Chiasso
| Chiasso | |
|---|---|
 | |
| Basisdate | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Tessin (TI) |
| Bezirk: | Mendrisio |
| Kreis: | Balerna |
| BFS-Nr.: | 5250 |
| Poschtleitzahl: | 6830 |
| UN/LOCODE: | CH CHI |
| Koordinate: | 723804 / 77154 |
| Höchi: | 230 m ü. M. |
| Flächi: | 5.3 km² |
| Iiwohner: | 7420 (31. Dezämber 2022)[1] |
| Website: | www.chiasso.ch |
 Gränzibergang Chiasso - Como | |
| Charte | |
 | |
Chiasso (lombardisch Ciass, dytsch veraltet Pias) isch e Gmai im Kanton Tessin in dr Schwyz. Si ghert zum Chrais (circolo) Balerna im Bezirk Mendrisio.
Geografi
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Chiasso lyt im Sottoceneri sidlig vu Mendrisio zwisch em Luganersee un em Comersee an dr Gränz zue Italie. Zue dr Gmai ghere d Fraktione Pedrinate, Seseglio un Boffalora. Pedrinate bildet mit em Gränzstai 75B dr sidligscht Punkt vu dr Schwyz.[2] Südlig drvo isch s Piet vo dr iteliänische Gmeind Colverde.
D Nochbergmaine sin Balerna, Morbio Inferiore, Novazzano, Vacallo un di italienische Gmaine Cavallasca, Como, Colverde un Ronago i dr Provinz Como.
D Sidlig Chiasso lyt im Taal vom Fluss Breggia, wo in Comersee flüsst. Vo Südweschte chunt us Italie dr Näbefluss Faloppia zum Baanhof vo Chiasso und flüsst denn underirdisch dur s dicht beboute Gmeindgebiet, und denn mündet er a dr Landegränze id Breggia.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Chiasso isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1140 as Claso, Pedrinate anne 1291 as Pedrenate, Seseglio anne 1335 as Sicylio, Boffalora anne 1536.
1874 isch dr Baanhof in Betriib gnoo worde. Sid 1960 goot d Autobaan uf Como.
Anne 1976 isch d Gmai Pedrinate zue Chiasso yygmaindet wore.
Verwaltig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Presidänt (Sindaco) vu Chiasso isch dr Bruno Arrigoni.[3]
Bevelkerigsentwicklig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[4]
| Johr | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 |
| Yywohner | 1541 | 1696 | 1756 | 1956 | 2841 | 4136 | 6249 | 5940 |
| Johr | 1930 | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
| Yywohner | 6625 | 6134 | 6237 | 7805 | 9326 | 8583 | 8212 | 7720 |
Dialekt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr lombardisch Dialäkt vu Chiasso ghert zum Comasco-Lecchese.
Kultur un Böuwärch
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Chilche S. Stefano (1545 gnännt)
- Chilche S. Vitale (1227 gnännt, 1934 nei böue)
- Chile Santa Croce
- Chile Santa Teresa
- Oratorium Madonna di Fatima
- Baanhof Chiasso
- Magazzini Generali
- m.a.x.-Museo (2005)
- Cinema Teatro (1935 vum Architäkt Americo Marazzi böue, noch ere Totalrenovierig wider anne 2001 ufgmacht)
- Chiassodanza (Danzfestival, syt 1989)
- Festate (Wältmusikfestival, syt 1991)
- Festival di cultura e musica jazz (Jazzfestival, syt 1997).
-
Chilche S. Vitale -
Primarschuel -
Bibliothek
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Chiasso – Sammlig vo Multimediadateie- http://www.chiasso.ch
- Stefania Bianchi / CN: Chiasso. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Fueßnote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 7. September 2023
- ↑ Dr südlechscht Punkt
- ↑ Bruno Arrigoni
- ↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) )
