2005

2005
D Angela Merkel wird dytschi Bundeschanzleri.

• 1. Jänner: Dr Samuel Schmid wird Bundespresidänt vu dr Schwyz.
• 4. Jänner: Di europäisch Ruumsonde Huygens landet uf em Saturnmond Titan.
• 18. Jänner: Z Tolouse wird vor prominänte Gescht un Medieverdrätter dr Prototyp vum Airbus A380 vorgstellt.
• 24. bis 30. Jänner: 40. Soledurner Filmdäg
• 26. bis 30. Jänner: 35. Wältwirtschaftsforum z Tafaas, Schwyz
• 10. bis 20. Februar: 55. Internationali Filmfeschtspiil Berlin
• 3. bis 13. Merz: 75. Gämfer Auto-Salon
• 13. Merz: Im zweete Durgang vu dr Barlemäntswahl z Kirgisistan, wu d OSZE-Wahlbeobachter massivi Uuregelmäßigkaite feschtstelle, chunnt d Opposition uf nume 6 vu dr 75 Mandat. Des fiert zue dr Tulperevolution un em Sturz vum Bresidänt Askar Akajew un em Premierminischter Nikolai Tanajew.
• 14. Merz: D Tessiner Gmaine Arosio, Breno, Fescoggia, Mugena un Vezio fusioniere zue Alto Malcantone.
• 22./23. Merz: Gipfeldräffe vu dr Arabische Liga z Algier, Algerie
• 3. April: Züri Marathon
• 7. April: Im brasilianische Bundesstaat Pernambuco bsetzt d Bewegig vu dr Landlose e baar Farme. D Bewegig forderet vu dr Regierig schnälli Landreforme.
• 10. April: Friburg-Marathon
• 13. April: D Fricktaler Zeitung un dr Fricktaler Bote schließe sich zue dr Neue Fricktaler Zeitung zämme.
• 19. April: Der dytsch Kardinal Joseph Ratzinger wird im Alter vu 78 Johr vum Konklave zum Papscht gwehlt. Är git sich dr Name Benedikt XVI.
• 21. April: Dr Stefan Mappus wird as Noofolger vum Erwin Teufel zum Minischterbresidänt vu Bade-Wirttebärg gwehlt.
• 26. April bis 1. Mai: 59. Tour de Romandie
• 27. April: erschte Langstreckeflug vun eme Airbus A380
• 29. April: Dr Günther Oettinger wird Vorsitzende vu dr CDU Bade-Wirttebärg as Noofolger vum Erwin Teufel.
• 3. bis 8. Mai: 11. fryburger film forum
• 22. Mai: D SPD verliert no 39 Johr ihre Stammland Nordrhy-Weschtfale bi dr Landdagswahle. Dr Franz Müntefering un dr Gerhard Schröder chindige derno Neiwahle zum Dytsche Bundesdag im Spotjohr aa.
• 11. bis 19. Juni: 69. Tour de Suisse
• 13. Juni: Irisch wird in dr Europäische Union as Amtssproch yygfiert.
• 15. bis 20. Juni: Art Basel
• 17. bis 19. Juni: 26. Eidgnössisch Jodlerfäscht z Aarau
• 20. Juni: Z Bärn wird s Zentrum Paul Klee ufgmacht.
• 22. Juni: E Spannigsabfall lait fir e baar Stund s komplett Netz vu dr SBB un dodermit dr Yysebahnverchehr in dr Schwyz lahm.
• 24. Juni bis 31. Juli: 12. Stimme-Feschtiwäl z Löörech
• 29. Juni bis 17. Juli: 23. Zelt-Musik-Festival (23. ZELTRAUM), Friburg
• 1. bis 16. Juli: 39. Montreux Jazz Festival
• 3. Juli: Dr Roger Federer gwinnt zum dritte Mol hinterenander s Tennisturnier z Wimbledon.
• 6. bis 8. Juli: 31. G8-Gipfel z Gleneagles, Verainigts Chenigrych
• 7. Juli: Bin ere Serie vu Terroaalscheg dur Islamischte cheme z London 56 Mänsche um s Läbe.
• 15. Juli: Dr Struve-Boge un dr Obergermanisch-Rätische Limes wäre UNESCO-Wälterb.
• 20. Juli bis 21. Augschte: 60. Breagazer Feschtspiil
• 24. Juli: Dr Lance Armstrong gwinnt zum sibte Mol hinterenander d Tour de France. Wäge Doping het em dr Wältradsportverband UCI anne 2012 Armstrong sine Toursiig aberkännt.
• 13. Augschte: Street Parade z Züri
• 21. Augschte: 1,2 Millione Mänsche fyre mit em Papscht Benedikt XVI. d Abschlussmäss vum XX. Weltjugeddag uf em Marienfeld bi Köln.
• 22. Augschte: Mehdägigi Rägefäll lese Hochwasser in dr Alpen uus. In dr Nacht vum 22. uf dr 23. August drifft in dr Schwyz e großi Fluetkatastroph bsundersch Bärn un s Bärner Oberland. Sechs Mänsche chemme um s Lääbe. D Schäden im Land lige bi rund 2,5 Milliarde Schwyzer Franke.
• 31. Augschte bis 10. Septämber: 62. Internationali Filmfeschtspiil vu Venedig
• 4. Septämber: Eiropäische Dag vu dr Jidische Kultur
• 10. Septämber: Bi dr Internationale Filmfeschtspiil vu Venedig wird dr Film Brokeback Mountain mit em Guldine Leeb uuszaichnet.
• 13. bis 23. Oktober: 63. OLMA Schweizer Messe für Landwirtschaft und Ernährung
• 15./16. Oktober: Gipfeldräffe vu dr G20 z Peking, China
• 11. Novämber: Schwyzer Verzellnacht
• 22. Novämber: D Angela Merkel (CDU) wird vum Bundestag as erschti Frau in dr Gschicht vu dr Bundesrepublik Dytschland in s Amt vum Bundeschanzler gwehlt.
• 28. Novämber bis 9. Dezämber: 11. UN-Klimakumferänz (COP 11 / CMP 1) z Montréal, Kanada
• 12. bis 14. Dezämber: Gipfel vu dr ASEAN z Kuala Lumpur, Malaysia

