WhatsApp

WhatsApp
Geliştirici(ler)Meta, Inc.
WhatsApp Inc.
İlk yayınlanmaOcak 2010 (14 yıl önce) (2010-01)
Güncel sürüm(Android) 2.22.24.78 5 Aralık 2022 (23 ay önce) (2022-12-05)
(iOS) 22.24.81 12 Aralık 2022 (22 ay önce) (2022-12-12)
(Windows Phone) 2.18.52
Programlama diliErlang[1]
İşletim sistemi
TürAnlık mesajlaşma
LisansÖzel mülk yazılım
Resmî sitesiwww.whatsapp.com
WhatsApp Inc.
Kuruluş2009
KurucuJan Koum, Brian Acton
Genel merkeziMountain View, Kaliforniya, ABD
Önemli kişilerWill Cathcart
SahibiMeta, Inc.
Çalışan sayısı50
Web sitesiSitesi

WhatsApp Messenger, akıllı telefonlar için geliştirilen, platformlar arası çalışma özelliğine sahip bir anlık mesajlaşma ve arama veya haberleşme uygulamasıdır. Android, BlackBerry, iPhone, Windows Phone ve Nokia telefonlarıyla uyumlu olan uygulama, 2G, 3G, 4G ya da Wi-Fi İnternet bağlantısı aracılığıyla kullanıcıların birbirlerine fotoğraf, video, ücretsiz arama, sesli ve yazılı mesaj ve belge göndermesini sağlar. Aynı adı taşıyan şirket, eski Yahoo! çalışanları olan Biran Acton ve Jan Koum tarafından ABD'de, Kaliforniya eyaletindeki Santa Clara kentinde kurulmuştur.

Kısa zamanda büyük bir popülariteye kavuşan WhatsApp Messenger üzerinden gerçekleşen iletişim trafiği, Ağustos 2012'den Ocak 2013'e kadar %75 oranında artarak 2012 yılında toplamda %500'e ulaşmıştır. Dünyada kayıtlı kullanıcı sayısı en yüksek olan siber hizmetler arasındadır.

19 Şubat 2014 yılında Meta, Inc. tarafından 4 milyar USD nakit para, 12 milyar USD hisse senedi ve 3 milyar USD sınırlandırılmış hisse senedi olmak üzere toplamda 19 milyar USD karşılığında satın alınmıştır.[2] Bu satın alma işleminin bazı kişisel hakları ve bilgi mahremiyetini savunan gruplar tarafından durdurulması istenmiştir.[3] Mark Zuckerberg yaptığı açıklama ile WhatsApp'ın 1 milyar kullanıcıya ulaştığını açıklamıştır.[4][5]

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

24 Ocak 2009 yılında Jan Koum, Kaliforniya'da WhatsApp'ı kurdu. Koum anında WhatsApp adını seçti, çünkü kulağa "naber" (what's up) gibi geldi ve bir ay sonra doğum günü olan 24 Şubat 2009'da Kaliforniya'da WhatsApp Inc.'i kurdu.[6] Ağustos'ta ise WhatsApp 2.0, iPhone için App Store'da yayınlandı. Ekim'de diğer kurucu Brian Acton beş eski Yahoo! arkadaşlarını 250.000 $ yatırması ve kurucu ortak statüsü kazanması için ikna etti.[7] Aralık ayında ilk foto ve video dosyaları gönderme özelliği eklendi. 2010 yılında ilk grup özellikleri eklendi. Ağustos 2010 yılından mesajlaşma Android sisteminde bulundu. 2012 Ağustos ayında WhatsApp destek personeli, mesajların iOS ve Android için WhatsApp yazılımının "en son sürümünde" şifrelendiğini duyurdu. 2013 Ağustos ayında WhatsApp sesli mesajlaşmayı tanıttı.

