Filip IV, kralj Kastilje
| Filip IV i III | |
|---|---|
 | |
| Kralj Španije | |
| Vladavina | 31. mart 1621. - 17. septembar 1665. |
| Prethodnik | Filip III |
| Nasljednik | Karlo II |
| Kralj Portugala | |
| Vladavina | Vladavina 31. mart 1621. - 1. decembar 1640. |
| Prethodnik | Filip II |
| Nasljednik | Ivan IV |
| Supružnik | Elizabeta od Francuske Marijana Austrijska |
| Djeca | Baltazar Karlo, princ od Asturije Marija Terezija Kastiljska Margareta Terezija Kastiljska Karlo II, kralj Kastilje |
| Dinastija | Habsburg |
| Otac | Filip III, kralj Kastilje |
| Majka | Margareta Austro-Štajerska |
| Rođenje | 8. april 1605 Valladolid |
| Smrt | 17. septembar 1665 Madrid |
Filip IV (španski: Felipe IV; 8. april 1605 - 17. septembar 1665) je bio kralj Španije i Portugala kao Filip III. Došao je na prijestolje 1621. i vladao je Portugalom do 1640. i Španijom do svoje smrti. Ostao je upamćen kao veliki pokrovitelj umjetnosti a vladao je Španijom u izazovnom razdoblju tokom Tridesetogodišnjeg rata. Nakon njegove smrti 1665. godine, Španska imperija se prostirala na 12,2 miliona kvadratnih kilometara.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Rođen je u Valladolidu kao najstariji sin Filipa II i Margarete od Austro-Štajerske.
Njegova vladavina je, nakon početnog uspona, zaostala na političkom i vojnom planu. Zbog ovih propusta često mu se pripisuje postepena propast španskog carstva, dok je stvarni razlog bilo samo carstvo; bilo je preveliko da bi ga vodio samo jedan čovjek. Filip je, u svakom slučaju, sigurno posjedovao više odlučnosti, volje i znanja od njegovog nezainteresovanog oca.
Kako je 31. marta 1621, sa šesnaest godina, naslijedio španska prijestolja, nije se osjećao spremnim voditi ogromnu imperiju. Dozvolio je da ga savjetuju najsposobniji ljudi koje je mogao naći. Filipov izbor savjetnika bio je mnogo bolji od onog koji je napravio njegov otac. Međutim, i onda kada je sazrio za upravljanje državom, Filip nije imao dovoljno samopouzdanja da se otrgne od uticaja raznih ministara kojima je prethodno bio prepustio vlast. Kada 1643. Filip ostaje bez savjetnika u kojeg je imao najviše povjerenja, već je bio izgubio volju da se posveti državi. Pokušao je spasiti svoje kraljevstvo, najgore organizovanu evropsku državu toga vremena, od propadanja, ali je nakon višestrukih frustracija vlast opet prepustio ljudima u koje je imao povjerenja. Ubrzo nakon nasljeđivanja španskih kraljevina, od tetke Izabele Klare Eugenije i tetka Alberta naslijedio je i zemlje Beneluksa. Dana 1. decembra 1640, međutim, izgubio je portugalsku krunu.
Njegova politička opredijeljenja i ciljevi bili su identični onima koji je imao i njegov otac i njegov dedo: ojačati moć Habsburgovaca u Evropi, iskorijeniti protestante u Španiji i istovremeno promovirati katoličanstvo, ponovno zauzeti Holandiju, te proširiti španske prekookeanske posjede.
Njegovi su savremnici u njemu vidjeli ideale baroknog kraljevanja. U javnosti se trudio izgledati strogo i odlučno - viđen je kako se smije samo tri puta, ali njegov je dvor u stavrnosti bio dosta iskvaren. Stres koji je podnosio nakon smrti najstarijeg sina uzrokovao je njegovu smrt 1665.
| Prethodnik: Filip III i II | Kralj Portugala 1621–1640 | Nasljednik: Ivan IV |
| Kralj Kastilje, Aragonije, Sicilije, Sardinije, Napulja, itd. 1621–1665 | Nasljednik: Karlo III i II | |
| Prethodnik: Albert i Izabela Klara Eugenija | Vladar zemalja Beneluksa[1] 1621–1665 |
- ^ Austrijskom Holandijom je vladao kao vojvoda Burgundije, Luksemburga, Brabanta i Limburga, markgrof Namura, grof Artoisa, Charolaisa, Flandrije i Hainauta.
