlanan "tahrif edilmiş Dürzi dini metinleri" ve önde gelen Dürzi şeyhlerine atfedilen sahte tanıklıkları yayınlamasıydı. Bu propaganda başta Mısır olmak üzere Arap dünyasında da yayınlandı. Çiçekli 27 Eylül 1964'te Brezilya'da, Çiçekli'nin Cebel el-Dürzi'yi bombalamasının intikamını almak isteyen bir Dürzi tarafından öldürüldü.[30][sayfa belirt]

Es-Süveyda valiliğinde Makam el-Mesih (İsa).

Azınlıkları ulusal Suriye toplumsal yapısına zorla entegre etti; Nusayri ve Dürzi bölgelerinin "Suriyelileştirmesi" kısmen şiddet kullanarak gerçekleştirilmek zorunda kaldı. Bu amaçla Çiçekli azınlıkların damgalanmasını teşvik etti. Azınlıkların taleplerini vatana ihanetle eşdeğer gördü. Giderek şovenleşen Arap milliyetçiliği anlayışı, Suriye'de "azınlıkların" varlığının inkârına dayanıyordu.[32][sayfa belirt]

Çiçekli'nin askerî harekâtından sonra Dürzi toplumu siyasi nüfuzunun çoğunu kaybetti, ancak birçok Dürzi subay şu anda Suriye'yi yöneten Baas hükûmeti söz konusu olduğunda önemli bir rol oynadı.[30][sayfa belirt]

1967 yılında Golan Tepeleri'ndeki Dürzi topluluğu İsrail'in kontrolü altına girmiştir ve bugün yaklaşık 20.000 kişilik bir nüfusa sahiptir.[33] Qalb Loze Katliamı, 10 Haziran 2015 tarihinde Suriye'nin kuzeybatısındaki İdlib vilayetinin Qalb Loze köyünde 20-24 Suriyeli Dürzi'nin katledildiği bir katliamdır. 25 Temmuz 2018'de IŞİD'e bağlı bir grup saldırgan Dürzi şehri Süveyda'ya girerek sokaklarda bir dizi silahlı çatışma ve intihar saldırısı başlatmış ve büyük çoğunluğu sivil olmak üzere en az 258 kişiyi öldürmüştür.

Demografi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nebraska-Lincoln Üniversitesinden akademisyen Colbert C. Held'e göre dünya genelinde Dürzilerin sayısı bir milyon civarındadır ve yaklaşık %45 ila %50'si Suriye'de, %35 ila %40'ı Lübnan'da ve %10'dan azı İsrail'de yaşamaktadır; son zamanlarda artan bir Dürzi diasporası vardır.[34] Suriyeli Dürzilerin dili ve kültürü Arabiktir ve ana dilleri Arapçadır. Dürzi Arapçası lehçesi, özellikle kırsal bölgelerde, genellikle diğer bölgesel Suriye Arapçası lehçelerinden farklıdır. Dürzi Arapçası /qāf/ fonemini muhafaza etmesiyle diğerlerinden ayrılır.[35] Dürziler tarafından /q/ kullanımı özellikle dağlık bölgelerde daha belirgindir ve kentsel alanlarda daha azdır.

Dürziler Şam'ın doğu ve güneyindeki kırsal ve dağlık bölgelerde, resmi olarak Cebel el-Dürzi olarak bilinen bölgede yoğunlaşmışlardır. Suriyeli Dürzilerin, Suriye'nin yaklaşık 23 milyonluk nüfusunun %3,2'sini oluşturduğu tahmin edilmektedir; bu da 700 ila 736 bin kişi oldukları anlamına gelmektedir.[5][36]

