Tirmit mantarı

Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek madde içeriğinin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir. Kaynak ara: "Tirmit mantarı" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR (Ekim 2011) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Tirmit mantarı
Kesildiğinde ortaya çıkan beyaz sıvısı
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Fungi Bölüm: Basidiomycota Sınıf: Agaricomycetes Takım: Russulales Familya: Russulaceae Cins: Lactifluus Tür: L. volemus

Lactifluus volemus Mikoloji karakteristikleri
	solungaçlı zar
	Şapka şekli yarım küre
	bitişik zar veya uzun deküran
	Sap karakteri yüzüksüz
	spor izi beyaz renkli
	ekoloji: mikorizal
	yenilebilirlik: tercihsel

Tirmit mantarı (Lactarius volemus), Russulaceae familyasından yenebilen bir mantar türü. Şapkası 5–15 cm kadar büyüklükte, kuru ve et gibidir, hiçbir zaman yapışkan olmaz. Gençken yarım küre şeklinde tümsek olup olgunlaşınca açılır ve derin olmayan huni şekline dönüşür, üst tarafı düzensiz, dalgalı gibi bir hal alır. Kenarı başlangıçta içeri kıvrıktır, daha sonra düzensiz olarak dalgalı olur. Gençken sarımtırak kahverengi olgunlaşınca kırmızımsı kahverengi olan mantarın iki formu vardır. Kırmızı kahverengi tipi iğne yapraklı ağaç ve kayın ormanlarında yosunlar arasında gelişir, ateş sarısı tipi yalnızca kayın ve meşe ormanlarında bulunur.

Lameller, gençken sarımsı beyaz turuncu, olgunlaşınca sarı açık kahverengidir, dokunulduğunda kahverengi olur. Bol miktarda beyaz sıvıya sahiptir. Oldukça sık olup sap üzerinde az olarak aşağı devam eder. Sapı 12 cm kadar uzunlukta ve oldukça kalın, sağlamdır. Mum gibi bir örtüsü vardır. Şapka ile aynı renkte veya birazcık daha açık, şapka tarafındaki birkaç santimetrelik kısımda sarımsı, diğer kısımlarında kırmızımtırak kahverenktedir. Etli kısmı gençken yumuşak, beyaz, olgunlukta sünger gibi, katı ve açık sarıdır, daha sonra yavaş yavaş kahverengi lekelilik kazanır. Spor izi çok açık kırmızımtırak sarıdır.

Temmuz ve Eylül arasında yapraklı ağaç meşçerelerinde bilhassa kayın ormanlarında ve sınırlarında, bazen çam meşçerelerinde gelişir. Badem gibi hoş bir tadı, balık gibi kokusu vardır. Kolay tanınabilen bir mantardır, bol miktarda çıkarılan beyaz sıvısı ile iyi ayırt edilebilir, renk değiştirmez ve balık kokusundadır. Taze mantar kesildiği zaman bol miktarda beyaz sıvısı akar, kuru ve yaşlı örneklerde bu özellik yoktur. Salamura edilmiş balık gibi olan kokusu, mantar yaşlandıkça artar.

Yenilebilen iyi bir mantardır, hatta çiğ olarak bile emniyetle yenebilir. Çiğ halde hoş olmayan bir kokuya sahip olmasına rağmen eti oldukça lezzetli olan değerli bir mantardır. Kızartılırken lamelleri yukarı gelecek şekilde tavaya konulmalıdır. Çorbalar için de iyidir. Bununla beraber, tadı çok acı olan ve şapkasının ortasında konik bir çıkıntı bulunan Lactarius rufus ile karıştırılmamalıdır, bu mantar zehirli değildir fakat yenmesi lezzet bakımından tavsiye edilmez. Bir lezzet denemesi yapmak için küçük bir parça çiğ olarak tadılabilir. Tirmit mantarı ile karıştırılabilen bir diğer tür, lactifluus hygrophoroides’tir. Görünüş olarak tirmit mantarına benzeyen bu mantarın lamelleri daha geniş aralıklıdır ve sütünün rengi değişmemektedir.^[1]