• 29. Jänner: Ephraim Kishon, ungarisch-israelische Schriftsteller
• 29. Jänner: Hermann Person, dytsche Bolitiker
• 3. Februar: Ernst Mayr, dytsche-amerikanische Biolog
• 11. Februar: Wendel Langenegger, Schwyzer Lehrer un Haimetforscher
• 6. Merz: Hans Bethe, e dütsch-amerikanische Füsiker und Nobelbriisdreeger für Füsik
• 2. April: Johannes Paul II., polnische Papscht
• 10. April: Barbara Egli, Schwyzer Dialäktschriftstelleri
• 9. Juni: Gertrud Böhler, dytschi Mundartdichteri
• 5. Juli: Bernhard Sowinski, düütsche Germanischt und Forscher zu dr Mundartliteratur
• 6. Augschte: Ibrahim Ferrer, kubanische Musiker
• 17. Augschte: Elsa Lüthi-Ruth, Schwyzer Chrankeschweschter
• 16. Septämber: Rafael Alfaro Kotte, dytsche Musiker
• 27. Septämber: Ronald Golias, brasilianische Schauspiiler
• 14. Novämber: Margarete Potratz, dytschi Dialäktdichteri
• 19. Novämber: Magui Bétemps, Augschtaler Mundartsängerin
• 30. Novämber: Carlo E. Lischetti, Schwyzer Moler un Aktionschinschtler

Datum nit bekant:

• Raimon Galí i Herrera, katalanische Dichter und Kulturaktivischt

• 5. bis 19. Merz: 30. Reidlenger Mundart-Woche
• 17. Internationale Schopfheimer Mund-Art Literatur-Werkstatt
• 19. bis 21. Septämber: 15. Arbeitstagung zur alemannischen Dialektologie: «Raumstrukturen im Alemannischen». Schloss Hofen, Lochau, Vorarlberg
• 30. Septämber bis 16. Oktober: 10. Alemannischi Wuche, Oberried

• Hans Christian Andersen (Hrsg); Christian Schmid (Übers.): D Prinzässin uf em Ärbsli. U angeri Määrli. Cosmos Verlag 2005. ISBN 978-3-305-00407-2. 159 S.

 Commons: 2005 – Sammlig vo Multimediadateie