Suriye İç Savaşı'ndan önce, 2010 yılında Suriye'de yaklaşık 700.000 Dürzinin yaşadığı tahmin edilmektedir; bu sayı Suriye nüfusunun yaklaşık %3'üne tekabül etmektedir.[6] Yaklaşık 337.500 Dürzi, Suriye'de Dürzilerin çoğunlukta olduğu (yaklaşık %90) tek vilayet olan Süveyda vilayetinde (ya da toplam Suriyeli Dürzilerin %48,2'si) yaşıyordu.[37] Şam ve çevresinde (Ceramana, Sahnaya ve Jdeidat Artouz gibi) 250.000 Dürzi (ya da %35,7) yaşarken, Hermon Dağı'nın doğu yakasında yaklaşık 30.000 Dürzi ve İdlib vilayetindeki Cebel es-Summak'ta bulunan 14 köyde yaklaşık 25.000 Dürzi yaşamaktadır.[6]

Yurtdışında, özellikle de Latin Amerika'da yaşayan ve son yüz yılı aşkın bir süredir orada yaşayan çok sayıda Suriyeli Dürzi bulunmaktadır.[14] Venezuela'da yaklaşık 60.000 Suriye kökenli Dürzi yaşamaktadır.[38]

Oslo Üniversitesinden Elisabet Granli tarafından yapılan bir tahmine göre, yaklaşık 1.920 Suriyeli Dürzi Hristiyanlığa geçmiştir,[39] aynı araştırmaya göre Dürzi kökenli Hristiyanlar (Hristiyanlığa geçen Dürziler) kendilerini hala Dürzi olarak görmekte[39] ve Dürzi olmakla Hristiyan olmak arasında bir çelişki olmadığını iddia etmektedirler.[39]

Kayda değer lişiler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Siyasetçiler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şarkıcılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Oyuncular

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sporcular

[değiştir | kaynağı değiştir]

