Diuretik
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Diuretik (lat. diuretica) je sredstvo kojim se poboljšava izlučivanje mokraće iz organizma. Od prije je bila poznata diuretička aktivnost pojedinih tvari, pića i biljaka. Na primjer, zbog pojačanog rada srca, kofein je bio prepoznat kao diuretik. Mnoge biljke također imaju diuretičko djelovanje - pirevina (Agropyron repens), breza (Betula pendula), preslica (Equisetum arvense), zečiji trn (Ononis spinosa), kopriva (Utrica dioica). Mnoge od tih biljaka i danas se koriste kao biljni diuretici.
Farmakologija
[uredi | uredi izvor]Diureticima se smatraju one tvari koji uz izlučivanje vode dovode do povećanja izlučivanja i soli u prvom redu natrijum hlorida koji je uglavnom odgovoran za osmotski pritisak vanćelijske tečnosti. Da bi diuretik potaknuo povlačenje edema mora imati svojstvo povećanja eliminacije natrijuma te hloridnih i hidrogenkarbonatnih iona. Pojačano izlučivanje vode je sekundarno. Zbog toga se pravi diuretici još nazivaju i saluretici.
Diuretici se primjenjuju primarno kod slijedećih stanja:
- akutni edemi (zadržavanje vode),
- hronični edemi,
- zatajenje bubrega,
- zatajenje srca,
- hipertenzija.
Osim toga diuretici se primjenjuju i u slučajevima:
- forsirane diureze radi eliminacije otrova kod trovanja
- diabetesa insipidusa (hronični manjak aldosterona zbog čega ne dolazi do formiranja urina - otrovi se zadržavaju u tijelu),
- glaukoma (povećani očni pritisak- opasnost za vid)
Diureteci djeluju na temelju nekoliko mehanizama:
- interakcijom sa specifičnim membranskim transportnim proteinima (tiazidi, furosemid, amilorid)
- osmotskim učinkom zbog kojega se smanjuje reapsorpcija vode iz dijelova nefrona propusnih za vodu (manitol)
- interakcijom s enzimima (acetazolamid)
- interakcijom s hormonalnim receptorima (spironolakton i kalijum kanreonat)
