2024.
| Godine: |
| Decenije: ◄ | 1990-e | 2000-e | 2010-e | 2020-e | 2030-e | 2040-e | 2050-e | ► |
| Vijekovi: |
| Gregorijanski kalendar | 2024 MMXXIV |
| Ab Urbe condita | 2777 |
| Asirski kalendar | 6774 |
| Bahá'í kalendar | 180–181 |
| Bengalski kalendar | 1431 |
| Berberski kalendar | 2974 |
| Budistički kalendar | 2568 |
| Burmanski kalendar | 1386 |
| Bizantijski kalendar | 7532–7533 |
| Kineski kalendar | 癸卯年 (Vodeni Zec) 4720 ili 4660 — do — 甲辰年 (Drveni Zmaj) 4721 ili 4661 |
| Koptski kalendar | 1740–1741 |
| Diskordijanski kalendar | 3190 |
| Etiopijski kalendar | 2016–2017 |
| Hebrejski kalendar | 5784–5785 |
| Hinduski kalendari | |
| - Vikram Samvat | 2080–2081 |
| - Šaka Samvat | 1946–1947 |
| - Kali Juga | 5125–5126 |
| Holocenski kalendar | 12024 |
| Igbo kalendar | 1024–1025 |
| Iranski kalendar | 1402–1403 |
| Islamski kalendar | 1445–1446 |
| Džuče kalendar | 113 |
| Julijanski kalendar | Gregorijanski minus 13 dana |
| Korejski kalendar | 4357 |
| Minguo kalendar | Tajvan 113 民國113年 |
| Tajlandski solarni kalendar | 2567 |
| Unixovo vrijeme | 1704067200–1735689599 |
2024. (MMXXIV) je tekuća godina i prijestupna je godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru, 2024. godina nove ere i Anno Domini (AD), 24. godina 3. milenija i 21. vijeka, i 5. godine decenije 2020-ih. Godina je do sada svjedočila nastavku velikih sukoba uključujući rusku invaziju na Ukrajinu, rat Izrael-Hamas, građanski rat u Mjanmaru i rat u Sudanu. Sa preko 70 nacionalnih izbora koji se održavaju tokom godine,[1] očekuje se da će 2024. biti neuobičajeno aktivna godina u izborima, sa sedam od deset najnaseljenijih zemalja (Bangladeš, Pakistan, Rusija, Indija, Meksiko, Indonezija i Sjedinjene Američke Države), Ujedinjeno Kraljevstvo[2][3] i Evropska unija se očekuje da će ove godine održati izbore.[4] Očekuje se da će umjetna inteligencija utjecati i potaknuti glasače uoči izbora, povećavajući rizik od političkih dezinformacija i demokratskog nazadovanja širom svijeta.[5][6]
Događaji
[uredi | uredi izvor]Mart
[uredi | uredi izvor]April
[uredi | uredi izvor]Maj
[uredi | uredi izvor]- 23. maj – Generalna skupština Ujedinjenih nacija usvojila rezoluciju 78/282 o genocidu u Srebrenici (s 84 glasa za, 19 protiv, 68 suzdržanih, a 22 članice nisu glasale), kojom je ustanovljen Međunarodni dan promišljanja i sjećanja na genocid u Srebrenici 1995.[8]
Juli
[uredi | uredi izvor]Rođeni
[uredi | uredi izvor]Umrli
[uredi | uredi izvor]Januar
[uredi | uredi izvor]- 1. januar – Niklaus Wirth, švicarski računarski naučnik
- 2. januar – Nijaz Alispahić, bosanskohercegovački književnik
- 4. januar – Glynis Johns, britanska glumica
- 5. januar – Mário Zagallo, brazilski nogometaš i trener
- 7. januar – Franz Beckenbauer, njemački nogometaš
- 22. januar
- Arno Allan Penzias, američki fizičar i radioastronom, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1978.
