Turkovac
 | Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız. |
| Klinik verisi | |
|---|---|
| Uygulama yolu | Kas içi enjeksiyon |
| Hukuki durum | |
| Hukuki durum |
|
Turkovac (geçici adı ERUCOV-VAC[1]), Türkiye Sağlık Bakanlığı ve Erciyes Üniversitesi tarafından geliştirilmiş inaktif tipte bir COVID-19 aşısıdır.[2] Veteriner hekim[3] Prof. Dr. Aykut Özdarendeli'nin ekip liderliğiyle[4][5] geliştirilen aşı, Türkiye'de acil kullanım onayı almıştır.[6]
Çalışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk çalışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Özdarendeli'nin ekibinin SARS-CoV-2'yi izole etmesi[7] ve gen haritasını çıkarmasıyla[8] aşı çalışmaları başladı.
Faz-1 ve Faz-2
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşının Faz-1 çalışmaları 44 gönüllü, Faz-2 çalışmaları ise 250 gönüllü üzerinden yürütüldü.[9] Çalışmalar sonucunda, Sinovac'ın ürettiği CoronaVac aşısından daha etkili olduğu belirtildi.[10]
Faz-3
[değiştir | kaynağı değiştir]Nisan 2021 ayında, Faz-2 çalışmalarının ikinci doz uygulaması tamamlandığı ve Faz-3 çalışmaları için gönüllüler arandığı belirtildi. Aşının ekimde üretim, kasımda ise acil kullanım onayının alınması öngörüldü.[11][12][13]
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yerli Covid-19 aşısı Turkovac'ın Faz-3 çalışması için gönüllü olmak üzere 846 bin 451 kişinin başvurduğunu bildirdi.[14]
22 Haziran 2021'de Faz-3 çalışması için ilk aşı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da video konferans ile katıldığı Ankara Bilkent Şehir Hastanesi'nde uygulandı. Aşının ismi de bu tarihte duyuruldu.[15]
Ağustos 2021'de Özdarendeli, aşının İngiliz (Alfa) varyantına karşı yüzde yüz etkili olduğunu belirtti.[16]
Faz-3 çalışmaları devam ederken CoronaVac ile karşılaştırmalı çalışmalar başladı.[17]
Uluslararası çalışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Faz-3 çalışmalarının Azerbaycan, Polonya, Macaristan, Özbekistan, Pakistan, Arjantin, Kolombiya, Paraguay, Kırgızistan, KKTC ve Malezya'da yürütülebileceği belirtildi.[18][19]
9 Mart Çarşamba günü Azerbaycan'da Faz 3 Çalışmalarının başlanması için Protokol imzalanacağı belirtildi.[20]
Proje ekibi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekip lideri Özdarendeli, ekibinin motivasyonunun bozulmaması için hem basından hem de sosyal medyadan korunduğunu ifade etti.[21]
Kullanım
[değiştir | kaynağı değiştir]9 Eylül 2021'de Fahrettin Koca, aşının acil kullanım onayına müracaat edecek duruma geldiğini ve onay alması halinde ekim ayında seri üretime geçilebileceğini duyurdu.[22] 25 Kasım 2021'de Fahrettin Koca, aşının Acil Kullanım Onayı başvurusunun yapıldığını açıkladı.[23] Aşı 22 Aralık 2021'de Türkiye'de acil kullanım onayı almıştır.[6] Ayrıca seri üretime de bu tarihte geçilmiş olup, 30 Aralık 2021 tarihinde şehir hastanelerinde randevu sistemiyle uygulanmasına başlanmıştır. Önce şehir hastanelerinde uygulanacak Turkovac sonrasında diğer sağlık kuruluşlarında uygulanmaya başlanacaktır. Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca da hatırlatma dozu olarak Turkovac aşısını tercih edip kamuoyuna duyurmuştur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Domestic COVID-19 jab Turkovac begins Phase 3 trials in Turkey". Daily Sabah (İngilizce). 22 Haziran 2021. 27 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
- ^ "Yerli aşıda Faz-2'nin raporları Sağlık Bakanlığı'na teslim edildi". tr.sputniknews.com. 19 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
- ^ "50. Yıl etkinliklerimizden yedincisi Prof. Dr. Aykut ÖZDARENDELİ". veteriner.firat.edu.tr. Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
- ^ "Yerli aşıyı geliştiren Prof. Dr. Özdarendeli: Toplumun yüzde 70'i aşılanırsa pandemi zamanla biter". www.dha.com.tr. 9 Ağustos 2021. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ "Turkey names home-grown COVID-19 jab Turkovac". www.aa.com.tr (İngilizce). 22 Haziran 2021. 6 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
- ^ a b "TURKOVAC acil kullanım onayı aldı". Anadolu Ajansı. 22 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2021.
- ^ "Virüsü izole eden profesör: Corona Virüs aşısı, tanı ve tedavisine ivme kazandıracak bir gelişme". www.hurriyet.com.tr. 8 Nisan 2020. 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
- ^ "Erciyes Üniversitesi'nde Kovid-19'un gen haritası çıkarıldı". www.aa.com.tr. 14 Nisan 2020. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
- ^ "Turkovac ne zaman çıkacak? İşte yerli aşı çalışmalarında son gelişmeler". www.hurriyet.com.tr. 14 Ağustos 2021. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ "'Yerli Covid-19 aşısı Turkovac, Sinovac'tan daha etkili'". euronews. 28 Temmuz 2021. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ "Türkiye ilk yerli Covid aşısını ne zaman kullanabilir?". BBC News Türkçe. 30 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
- ^ "Erciyes Üniversitesinin Kovid-19 aşı adayının uygulandığı gönüllü sayısı 44 oldu". Anadolu Ajansı. 23 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
- ^ "Erciyes Üniversitesi'nde Kovid-19'a karşı geliştirilen 'ERUCOV-VAC' aşı adayının ilk dozu bir gönüllüye uygulandı". tr.sputniknews.com. 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.
- ^ "Sağlık Bakanı Koca, TURKOVAC aşısı için 846 bin 451 kişinin gönüllü olduğunu duyurdu". Anadolu Ajansı. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
- ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan Duyurdu Yerli Aşı Turkovac - Milliyet". 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "TURKOVAC yüzde 100 etkili". Yeni Şafak. 10 Ağustos 2021. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ "Turkovac mı Sınovac mı?". CNN Türk. 22 Ağustos 2021. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ "Yerli aşı "Turkovac"ta Faz-3 çalışmaları başladı". DW.COM. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
- ^ Asan, Yasemin (14 Eylül 2021). "TURKOVAC'a uluslararası ilgi". Yeni Şafak. 25 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2021.
- ^ "TURKOVAC'ın Faz-3 çalışması Azerbaycan'da başlıyor". Anadolu Ajansı. 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
- ^ Kesler, Musa (24 Haziran 2021). "Turkovac'ın kahramanı ilk kez Hürriyet'e konuştu: Virüs tanıdıktı". www.hurriyet.com.tr. Hürriyet. 25 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2021.
- ^ "Sağlık Bakanı Koca: Yerli aşımız Turkovac acil kullanım onayına müracaat edecek aşamaya geldi". BBC News Türkçe. 9 Eylül 2021. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ Burcu Çalık Göçümlü; Ahmet Sertan Uslu (25 Kasım 2021). "Sağlık Bakanı Koca: TURKOVAC için acil kullanım onayı başvurusu yapıldı". www.aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 25 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2021.