Kasım 2014 yılında WhatsApp, mesajları alıcılar tarafından okunduğunda gönderenleri uyaran "Okundu" adlı bir 2 mavi tik özelliğini sundu. Bir hafta içinde WhatsApp, kullanıcıların bu özelliği devre dışı bırakmasına olanak tanıyan bir güncelleme sundu. Mart 2015 yılında iki hesap arasında sesli aramalar eklendi. Ocak 2016 yılında Jan Koum, WhatsApp'ın kullanıcılarından yıllık 1 $ abonelik ücreti talep etmeyeceğini duyurdu. Mart ayında WhatsApp, başlangıçta kullanıcıların PDF dosyalarını kişileriyle paylaşmasına izin veren belge paylaşım özelliğini sundu. 10 Mayıs'ta WhatsApp, hem Windows hem de Mac işletim sistemleri için tanıtıldı. Kasım 2016 yılında iki hesap arasında video görüşmeleri, Temmuz 2018 yılında 4 adede kadar hesaplar için grup sesli ve görüntülü görüşmeleri eklendi.[8] 25 Ekim 2018'de WhatsApp, Çıkartmalar için destek verdiğini duyurdu.

24 Şubat 2017 yılında WhatsApp daha büyük yenilik yaptı. Snapchat özelliği olan "Hikayeler"in uygulanmasına başlatıldı. Kullanıcılar filtre ve eklemeler kullanarak 24 saat bir süre içinde görüntülenebilen resim, video, müzik, link ve yazı paylaşarak durumlarını güncelleyebildiler.[9] Bu özellik ilk önce 2 Ağustos 2016 yılında Instagram, Mart 2017 yılında Facebook tarafından kullanılmaya başlandı. Ekim 2017 yılında konum paylaşmak özelliği eklendi.

Ocak 2018'de WhatsApp, küçük işletmelerde kullanım için WhatsApp Business'ı başlattı.[10] 2020'nin başlarında WhatsApp, iPhone ve Android cihazlar için "gece modunu" başlattı.[11]

Ekim 2020'de Whatsapp, kullanıcıların hem bireyleri hem de grup sohbetlerini sonsuza kadar sessize almasına olanak tanıyan bir özelliği kullanıma sundu. Sohbeti sessize alma ayarları "8 saat", "1 hafta" ve "Her zaman" seçeneklerini gösteriyor. 'Her Zaman' seçeneği, başlangıçta ayarların bir parçası olan '1 yıl' seçeneğinin yerini aldı.[12]

Ocak 2021'de WhatsApp, kullanıcıların 8 Şubat 2021'e kadar kabul etmek zorunda kalacağı yeni bir Gizlilik Politikası duyurdu. Yeni politika, WhatsApp'ın ana şirketi Facebook ile veri paylaşmasına izin verecektir. Yeni politika, GDPR (Genel Veri Koruma Yönetmeliği) ilkelerini ihlal ettiğinden AB'de geçerli değildir.[13] Facebook veri paylaşımı ve netlik eksikliği konusunda bir geri dönüşle karşı karşıya kalan WhatsApp, güncellemeyi 15 Mayıs 2021'e erteledi. 1 Mart 2021'de WhatsApp, İran, Brezilya ve Endonezya'da üçüncü taraf animasyonlu çıkartmalar için destek sunmaya başladı. 24 Mart 2021'de WhatsApp dünya çapında üçüncü taraf animasyonlu çıkartmaları piyasaya sürdü. 25 Mayıs 2021 yılında WhatsApp, sesli mesajlara oynatma hızı özelliğini getirdi. Bu yeni özellik sayesinde WhatsApp kullanıcıları sesli mesajların hızını 1,5x ve 2x oranında artırabildi.[14]

Temmuz 2021'de WhatsApp, sıkıştırılmamış görüntülerin ve videoların 3 seçenekte gönderilmesini destekleyen bir Android beta sürümü güncellemesinin geliştirildiğini duyurdu: Otomatik, En İyi Kalite ve Veri Tasarrufu.[15] Aynı ay, Android beta, Facebook'un bulutunda depolanan bulut yedeklemeleri için uçtan uca şifrelemeyi etkinleştirdi. Yedekleme, bir parola ve 64 haneli kurtarma anahtarı ile kilitlenir ve bunlar olmadan erişilemez. Şirket ayrıca, kullanıcıların telefon oturumlarını etkin tutmadan masaüstü cihazlarında WhatsApp'ı başlatmasına olanak tanıyan çoklu cihaz desteğini de test ediyor.[16]

