Hinteri Egg

Hinteri Egg
uf dr Hintere Egg; dr Block us Chalchschtei mit dr Schriftdafele isch vo ane 2008
Hechi	1'168 m ü. M. [1]
Lag	Baselbiet, Schwiz
Gebirg	Jura
Dominanz	1,93 km → Vogelberg
Schartehechi	165 m ↓ Hindere Wasserfalle
Geografischi Lag	620558 / 24689247.372557.710821168Koordinate: 47° 22′ 21″ N, 7° 42′ 39″ O; CH1903: 620558 / 246892

f

Die Hinteri Egg (uf de Schwizer Landcharte Hinderi Egg^[1]) isch e Bärg im Schwiizer Jura.

Der Gipfel isch uf 1169 Meter über Meer. Dört obe isch dr höchscht Punkt vom Baselbiet.

Dr Bärg, wo die Hinteri Egg dr oberscht Gupf dervo isch, lyt i de Gmeinde Waldenburg, Liedertswil und Reigoldswil. Es isch das Piet, wo d Hügelreie zwüschem Waldeburgertal und em Reigoldswilertal im Süüde a d Kreete vo dr dritte Jurachetti vom Faltejura aachunt. Die Hinteri Egg isch zwar die höchschti Stell vo der nooche Umgäbig, aber der gnau Platz, wo sech die drüü Wasserscheidine träffe, isch zwöihundert Meter wyter im Süüde ufem Chellechöpfli. Das stoot oben a dr Flue über dr Limmere. Vo dört us cha me wyt is Land ume luege: mä gseht über d Limmere uf Mümliswil und s undere Guldetaal abe und dur d Kluus bi dr Nöi-Falkeschtei füre, und no wyter use is Middelland und bis zu den Alpe. Im Südweschte zeige sech d Jurahöchine bis übere zum Wysseschtei und im Oschte d Gägend vo dr Bölcheflue. Vo Basel häär isch das dr nöchschti Punkt zum vom Jurakamm uus d Alpe z gseh.

Übers Chellechöpfli und nid über di Hinteri Egg goot d Kantonsgränze zwüschem Baselbiet und Soledurn. D Gränze isch teils uf dr «Schneeschmelzi», wie me dr Wasserscheidi au seit; Waldeburg und Reigoldswil sind im Yzugsgebiet vo dr Ergolz und s Tal änedra i dämm vo dr Aare.

Dr Gupf vo dr Hintere Egg isch zoberscht ganz im Bärgwald, wo zmeischt us Bueche und Danne bestoot, drin. Drum gseht mä vo dört nid ufs Land use; süscht hätt me dr Blick id Wyti bis zum Schwarzwald und ad Vogeesen übere, so wie vo de anderen exponierte Jurahöchinen uus. Chly underem höchschte Punkt het men am Waldrand en Platz zum Picknicke bout, wo’s au en Informazionsdafele über die Juralandschaft het. Vo dört uus cha mä au gäge Süüde d Uussicht aluege, numme nid so offen und spektakuläär wie vom Chellechöpfli.

Am Bärg isch ane 1991 s Naturschutzpiet «Hinteri Egg» ygrichtet worde; sid 2011 ghört er jetz is grössere Baselbieter Schutzpiet Nummere 74 «Wasserfallen», Reigoldswil und Waldenburg.^[2] A de Waldränder, uf de Flüene und de Bärgmatte het’s aller Gattig Blueme und Strüücher; d Botaniker zelle die magere Matte zu de Piet vo nazionaler Bedüütig; mä cha d Silberdischtle, dr Gääl Enzian, s Heidechruut, wildi Roose und huuffe anderi Gwächs gseh.

E halbe Kilometer weschtlech vo dr Hintere Egg isch dr tüüfscht Punkt vo dere Jurachetti wyt und breit. Das isch in Bezug uf di Hinteri Egg die nöchschti Scharte, wie d Geograafe sääge. Dr Platz uf dr Kreete isch uf dr Hööchi vo 1004 Meter über Meer. Do isch undedra uf dr Nordsyte t Kwelle vo dr Hintere Fränke, wo dur s ängge Waldtal abe uf Reigoldswil flüsst; zimli wyt obe gheit si über en hööche Wasserfall abe. Und trum seit mä däm Bärgpiet, wo di Hinteri Egg drzue ghört, hüt Wasserfalle.

Über d Passhöchi drüber und under dr Hintere Egg dure goot dr Fuesswääg vo dr Wasserfalle; so heisst au dä Bärgpass. Es isch en uralte Saumwääg. Dört obe stoot die alti Kapälle vom Peschtheilige Rochus; me het sech früener verzelt, dr heilig Rochus sig ane 1325 sälber vo Rom häär uf Mümliswil cho und über Bäg ggange. 1348 isch t Pescht is Tal cho, und drufabe het me d Wägkapälle, wo s scho früener ggä het, em Rochus vereert. Die aktuelli Kapälle isch 1937 nöi bout worde.^[3]

Als Passaasche het me früener dr Bärgübergang gärn bruucht, wil s dr diräktischt Wääg vom Middelland und em Aare uus uf Basel isch. Für en Strooss isch dr Bärg uf dr Südsyte vil z stotzig, es het au keini bruucht, wil im Oschte dr Ober Haueschtei und im Weschte dr Passwang duregoot. Im 19. Joorhundert isch es für d Vercheerstechniker aber klar gsi, ass si dure Bärg vo dr Hintere Egg und under dr Wasserfalle dure am eifachschte en Ysebaan vo Basel is Middelland und zum plaanete Gottertdunäll chönte boue; mä het äs Projäkt gmacht und ane 1873 sogar vo beide Syte scho afo boue; es isch aber nid rächt vorwärtsggange mit dr Wasserfallebaan, und wo ane 1875 d Bözbrgbaan ufggangen isch, het s d Linie dur die stilli Juragägend nümme bruucht. Hüt gseht me no Spuure vom agfangnige Baandunäll.

Grad under em Wasserfallepass isch dr Bärghof Vorderi Wasserfalle. Er isch en Alpweid vom Waldeburger Schloss gsi. Sid ane 1910 het’s uf dr Wasserfallematte e Bärgwirtschaft, und vo Reigoldswil us cha mä sid 1956 mit eme Seilbäänli id Wasserfalle ufe faare.

Uf m ganze Bärggebiet vo dr Wasserfalle, dr Hintere Egg und m Passwang sind vil schöni Wanderwääg. Uf di Hinteri Egg chunt mä z Fuess vo vier Syten ufe, vo Reigoldswil oder au dr Bärgstazioon vo dr Wasserfallebaan här, vo Noorde häär über d Waldweid, vom Obere Haueschtei uus über d Bärgmatte vo Bilschte, Sool und Chällebäärg, und vo Mümliswil und m Passwang über d Wasserfalle.

 Commons: Hinderi Egg – Sammlig vo Multimediadateie

• d Gägend vo Reigoldswil uf regionatur.ch
• Website vo dr Gägend «Wasserfalle» uf region-wasserfallen.ch

1. ↑ ^{1,0 1,1} Hinderi Egg uf swisstopo (map.geo.admin.ch)
2. ↑ Verordnung über das Naturschutzgebiet «Wasserfallen», Reigoldswil und Waldenburg vom 1. März 2011 uf lexfind.ch
3. ↑ Rochuskapelle auf der "Wasserfallen" zwischen Mümliswil SO und Reigoldswil BL (Schweiz) uf music-express.ch