Emil Landolt
Dialäkt: Züritüütsch |
Der Emil Landolt (* 23. Septämber 1895 z Züri; † 18. April 1995 am glychen Oort) isch en Schwyzer Politiker vo de FDP gsy. Vo 1949 bis 1966 hät er as Stadtpresidänt vo Züri ggamtet.
Läbe
[ändere | Quälltäxt bearbeite]De Landolt isch as Soo vomene Wyhändler und as eltischte vo vier Bueben i der Ängi uufgwachse. Gstudiert hät er Jus, und i dëre Zyt isch er i de Studänteverbindig «Carolingia», wo zum «Falkestäinerbund» ghöört, aktyv gsy. 1922 isch er bi de kantonaalzürcherische Finanzdiräkzioon go schaffe, 1923 isch er Auditor am Bezirksgericht Wintertuur woorde, 1925 kantonaale Stüürsekritëër z Züri und acht Jaar spööter de Sekritëër vo de Zürcher Handels-Chamere. Ab 1935 isch er dänn de Presidänt vo der Oberrekurskommissioon vom Kanton Züri gsy.
1942 isch er uf Voorschlaag vo der FDP in Zürcher Stadtraat gwëëlt woorde, wo-n-er d Läitig vom Schueldepartemänt übernaa hät. 1949, wo de Stadtpresidänt Adolf Lüchinger plötzli gstoorben isch, hät en s Volch zu dëm sym Naachfolger gwëëlt. De Landolt isch gly schuurig populëër gsy, und me hät em nu «de Stapi» gsäit. Er häts halt guet mit de Lüüt chöne, hät guet chöne schnöre (drum hät er scho i de Verbindig s Cerevis Schnörrli ghaa), isch mit allne früntli gsy (ganz nach sym Motto «sind lieb mitenand»), hät ekän Name vergässe, wo-n-er emaal gwüsst hät – und er hät au s Glück ghaa, in ere Zyt chöne würke, wos nu obsi ggangen isch.[1] Über im syni Sprüch sind vil Anekdooten im Umlauff gsy.[2] Äin Witz isch esoo ggange: Wo mer en gfrööget hät, was er dezue mäini, wä-mer es Zürisee-Schiff uf «Emil Landolt» tauffi; doo hät er gsäit, das wel er aso lieber nööd, suscht sägi mer amene schööne Sunndig, wänn s Schiff vo der Uusfaart uf Züri zrugg chäm: «E lueg au, wie der Emil Landolt wider emaal vole dethëër chunt!»[3] – 1966 isch er dänn zruggträtte; syn Naachfolger isch de Sigmund Widmer woorde.
De Landolt hät sich au suscht angaschiert. Ab 1933 isch er Presidänt vo de «Gmäinnützige Gesellschaft Ängi» gsy, ab em glyche Jaar Mitgliid vom Zäntraalvoorstand vo de «Schwyzerische Gmäinnützige Gsellschaft» und vo 1938 bis 1979 dëren ire Zäntraalpresidänt. Zöiftig syt 1915, isch er vo 1933 bis 1937 de Zouftschryber und vo 1937 bis 1962 de Zouftmäischter vo de «Zouft zur Zimmerlüüte» gsy.[4]
Eerige hät er grad e paar überchoo: 1965 isch er as «Schildner» i d «Gsellschaft vo de Schildner zum Schnäggen» uufgnaa woorde,[5] d Brite händ en zum «Commander of the Order of the British Empire» ernännt, und d Franzoose händ en zum «Officier de la Légion d’honneur» gmachet. Zu sym 70ischte Giburtstaag hät em de Komponischt R. Schmid-Weber en Marsch gwidmet, wo «Züri-Marsch» ghäisst.[6]
Der Emil Landolt isch en Änkel gsy vom Foorschtwüsseschafter Elias Landolt, de Vatter vom Geobotaaniker Elias Landolt und en Grosunggle zum Spraachwüsseschafter Christoph Landolt.[7] Er isch fascht hunderti woorde, und bigrabe lyt er uf em Fridhoof Manegg.
Lueg au
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Literatuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Fritz Heberlein: Emil Landolt. * 1895. «Euse Stapi.» I: Fritz Heberlein: Zeitgenossen. Rotapfel, Zürich/Stuttgart 1974, ISBN 3-85867-072-3, S. 214–216.
- Katja Hürlimann: Landolt, Emil. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Helmut Meyer: Die kleine grosse Stadt. Zürich im 20. Jahrhundert. Chronos, Zürich 2022, ISBN 978-3-0340-1675-9, S. 266 f.
- Sigmund Widmer: Emil Landolt: Stadtpräsident von Zürich in Amt und Alltag. Rohr, Zürich 1965.
Weblinks
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Emil Landolt: Euse Stapi! uf zimmerleuten.ch uf zimmerleuten.ch (PDF; 212 kB).
- Emil Landolt uf munzinger.de.
Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Helmut Meyer: Die kleine grosse Stadt. Zürich im 20. Jahrhundert. Chronos, Zürich 2022, S. 266 f.
- ↑ Lueg zum Byspil im Näbelspalter 92, 1966, Heft 14, Syte 15.
- ↑ Dëë Witz hät em Autoor vo dëm Artikel vor vilne, vilne Jaare syni Klavierleereri, s Fröläin Hediger, verzellt ghaa.
- ↑ Emil Landolt: Euse Stapi! uf zimmerleuten.ch
- ↑ Helene Arnet: Die Suche nach dem Zürcher Adel. I: Tages-Anzeiger, 27. Dezember 2013, S. 11.
- ↑ Züri-Marsch uf de Website vom Elwe Musikverlag.
- ↑ Felix Landolt: Das Freigut in der Enge. Ein ehemaliges Landgut vor den Toren der Stadt Zürich, seine Besitzer und Bewohner und seine Weinhandlung. Privaattruck, Züri 2009.