Гарыет Бічэр-Стоў
| Гарыет Бічэр-Стоў | |
| Harriet Beecher Stowe | |
 Гравюра, зробленая пры жыцьці пісьменьніцы | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Імя пры нараджэньні | Гарыет Элізабэт Бічэр |
| Нарадзілася | 14 чэрвеня 1811[1][2][3][…] Лічфілд, Канэктыкут |
| Памерла | 1 ліпеня 1896[1][2][4][…] (85 гадоў) Гэтфард, Канэктыкут |
| Пахаваная | |
| Бацькі | Ліман Бічэр[d][5][6][7][…] Раксана Фут Бічэр[d] |
| Сужэнец | Кэлвін Эліс Стоў[d] |
| Дзеці | Charles Edward Stowe[d] |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | пісьменьніца |
| Жанр | паданьне[d] |
| Мова | амэрыканскі варыянт ангельскай мовы[d] і ангельская мова[8][9] |
| Значныя творы | «Хаціна дзядзькі Тома» |
| Узнагароды | |
| Подпіс |  |
| https://harrietbeecherstowecenter.org | |
Га́рыет Элі́забэт Бі́чэр-Стоў (па-ангельску: Harriet Elizabeth Beecher Stowe; 14 чэрвеня 1811, Лічфілд, Канэктыкут, ЗША — 1 ліпеня 1896, Гэтфард, Канэктыкут, ЗША) — амэрыканская пісьменьніца, аўтар раману «Хаціна дзядзькі Тома».
Жыцьцяпіс
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Гарыет Элізабэт нарадзілася ў сям’і вядомага багаслова і прапаведніка Лімана Бічэра. Малодшы брат Генры Ўорд Бічэр таксама стаў прапаведнікам. Выхоўвалася ў пурытанскай традыцыі і непрыняцьці рабства. Доўгі час будучая пісьменьніца была настаўніцай у заснаванай ейнай сястрой школе для дзяўчынак. У 1836 годзе выйшла замуж за Кельвіна Эліса Стоў, прафэсара багаслоўя ў Андавэры (Масачусэтс).
У сваіх літаратурных творах яна выступіла гарачай заступніцай жаночае адукацыі і зьнішчэньня рабаўладаньня. Самы вядомы раман Гарыет Бічэр-Стоў — «Хаціна дзядзькі Тома» (1852) — у першы ж год разышоўся ў Амэрыцы накладам 350 000, а агулам у 600 000 асобнікаў, вытрымаў 35 выданьняў у Ангельшчыне і быў перакладзены на 20 моваў. У адказ на праклёны і абвінавачаньні, якія пасыпаліся на Бічэр-Стоў за гэтую казань вызваленьня неграў з боку рабаўладальнікаў і іхніх паплечнікаў, яна выдала «Ключ» («Key to uncle Tom’s Cabin»), у якім яскрава засьведчыла, што сюжэт для раману ўзяты ёю наўпрост з жыцьця, часта нават да мізэрных падрабзянасьцяў.
Пісала таксама вершы, пераважна на рэлігійныя тэмы. У 1869 годзе надрукавала ў адным амэрыканскім часопісе артыкул «Сапраўдная гісторыя жыцьця жонкі Байрана», у якім узьвяла на вялікага паэта абвінавачаньне ў пералюбным сужыцьці са зводнай сястрой. Артыкул выклікаў усеагульнае абурэньне ў Амэрыцы і Эўропе, і хоць Бічэр-Стоў намагалася апраўдацца і пацьвердзіць абвінавачаньне новымі фактамі ў кнізе «Lady Byron vindicated» (Бостан, 1869), аднак ёй ніхто не паверыў, і ўся гэтая гісторыя можа быць патлумачаная толькі пурытанскай нецярплівасьцю асяродзьдзя, у якім Бічэр-Стоў жыла з часу свайго замужжа.
Хата ў Брансўіку (штат Мэн), дзе была напісаная «Хаціна дзядзькі Тома», знаходзіцца ў сьпісе найістотнейшых славутасьцяў ЗША.
Бібліяграфія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- «Нарыс з новаангельскага жыцьця» / анг. A New England Sketch (1834)
- «Мэйфлаўэр, або Нарысы нораваў і характараў нашчадкаў пілігрымаў» / анг. The Mayflower; or, Sketches of Scenes and Characters Among the Descendants of Pilgrims (1843, 21 вып., Бостан, 1882)
- «Хаціна дзядзькі Тома» / анг. Uncle Tom's Cabin (1852)
- «Ключ да „Хаціны дзядзькі Тома“»(en) (1853)
- Sunny memories of foreign lands (Бостан, 1854, 2 т.)
- «Дрэд, гісторыя пра Вялікае злавеснае балота»(en) (Бостан, 1856)
- «Сьвятарова каханка»(en) (Бостан, 1859)
- «Пэрліна вострава Ор» / анг. The Pearl of Orr's Island (1862)
- «Людзі нашых дзён» / анг. Men of Our Times (1868)
- «Жыхары Старога места»(en) (1869)
- Little Pussy Willow (1870)
- «Апраўданьне лэдзі Байран» / анг. Lady Byron Vindicated (1870)
- «Мая жонка і я» / анг. My Wife and I (Бостан, 1871)
- «Бела-ружовая тыранія» / анг. Pink and White Tyranny (Бостан, 1871)
- «Олдтаўнскія аповеды ля каміну, распаведзеныя Сэмам Лоўсанам» / анг. Sam Lawson's Oldtown Fireside Stories (Бостан, 1872)
- Palmetto leaves (Бостан, 1873)
- «Мы і суседзі» / анг. We and Our Neighbors (1875)
- Footsteps of the master (Бостан, 1876)
- Poganuc People (1878)
- A dog’s mission (Бостан, 1881)
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ а б Harriet Beecher Stowe // Encyclopædia Britannica (анг.)
- ^ а б Harriet Beecher Stowe // Internet Broadway Database (анг.) — 2000.
- ^ http://web.archive.org/web/20170323042012/http://jeugdliteratuur.org/auteurs/harriet-beecherstowe
- ^ Harriet Beecher Stowe // Інтэрнэт-база зьвестак фантастыкі (анг.) — 1995.
- ^ Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English (анг.): Women Writers from the Middle Ages to the Present — 1990. — P. 1036.
- ^ Бичер-Стоу, Гарриэт (рас.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IV. — С. 19.
- ^ Beecher, Lyman (анг.) // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 3. — P. 640.
- ^ Stowe, Harriet Beecher, 1811-1896 // CONOR.SI
- ^ Бичер-Стоу Гарриет Элизабет // ПроДетЛит (рас.) — 2019.
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Гарыет Бічэр-Стоў — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
- Цэнтар Гарыет Бічэр-Стоў (анг.)
- Жыцьцяпіс (анг.)