4 Ekim 2021'de Facebook, 2008'den bu yana en büyük kesintisini yaşadı. 2021 Facebook kesintisi, Instagram ve WhatsApp gibi Facebook'a ait diğer platformları da etkiledi. Güvenlik uzmanları, sorunun muhtemelen DNS ile ilgili olduğunu belirledi.[17]

Kasım 2021'de WhatsApp mesajlara tepki verme ve verilen tepkileri görüntüleme özelliğini sunacağını bildirdi. Ayrıca WhatsApp uygulamasının 2.2147.4 numaralı Beta sürümünde mesajları herkesten silme süresi 1 saat 8 dakika 16 saniyeden daha uzun süreye çıkardı.

Aralık 2021'de WhatsApp'ın, kullanıcıların uygulamada "Son Görülme" adı verilen çevrimiçi durumlarını insanlardan gizlemeye başladığı bildirildi. Seçenek varsayılan olarak ayarlanmıştır ancak tüm kişilerin bir kullanıcının çevrimiçi durumunu görmesine izin verecek şekilde değiştirilebilir.[18] Ayrıca, daha uygun arayüze ek olarak, kullanıcıların sesli mesaj göndermeden önce onu dinleyebilecekleri özellik sunuldu.

Nisan 2022'de WhatsApp, bir Topluluklar özelliği sunmaya yönelik planlarını duyurdu. But, birkaç grup sohbetinin paylaşılan bir alanda var olmasına izin vermek, birleşik bildirimler almak ve daha küçük tartışma grupları açmağa izin verir. Şirket ayrıca mesajlara tepki vermek, yöneticilerin gruplardaki mesajları silme olanağını ve 32 katılımcıya kadar sesli aramaları uygulama planlarını duyurdu. Mayıs 2022'de dosya yükleme sınırı 100 MB'tan 2 GB'a ve maksimum grup boyutu 512 üyeye çıkarıldı.

Nisan 2022'de WhatsApp, paylaşılan bir alanda birden fazla grup sohbetinin var olmasına, birleşik bildirimler alınmasına ve daha küçük tartışma gruplarının açılmasına olanak tanıyan bir Topluluklar özelliğini kullanıma sunma planlarını duyurdu. Şirket ayrıca tepkileri, yöneticilerin gruplardaki mesajları silme yeteneğini ve 32 katılımcıya kadar sesli aramaları uygulama planlarını duyurdu.[19]

Nisan 2023'te uygulama, onu rakiplerine daha çok benzetecek bir değişimle birden fazla telefonda hesap erişimine izin verecek bir özellik yayınladı. Mesajlar hala uçtan uca şifrelenmiş olacaktı.[20] WhatsApp, Android kullanıcıları için Companion modunu resmen yayınladı ve tek bir hesaba beş adede kadar Android telefonu bağlamanıza olanak sağladı. Şimdi, özellik iOS kullanıcıları için de kullanılabilir hale getirildi ve dört adede kadar iPhone bağlamalarına olanak tanıdı.

WhatsApp, Mayıs 2023'te kullanıcıların mesajları düzenlemesine izin vererek, bu özelliği zaten sunan Telegram ve Signal gibi rakipleriyle aynı çizgiye geldi. Şirkete göre, mesajlar gönderildikten sonra 15 dakikalık bir pencere içinde düzenlenebiliyordu.[21] Düzenlenen mesajlar, alıcılara içeriğin değiştirildiğini bildirmek için "düzenlendi" olarak etiketlendi. WhatsApp, kullanıcıların sesli notlar kaydetmelerine ve bunları uygulamada durumları olarak paylaşmalarına olanak tanıyan 'Sesli Durum Güncellemeleri' adlı bir özelliği kullanıma sundu.

