Kanton Bellinzona
Dr Kanton Bellinzona isch e Kanton vo dr Helvetische Republik gsi. Er isch 1798 gründet worde, nochdäm d Tessiner unter ihrer Losig «liberi e svizzeri» gegen e Aschluss an die Cisalpinischi Repupublik vom Napoleon und drfür, ass si bi dr Eidgenosseschaft chönne bliibe, kämpft hai.
Dr Kanton het die vier obere ennetbirgische Landvogteie, s Liviner-Thal, Bollenz, Riviera und Bellinzona umfasst. Aber scho churz noch siiner Gründig isch im helvetische Groosse Root vorgschlage worde, Bellinzona und Lugano z vereinige, wil me aber Angst vor Unruehe gha het, isch s nid usgfüehrt worde. 1801 hai die beide transalpine Kantön sälber afo über e Vereinigung z verhandle, aber es isch zu keim Abkomme cho.
D Kantonsregierig isch zerst vom by Giuseppe Antonio Rusca, wo vo dr helvetische Regierig iigsetzt worden isch, gleitet worde und het wiiti Kompetänze gha. Im Oktober 1801 het en dr Giacomo Antonio Sacchi ersetzt. Dr Kanton het zwei Senatore und acht Delegierti zum Groosse Root uf Aarau gschiggt.
S neue politische System isch nid populär gsi us verschiidene Gründ, so si die diräkti Bestüürig und d Wehrpflicht umbeliebt gsi, dr Antiklerikalismus vo de Revolutionäre und d Abschaffig vo alte politische Institutione und Rächt hai dr neue Ornig au nid grad e Huffe Aahänger brocht. In dr Leventina im Norde vom Kanton si 1799 antifranzösische Unruehe usbroche, und es het e Bewegig gee vo Bellinzona abzfalle und sich Uri, wo denn Deil vom Kanton Waldstette gsi isch, aazschliesse. Wie au im Kanton Lugano het Bellinzona glitten under de usländische Druppe, wo dur s Land marschiert si und Quardier und Verpflägig verlangt hai.
1803 het die Helvetischi Consulta mit dr Mediationsakte, wo mehr oder weniger vom Napoleon diktiert worden isch, d Schwiizer Kantonsgränze neu gordnet und de Kantön meh Autonomie ge. Dr Kanton Bellinzona isch mit em Lugano zum neue Kanton Ticino (Tessin) vereinigt worde.
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Dr Ardikel "Bellinzona (Kanton)" im Historisches Lexikon der Schweiz
.svg)