Vişap
Vişap (Ermenice: Վիշապ), Livyatan'a benzer şekilde su ile yakından ilişkili olan, Ermeni mitolojisine ait bir ejderhadır. Genellikle kanatlı bir yılan veya farklı hayvanların elementlerinin birleşiminden oluşan bir şekilde tasvir edilir.[1][2] Ermeni mitolojisinde, Vişap'ın su, bereket ve yaşam kaynağı olarak kabul edildiği düşünülür. Bu nedenle, Vişap, Ermeni kültüründe önemli bir sembolik değere sahiptir.
Vişap'ın ana yurdu Ararat Dağı'ydı. Ararat zirvesinin volkanik karakteri ve depremleri, Vişap ile ilişkilendirilmesini düşündürebilirdi. Vişap ve çocukları bazen çocukları veya bebekleri çalar ve yerlerine kendi yavrularının küçük kötü bir ruhunu koyarlardı. Eski inançlara göre, Vişap gökyüzüne yükselir veya oradan yere iner, gök gürültüsü, kasırgalar ve güneşin emilmesi (güneş tutulması) gibi olaylara neden olurdu. Ejderha, suyun, bereketin ve zenginliğin sembolü olarak birçok Doğu ülkesinde tapınılan bir varlık olarak kabul edilmiş, daha sonra korkutucu bir güç sembolü haline gelmiştir.
Bazı efsanelerde, Vishap insanlara yardım eden bir varlık olarak tasvir edilmiştir. Örneğin, tarım ve su kaynaklarının bereketli olması için Vişap'a tapınılabilir ve ona kurbanlar sunulabilir. Vişap, su kaynaklarını koruyan bir varlık olarak da kabul edilir ve bazen su kaynaklarına hükmettiğine inanılır.[3] Bazı hikâyelerde de ise Vişap daha kötücül bir karakter olarak anlatılır. Vişap, toprakları ve suları kirleten, felakete neden olan ve insanlara zarar veren bir yaratık olarak betimlenebilir. Bu tür hikâyelerde, insanlar Vişap'ı uzaklaştırmak veya yenmek için çeşitli yöntemler kullanabilirler. Eski efsanelere göre, ejderha, Ejderha Katili Vahagn ile savaşmıştır.[3] Vişaplarla mücadele efsaneleri, kaosun uzayla mücadelesini anlatan ortak mitolojik motiflere dayanmaktadır. Hristiyanlık kabul edildikten sonra, Vişaplar hakkındaki efsaneler değiştirildi - Ejderha Katili Vahagn yerine Başmelek Gabriel ve kötü ruhlarla birlikte fırtınalarda güneşi yutmaya çalışan Vişaplarla savaşan melekler konu edildi. Gök gürültüleri Vişapların ateşli bedenlerini temsil ederken, yıldırımlar Gabriel'in oku ya da meleklerin asası veya değneği olarak kabul edildi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ananikian, Mardiros Harootioon (2010). Armenian Mythology: Stories of Armenian Gods and Goddesses, Heroes and Heroines, Hells & Heavens, Folklore & Fairy Tales. IndoEuropeanPublishing.com. ISBN 9781604441727.
- ^ Kuehn, Sara (2011). The Dragon in Medieval East Christian and Islamic Art. Brill. s. 29. ISBN 9789004209725.
- ^ a b Vahan M. Kurkjian. "Chapter XXXIV - Armenian Mythology". A History of Armenia. Erişim tarihi: 11 Nisan 2023.