Haziran 2023'te, içerik oluşturucuların, kamu figürlerinin ve kuruluşların çok sayıda kullanıcıya haber bülteni benzeri yayınlar göndermesine olanak tanıyan WhatsApp Kanalları adlı bir özellik başlatıldı.[22] Gruplardaki veya özel sohbetlerdeki mesajların aksine, kanallar uçtan uca şifrelenmez. Ayrıca, fotoğraf ve videoların HD kalitede göndermeye olanak tanıyan özellik de sundu.

Temmuz 2023'te WhatsApp'a video mesajları eklendi. Sesli mesajlara benzer şekilde, bu özellik kullanıcıların kısa videoları doğrudan bir sohbette kaydetmelerine ve göndermelerine olanak tanır. Bu, kullanıcıların kendi videolarını daha hızlı ve cihazlarının galerisine hiçbir şey eklemeden paylaşmalarına olanak tanır. Şu anda, video mesajları 60 saniyeyle sınırlıdır.

Ekim 2023'te, kullanıcıların aynı uygulamada farklı WhatsApp hesapları arasında geçiş yapmasına olanak tanıyan birden fazla hesapta oturum açma desteği eklendi. Ayrıca, bir kullanıcının oturum açma işlemini SMS yerine cihaz üzerindeki biyometri ile doğrulayabileceği geçiş anahtarı desteği de sunuldu. Kod blokları, alıntı blokları ve madde işaretli listeler gibi metin biçimlendirme seçenekleri ilk kez kullanılabilir hale geldi.[23]

Kasım 2023'te WhatsApp, 32'den fazla üyesi olan gruplar için bir "sesli sohbet" özelliği ekledi. 32 kişilik grup aramalarının aksine, sesli sohbet başlatmak tüm grup üyelerini doğrudan aramaz; bunun yerine sesli sohbete katılmaları için bir bildirim alırlar. WhatsApp ayrıca, SMS yoluyla değil, bağlı bir e-posta adresine giriş kodları gönderme desteğini de sunmaya başladı. WhatsApp, kilitli sohbetleri kullananların kendilerine özel bir şifre girmelerine olanak tanıyan Gizli Kod özelliğini ekledi. Uygulamanın kilidini açarken bu sohbetleri görünümden gizler.[24][25]

Aralık 2023'te WhatsApp'ın "Bir Kez Görüntüle" özelliği sesli mesajları da kapsayacak şekilde genişletildi. Bu şekilde gönderilen sesli mesajlar, alıcı bunları ilk kez dinledikten sonra silinir.

Nisan 2024'te, yapay zeka destekli bir "Akıllı Asistan" WhatsApp'ta yaygın olarak kullanılabilir hale geldi. Bu, kullanıcıların ona sorular sormasına veya resim oluşturma gibi görevleri tamamlamasına olanak tanıdı. Asistan, LLaMa 3 modeline dayanıyor ve Facebook ve Instagram gibi diğer Meta platformlarında da mevcuttur.[26][27]

Haziran 2024'te, sesli ve görüntülü aramalarda iyileştirmeler yapıldı, görüntülü aramalarda 32'ye kadar katılımcıya izin verildi, ekran paylaşımına ses eklendi ve arama güvenilirliğini artırmak için yeni bir kodek tanıtıldı.

Platform desteği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Beta aşamasında aylar sonra, WhatsApp'ın resmi ilk sürümü Kasım 2009'da yalnızca iPhone için App Store'da piyasaya sürüldü. Ocak 2010'da BlackBerry akıllı telefon desteği eklendi. Daha sonra Mayıs 2010'da Symbian için ve Ağustos 2010'da Android için destek geldi. Ağustos 2011'de, Nokia'nın Seri 40 için bir beta desteği eklendi. Bir ay sonra Windows Phone desteği, ardından Mart 2013'te BlackBerry 10 eklendi.[28] Nisan 2015'te Samsung'un Tizen desteği eklendi.[29] WhatsApp'ı çalıştırabilen en eski cihaz, Mart 2007'de piyasaya sürülen Symbian tabanlı Nokia N95 idi (2017 yılında destek kesildi). Ağustos 2014'te WhatsApp, Android Wear akıllı saatler için destek ekleyen bir Android güncellemesi yayınladı.[30]

