Yağıbasan Medresesi (Niksar)
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Şehir | Tokat |
| Ülke | Türkiye |
| Koordinatlar | 40°35′29″K 36°57′10″D / 40.59139°K 36.95278°D |
| Mevcut kullanan | müze |
| Açılış | 12. yy |
Yağıbasan Medresesi, Dânişmendliler Beyliği döneminde Tokat'ta ve Niksar'da inşa edilen medreselerden birisidir. Türkler tarafından Anadolu'da inşa edilen ilk medrese olarak bilinmektedir.[kaynak belirtilmeli]
Aynı isimdeki diğer medrese, Yağıbasan Medresesi (Tokat, merkez)'dir.
Yağıbasan medresesi günümüze sadece duvar kalıntılarıyla ulaşabilmiştir. Güney-kuzey tarafındaki medresenin giriş kapısı güneybatı tarafına doğru kaydırılmıştır. Anıtsallıktan uzak olan giriş kapısı tonoz ile örtülü odaya geçit vermektedir burada ise kubbe ile kapatılmış avluya erişim bulunmaktadır. Ayrıca dağ tarafı yamacına doğru yaslanan medresede simetrik olmayan durum söz konusudur.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Medrese’nin, 1247 tarihli kitabesine göre Nizâmeddin Yağıbasan tarafından XII. yüzyılın ortalarında inşa edilmiş ve 1247’de de kapsamlı bir onarım görmüştür. Zaman içerisinde bölge halkınca demirhane, dükkân, depo vb. amaçlarla kullanılmıştır.[1]
Yapı
[değiştir | kaynağı değiştir]Medrese, kare planlı ve iki eyvanlı olup avlusunun üzeri tromplarla geçişi sağlanan, ortasında genişçe bir açıklık bulunan kubbe ile örtülüdür. Eyvanlar arasında dikdörtgen planlı tonozlu mekânlar yer almaktadır. Yapının girişi kuzey yönde ve günümüze ulaşan haliyle sade bir açıklık olarak ele alınmıştır.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Denknalbant Çobanoğlu, Ayşe (2019). "Tokat ve Niksar'da Bazı Selçuklu ve İlhanlı Yapılarındaki Çini Süslemeler Üzerine Bir Değerlendirme" (PDF). Vakıflar Dergisi, 51. ss. 9-44. 4 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.
Dış Bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- http://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/tokat/gezilecekyer/yagibasan-medreses-cukur-medrese 26 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- https://tokat.ktb.gov.tr/TR-231606/medreseler.html 26 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.