Diğer

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Irshaid, Faisal (19 Haziran 2015). "Syria's Druze under threat as conflict spreads". BBC News. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2018. 
  2. ^ "Syria". Central Intelligence Agency. 2 Mayıs 2023. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2021 – CIA.gov vasıtasıyla. 
  3. ^ İç Savaş sırasında Suriye'nin nüfusu azaldı ve Dürziler de bundan büyük ölçüde etkilendi.
  4. ^ "Syria Religion Detailed (2010)". gulf2000.columbia.edu. 2010. 15 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2024. 
  5. ^ a b The Economist. 390 (8618–24). 2014. s. 49. 28 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2016. 
  6. ^ a b c "The Druze and Assad: Strategic Bedfellows". The Washington Institute. 25 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023. 
  7. ^ Pintak, Lawrence (2019). America & Islam: Soundbites, Suicide Bombs and the Road to Donald Trump. Bloomsbury Publishing. s. 86. ISBN 9781788315593. 
  8. ^ Jonas, Margaret (2011). The Templar Spirit: The Esoteric Inspiration, Rituals and Beliefs of the Knights Templar. Temple Lodge Publishing. s. 83. ISBN 9781906999254. [Dürziler] genellikle Müslüman olarak görülmezler ve Dürzilerin tamamı da kendilerini Müslüman olarak görmezler 
  9. ^ a b c "Are the Druze People Arabs or Muslims? Deciphering Who They Are". Arab America (İngilizce). 8 Ağustos 2018. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  10. ^ a b J. Stewart, Dona (2008). The Middle East Today: Political, Geographical and Cultural Perspectives. Routledge. s. 33. ISBN 9781135980795. Dürzilerin çoğu kendilerini Müslüman olarak görmez. Tarihsel olarak çok zulüm görmüşler ve dini inançlarını gizli tutmuşlardır. 
  11. ^ Yazbeck Haddad, Yvonne (2014). The Oxford Handbook of American Islam. Oxford University Press. s. 142. ISBN 9780199862634. Normatif İslam'ınkilere paralel görünseler de Dürzi dininde anlam ve yorum bakımından farklıdırlar. Bu din, İsmaililikten olduğu kadar diğer Müslümanların inanç ve uygulamalarından da farklı kabul edilir... Dürzilerin çoğu kendilerini Amerikan toplumunda tamamen asimile olmuş olarak görür ve Müslüman olarak tanımlamak zorunda değildir... 
  12. ^ De McLaurin, Ronald (1979). The Political Role of Minority Groups in the Middle East. Praeger Special Studies. Praeger. s. 114. ISBN 9780030525964. 27 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020. Teolojik olarak, Dürzilerin Müslüman olmadığı sonucuna varmak gerekir. İslam'ın beş şartını kabul etmemektedirler. Dürziler bu ilkelerin yerine yukarıda belirtilen yedi kuralı getirmişlerdir. 
  13. ^ "Druze | History, Religion, & Facts". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 19 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021. 
  14. ^ a b Khalifa, Mustafa (2013), "The impossible partition of Syria", Arab Reform Initiative, ss. 6-7, 9 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 31 Ocak 2023 
  15. ^ "Are the Druze People Arabs or Muslims? Deciphering Who They Are". Arab America (İngilizce). 8 Ağustos 2018. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020. 
  16. ^ James Lewis (2002). The Encyclopedia of Cults, Sects, and New Religions. Prometheus Books. 
  17. ^ "Druze". druze.org.au. 2015. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ William Harris (19 Temmuz 2012). Lebanon: A History, 600-2011. illustrated. Oxford University Press. s. 46. ISBN 9780195181111. 
  19. ^ Swayd, Samy (2015). Historical Dictionary of the Druzes. Rowman & Littlefield. s. 132. ISBN 9781442246171. Some Muslim rulers and jurists have advocated the persecution of members of the Druze Movement beginning with the seventh Fatimi Caliph Al-Zahir, in 1022. A recurring period of persecutions in subsequent centuries ... failure to elucidate their beliefs and practices, have contributed to the ambiguous relationship between Muslims and Druzes 
  20. ^ K. Zartman, Jonathan (2020). Conflict in the Modern Middle East: An Encyclopedia of Civil War, Revolutions, and Regime Change. ABC-CLIO. s. 199. ISBN 9781440865039. Historically, Islam classified Christians, Jews, and Zoroastrians as protected “People of the Book,” a secondary status subject to payment of a poll tax. Nevertheless, Zoroastrians suffered significant persecution. Other religions such as the Alawites, Alevis, and Druze often suffered more. 
  21. ^ Layiš, Aharôn (1982). Marriage, Divorce, and Succession in the Druze Family: A Study Based on Decisions of Druze Arbitrators and Religious Courts in Israel and the Golan Heights. BRILL. s. 1. ISBN 9789004064126. the Druze religion, though originating from the Isma'lliyya, an extreme branch of the Shia, seceded completely from Islam and has, therefore, experienced periods of persecution by the latter. 