26 Şubat 2016'da WhatsApp yıl sonuna kadar, BlackBerry (BlackBerry 10 dahil), Seri 40 ve Symbian S60'ın yanı sıra Android (2.2), Windows Phone (7.0) ve iOS'un (6) eski sürümleri için desteğini sonlandıracağını duyurdu. BlackBerry, Seri 40 ve Symbian desteği daha sonra 30 Haziran 2017'ye kadar uzatıldı. Haziran 2017'de BlackBerry ve Series 40 desteği bir kez daha 2017'nin sonuna kadar uzatılırken Symbian kesildi.

BlackBerry, daha eski Windows Phone (sürüm 8.0) ve daha eski iOS (sürüm 6) cihazlar için destek 1 Ocak 2018'de kaldırıldı, ancak Nokia Seri 40 için Aralık 2018'e uzatıldı. Temmuz 2018'de WhatsApp'ın yakında KaiOS özellikli telefonlar için kullanıma sunulacağı açıklandı.

Ekim 2019'da WhatsApp, Android kullanıcıları için resmi olarak yeni bir parmak izi kilitleme özelliği başlattı.[31]

2019'da iPad desteğinin geleceğine dair bir hikâye dolaştı. Ancak Mart 2020 itibarıyla WhatsApp, Apple iPad'de çalışmamaktadır. WhatsApp iOS sayfasından (Mart 2020'de erişildi) bilgi yayınlandı: "WhatsApp bir telefon uygulamasıdır, bu nedenle iPod ve iPad desteklenen cihazlar değildir."

WhatsApp Web

[değiştir | kaynağı değiştir]

10 Mayıs 2016'da mesajlaşma hizmeti hem Microsoft Windows hem de macOS işletim sistemleri için tanıtıldı. WhatsApp Web formatına benzer şekilde, bir kullanıcının mobil cihazı ile senkronize edilecek olan uygulama, web sitesinden indirilebilir. Windows 8, OS X 10.10 (OS X Yosemite) ve üzeri işletim sistemi sürümlerini destekler. Kullanıcılar, tarayıcıları üzerinden web.whatsapp.com adresine gittikten sonra WhatsApp uygulamasına gidip Menü'den Web WhatsApp'a girip ekrandaki QR kodu telefona okutmaları halinde bilgisayar üzerinden WhatsApp'ta oturum açıp sohbeti daha kolay ve hızlı bir hale getirmiş oluyorlar.[32]

WhatsApp Web ilk kullanıma sunulduğunda sadece Google Chrome tarayıcısında çalışırken ardından gelen güncellemeler ile Mozilla Firefox ve Opera tarayıcılarında da çalışabilir duruma getirilmiştir.[33]

Ücretlendirme

[değiştir | kaynağı değiştir]

WhatsApp, kullanıcılarına ücretsiz anlık mesajlaşma ve sesli ve görüntülü görüşme imkânı sunmaktadır. Uygulama, tüm platformlarda reklamsız kullanılmaktadır.[34]

Teknik özellikler

[değiştir | kaynağı değiştir]

WhatsApp, açık standartlı Genişletilebilir Mesajlaşma ve Durum Protokolünün (XMPP) özelleştirilmiş bir sürümünü kullanır. Kurulumun ardından, kullanıcının telefon numarasını kullanıcı adı olarak kullanarak bir kullanıcı hesabı oluşturur (Jabber ID: [telefon numarası]@s.whatsapp.net). WhatsApp yazılımı, kişileri kullanıcının WhatsApp kişi listesine otomatik olarak eklemek için cihazın adres defterindeki tüm telefon numaralarını WhatsApp kullanıcılarının merkezi veritabanıyla otomatik olarak karşılaştırır. Daha önce Android ve Nokia Seri 40 sürümleri, şifre olarak telefonun IMEI'sinin MD5 karmasını, ters çevrilmiş bir sürümünü kullanıyordu.[35] iOS sürümü, telefonun IMEI yerine Wi-Fi MAC adresini kullandı. 2012 güncellemesi artık sunucu tarafında rastgele bir şifre oluşturuyor.