- Gigi Riva, italijanski nogometaš
Februar
[uredi | uredi izvor]- 5. februar – Enes Duraković, bosanskohercegovački književni historičar, esejist, književni kritičar i antologičar
- 6. februar – Sebastián Piñera, čileanski biznismen, političar i državnik
- 11. februar – Mirsad Bećirbašić, bosanskohercegovački književnik i prevodilac
- 12. februar – Petar Luković, srbijanski novinar i rok-kritičar
- 16. februar – Aleksej Navaljni, ruski politički aktivist i opozicijski čelnik
- 19. februar – Andreas Brehme, njemački nogometaš
Mart
[uredi | uredi izvor]- 23. mart – Abdulah Sidran, bosanskohercegovački pjesnik, književnik i scenarist
- 24. mart – Gordana Anđelić-Galić, bosanskohercegovačka umjetnica
- 27. mart – Vera Horvat-Pintarić, hrvatska historičarka umjetnosti
April
[uredi | uredi izvor]- 3. april – Veljko Bulajić, jugoslavenski, crnogorski i hrvatski filmski režiser
- 8. april – Peter Higgs, britanski teorijski fizičar
- 21. april – Dževad Jahić, bosanskohercegovački lingvist
Maj
[uredi | uredi izvor]- 13. maj – Alice Munro, kanadska spisateljica
- 27. maj – Bill Walton, američki košarkaš
Juni
[uredi | uredi izvor]- 4. juni – Haris Burina, bosanskohercegovački glumac
- 12. juni – Jerry West, američki košarkaš i trener
- 18. juni
- Anouk Aimée, francuska glumica
- Franjo Vladić, jugoslavenski nogometaš
- 20. juni
- Husein Oručević, bosanskohercegovački novinar, sociolog i aktivist
- Donald Sutherland, kanadski glumac
Juli
[uredi | uredi izvor]- 1. juli – Ismail Kadare, albanski pisac
- 13. juli – Shannen Doherty, američka glumica
August
[uredi | uredi izvor]- 8. august – Dženan Uščuplić, bosanskohercegovački nogometaš i trener
- 18. august – Alain Delon, francuski glumac
- 24. august – Christoph Daum, njemački nogometni trener
- 26. august – Sven-Göran Eriksson, švedski nogometni trener
Septembar
[uredi | uredi izvor]- 4. septembar – Bora Đorđević, srbijanski muzičar, kantautor i pjesnik
- 5. septembar – Sérgio Mendes, brazilski muzičar (bossa nova)
- 9. septembar – James Earl Jones, američki glumac
- 11. septembar – Alberto Fujimori, peruanski političar i državnik
- 23. septembar – Asım Pars (Asim Paščanović), bosanskohercegovačko-turski košarkaš
- 27. septembar
- Hassan Nasrallah, dugogodišnji vođa Hezbollaha
- Maggie Smith, engleska glumica
- 28. septembar – Kris Kristofferson, američki kantautor i glumac
- 30. septembar – Dikembe Mutombo, kongoansko-američki košarkaš
Oktobar
[uredi | uredi izvor]- 6. oktobar – Johan Neeskens, nizozemski nogometaš i trener
- 14. oktobar – Paul Lowe, britanski fotograf
- Hemija
- David Baker, SAD
- Demis Hassabis, UK
- John M. Jumper, SAD
- Fiziologija ili medicina
- Victor Ambros, SAD
- Gary Ruvkun, SAD
- Ekonomija
- Daron Acemoğlu, SAD / Turska
- Simon Johnson, UK / SAD
- James A. Robinson, UK
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Transcript: What will work look like in 2024?". Financial Times. 26. 12. 2023. Arhivirano s originala, 1. 1. 2024. Pristupljeno 1. 1. 2024.
- ^ "Rishi Sunak confirms election will be next year, despite legal right to wait until January 2025". Politics.co.uk. Arhivirano s originala, 12. 3. 2024. Pristupljeno 3. 1. 2024.
- ^ Mitchell, Archie (19. 12. 2023). "Rishi Sunak rules out a 2025 general election: '2024 will be an election year'". The Independent. Arhivirano s originala, 19. 12. 2023. Pristupljeno 19. 12. 2023.
- ^ "In 2024, It's Election Year in 40 Countries". Bloomberg (jezik: engleski). 1. 11. 2023. Arhivirano s originala, 31. 12. 2023. Pristupljeno 3. 12. 2023.
- ^ "How AI could sway voters in 2024's big elections". Chatham House. 29. 9. 2023. Arhivirano s originala, 19. 11. 2023. Pristupljeno 19. 11. 2023.
- ^ Panditharatne, Mekela; Giansiracusa, Noah (2023). "How AI Puts Elections at Risk — And the Needed Safeguards". Brennan Center for Justice (jezik: engleski). Arhivirano s originala, 9. 6. 2024. Pristupljeno 3. 12. 2023.
- ^ Bryant, Miranda (7. 3. 2024). "Sweden finally joins Nato after nearly two-year wait". The Guardian (jezik: engleski). ISSN 0261-3077. Arhivirano s originala, 9. 6. 2024. Pristupljeno 7. 3. 2024.
- ^ "Blog RSE o usvajanju Rezolucije". Radio Slobodna Evropa. 23. 5. 2024. Arhivirano s originala, 27. 5. 2024. Pristupljeno 9. 6. 2024.