  22. ^ Yazbeck Haddad, Yvonne (2014). The Oxford Handbook of American Islam. Oxford University Press. s. 142. ISBN 9780199862634. While they appear parallel to those of normative Islam, in the Druze religion they are different in meaning and interpretation. The religion is considered distinct from the Ismaili as well as from other Muslim's belief and practice... Most Druze consider themselves fully assimilated in American society and do not necessarily identify as Muslims.. 
  23. ^ De McLaurin, Ronald (1979). The Political Role of Minority Groups in the Middle East. Michigan University Press. s. 114. ISBN 9780030525964. Theologically, one would have to conclude that the Druze are not Muslims. They do not accept the five pillars of Islam. In place of these principles the Druze have instituted the seven precepts noted above.. 
  24. ^ Parsons, L. (2000). The Druze between Palestine and Israel 1947–49. Springer. s. 2. ISBN 9780230595989. With the succession of al-Zahir to the Fatimid caliphate a mass persecution (known by the Druze as the period of the mihna) of the Muwaḥḥidūn was instigated ... 
  25. ^ C. Tucker, Spencer C. (2019). Middle East Conflicts from Ancient Egypt to the 21st Century: An Encyclopedia and Document Collection [4 volumes]. ABC-CLIO. ss. 364-366. ISBN 9781440853531. 
  26. ^ Taraze Fawaz, Leila.
  27. ^ Goren, Haim.
  28. ^ C. Tucker, Spencer C. (2019). Middle East Conflicts from Ancient Egypt to the 21st Century: An Encyclopedia and Document Collection [4 volumes]. ABC-CLIO. s. 364. ISBN 9781440853531. 
  29. ^ Zabad, Ibrahim (2017). Middle Eastern Minorities: The Impact of the Arab Spring. Routledge. ISBN 9781317096726. 
  30. ^ a b c d e f Landis, Joshua (1998). Philipp, T; Schäbler, B (Ed.). "Shishakli and the Druzes: Integration and intransigence". The Syrian Land: Processes of Integration and Fragmentation. Stuttgart: Franz Steiner Verlag. ss. 369-96. 24 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2015. 
  31. ^ Syrian History, 31 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2015 
  32. ^ Jordi Tejel (2008), Syria's Kurds: History, Politics and Society, Taylor & Francis/Google, ISBN 9780203892114 
  33. ^ "The Druze population in Israel - a collection of data on the occasion of the Prophet Shuaib holiday" (PDF). CBS - Israel. Israel Central Bureau of Statistics. 17 Nisan 2019. 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Mayıs 2019. 
  34. ^ C. Held, Colbert (2008). Middle East Patterns: Places, People, and Politics. Routledge. s. 109. ISBN 9780429962004. Worldwide, they number 1 million or so, with about 45 to 50 percent in Syria, 35 to 40 percent in Lebanon, and less than 10 percent in Israel. Recently there has been a growing Druze diaspora. 
  35. ^ Samy Swayd (10 Mart 2015). Historical Dictionary of the Druzes. 2. Rowman & Littlefield. s. 50. ISBN 978-1-4422-4617-1. 
  36. ^ "Syria - International Religious Freedom Report 2006". U.S. Department of State. 2006. 22 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2009. 
  37. ^ "Syria - Sunnis". www.country-data.com. 23 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020. 
  38. ^ "Sending relief--and a message of inclusion and love—to our Druze sisters and brothers". JUF. 2021. 15 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2021. 
  39. ^ a b c Granli, Elisabet (2011). "Religious conversion in Syria : Alawite and Druze believers". University of Oslo. 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2020. 
  40. ^ Firro 1992, p. 42.
  41. ^ Provence, Michael (2005). The Great Syrian Revolt and the Rise of Arab Nationalism. University of Texas Press. s. 3. ISBN 0-292-70680-4. 
  42. ^ Batatu, Hanna (2012). Syria's Peasantry, the Descendants of Its Lesser Rural Notables, and Their Politics. Princeton University Press. s. 28. ISBN 978-0-691-00254-5. 
  43. ^ Gunson, Phil; Adams, David (28 Kasım 2003). "Venezuela Shifts Control of Border". St.Petersburg Times. 
  44. ^ Batatu, pp. 148-149.
  45. ^ Zuhur, Sherifa (1998), Images of Enchantment: Visual and Performing Arts of the Middle East, American University in Cairo Press, s. 82, ISBN 977-424-467-2 
  46. ^ Provence, Michael (2005). The great Syrian revolt and the rise of Arab nationalism. illustrated. University of Texas Press. s. 72. ISBN 978-0-292-70680-4. 27 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021. 
  47. ^ Zuhur, Sherifa (2001). Colors of enchantment: theater, dance, music and the visual arts of the Middle East. American University in Cairo Press. s. 296. ISBN 978-977-424-607-4. 
  48. ^ Gambill, Gary C. (2013), Syrian Druze: Toward Defiant Neutrality, Middle East Forum, 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 9 Temmuz 2013 
  49. ^ Hodal, Kate (7 Ocak 2019). "'You can feel the love': Syrian who lived in airport on new life in Canada". The Guardian. 18 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Suriye%27de_Dürzîlik&oldid=33432804" sayfasından alınmıştır