Şubat 2015'te WhatsApp sesli arama özelliğini kullanıma sundu.[36] Bu, WhatsApp'ın kullanıcı popülasyonunun tamamen farklı bir kesimini çekmesine yardımcı oldu. WhatsApp'ın ses codec'i Opus'tur. Bu, değiştirilmiş ayrık kosinüs dönüşümü (MDCT) ve doğrusal tahmine dayalı kodlama (LPC) ses sıkıştırma algoritmalarını kullanır. WhatsApp, Opus'u 8–16 kHz örnekleme oranlarında kullanır.[37] 14 Kasım 2016'da Whatsapp, Android, iPhone ve Windows Phone cihazlarındaki kullanıcılar için bir görüntülü arama özelliği ekledi.[38]

Kasım 2017'de Whatsapp, kullanıcılarının yanlışlıkla gönderilen mesajları 7 dakikalık bir zaman diliminde silmesine izin verecek yeni bir özellik yayınladı.

Multimedya mesajları, bir HTTP sunucusuna gönderilmek üzere görüntü, ses veya video yüklenerek gönderilir. Daha sonra Base64 ile kodlanmış küçük resmiyle birlikte içeriğe bir bağlantı gönderilir.

WhatsApp, iki kullanıcı arasında mesaj alışverişi için bir "sakla ve ilet" mekanizması izler. Bir kullanıcı mesaj gönderdiğinde, önce saklandığı WhatsApp sunucusuna gider. Ardından sunucu, alıcıdan mesajın alındığını onaylamasını tekrar tekrar ister. Mesaj onaylanır onaylanmaz sunucu mesajı bırakır. WhatsApp sunucusu, mesajı teslim edilmediğinde veritabanında yalnızca 30 gün boyunca tutar.

Uçtan uca şifreleme

[değiştir | kaynağı değiştir]

18 Kasım 2014'te Open Whisper Systems, WhatsApp ile ortaklığını duyurdu. Bu, Signal'de kullanılan şifreleme protokolünü her WhatsApp istemci platformuna dahil ederek uçtan uca şifreleme sağlar.[39] Open Whisper Systems, protokolü Android için en son WhatsApp istemcisine zaten dahil ettiklerini ve diğer istemciler, grup/medya mesajları ve anahtar doğrulama desteğinin kısa süre sonra geleceğini söyledi.

5 Nisan 2016'da WhatsApp ve Open Whisper Systems, WhatsApp'taki "her iletişim biçimine" uçtan uca şifreleme eklemeyi bitirdiklerini ve kullanıcıların artık birbirlerinin anahtarlarını doğrulayabileceklerini duyurdu. Kullanıcılara ayrıca, bir muhabirin anahtarı değiştiğinde haberdar olmak için ilk kullanımda güven mekanizmasını etkinleştirme seçeneği de verildi. Beyaz kitap'a göre, WhatsApp mesajları Signal Protokolü ile şifreleniyor.[40] WhatsApp aramaları SRTP ile şifrelenir ve tüm istemci-sunucu iletişimleri "ayrı bir şifreli kanal içinde katmanlanır". WhatsApp tarafından kullanılan Signal Protocol kitaplığı açık kaynaklıdır ve GPLv3 lisansı altında yayınlanır.

WhatsApp Ödemeleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

WhatsApp Pay, şu anda yalnızca Hindistan'da kullanılabilen eşler arası para transferi özelliğidir. WhatsApp, kullanıcıların Birleşik Ödemeler Arayüzü'nü (UPI) kullanarak uygulama içi ödemeler ve para transferleri yapmasına izin vermek için Temmuz 2017'de Hindistan Ulusal Ödemeler Kurumundan (NPCI) izin aldı.

WhatsApp Kripto Para Birimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Haziran 2019'da Facebook, kripto para projesi hazırladığını ve projenin adının Libra (sonradan Diem) olacağını resmen duyurdu. Projenin, eski PayPal başkanı David A. Marcus yönetimindeki 50'den fazla mühendisi kapsadığı bildirildi. Şirket, ayrıca Facebook ve WhatsApp'a entegre edilecek "Calibra" adlı bir dijital cüzdan planladı.[41] Calibra, Mayıs 2020'de Novi olarak yeniden markalandı ve Libra, Aralık 2020'de Diem olarak yeniden markalandı.

Güvenilirlik

[değiştir | kaynağı değiştir]

6 Nisan 2016 itibarıyla WhatsApp uygulamasının son sürümü Electronic Frontier Foundation'ın karşılaştırma çalışmasında aranan 7 güvenilirlik özelliğinden sadece 1 tanesini içermediği tespit edilmiştir.[42][43] İçerdiği puan kazandıran 6 ve kaybettiren 1 özellik sırasıyla şunlardır:

  1. (+) iletilerin iletişim sırasında şifreleniyor olmaları,
  2. (+) yazılımın yakın bir geçmişte kaynak denetiminin yapılmış olması,
  3. (+) iletilerin hizmet veren örgütten hiç kimsenin ulaşamayacağı bir şifre ile kodlanıyor olması,
  4. (+) kullanıcıların karşı tarafın kimliğini otomatik doğrulayabilmeleri,
  5. (+) şifre çalınması durumunda buna rağmen eski iletilerin güvende olmaları,
  6. (+) güvenilirlik düzeneği tasarımının yeterince belgelenmiş olması,
  7. (-) yazılımın bağımsız değerlendirmeye açık olmaması.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Ainsley O'Connell. "Inside Erlang, The Rare Programming Language Behind WhatsApp's Success". fastcolabs.com. 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2014. 
  2. ^ "Onun sahibi artık Facebook". taraf. 21 Şubat 2014. 27 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2014. 
  3. ^ "Facebook'un WhatsApp satın almasının durdurulması isteniyor". reuters. 15 Mart 2014. 14 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2014. 
  4. ^ "WhatsApp has grown to 1 billion users". Vox Media. 1 Şubat 2016. 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2016. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2016. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021. 
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021. 
  19. ^ "WhatsApp announces long-awaited Reactions and Community features". 9to5Mac (İngilizce). 14 Nisan 2022. 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2022. 
  20. ^ "WhatsApp just added this long-requested feature". The Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 27 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2023. 
  21. ^ "WhatsApp to allow users to edit messages within 15 minutes". BBC News (İngilizce). 23 Mayıs 2023. 23 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023. 
  22. ^ Pierce, David (8 Haziran 2023). "WhatsApp's new Channels feature brings social media to your messaging app". The Verge (İngilizce). 9 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2023. 
  23. ^ Mathur, Chandraveer (27 Ekim 2023). "Here's everything WhatsApp changed in October 2023". Android Police (İngilizce). 29 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 
  24. ^ "Introducing Secret Code for Chat Lock". WhatsApp.com (İngilizce). 1 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2023. 
  25. ^ Roth, Emma (30 Kasım 2023). "WhatsApp now lets you hide your locked chats behind a secret code". The Verge (İngilizce). 30 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2023. 
  26. ^ Rao, Chethan (13 Nisan 2024). "WhatsApp's Meta AI experiment is now live for more users". Android Police (İngilizce). 13 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2024. 
  27. ^ Isaac, Mike; Metz, Cade (18 Nisan 2024). "Meta, in Its Biggest A.I. Push, Places Smart Assistants Across Its Apps". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024. 
  28. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021. 
  29. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021. 
  30. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021. 
  31. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021. 
  32. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 
  33. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2015. 
  34. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021. 
  35. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 
  36. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 
  37. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 
  38. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 
  39. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 
  40. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 
  41. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 
  42. ^ "Secure Messaging Scorecard. Which apps and tools actually keep your messages safe?". Electronic Frontier Foundation. 12 Haziran 2015. 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2015. 
  43. ^ "Only 6 Messaging Apps Are Truly Secure". PC Magazine. 5 Kasım 2014. 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=WhatsApp&oldid=34129034" sayfasından alınmıştır