Okavango

Okavango
Rijeka
Pogled na deltu Okavanga
Država	Angola, Namibija, Bocvana
Pražnjenje
- Prosjek	475 m3/s
- Maksimum	1,000  m3/s
- Minimum	350 m3/s
Površina sliva	530.000 km²

Rijeka Okavango jest velika rijeka u Južnoj Africi i četvrti najduži riječni sistem u ovom dijelu kontinenta. Rijeka je ukupne dužine od 1.600 km i teče uglavnom u pravcu jugoistoka. Izvire u Angoli, gdje je rijeka poznata po portugalskom nazivu Cubango. Dalje na jugu rijeka formira dio državne granice između Angole i Namibije, a zatim prelazi u Bocvanu, odvodeći vode iz Rezervata Moremi Game.

Prije nego što uđe na teritoriju Bocvane, rijeka se obrušava preko četiri metra visokih brzaka, poznatih pod nazivom Popa Falls, vidljivih kada je vodostaj rijeke nizak, kao i tokom sušne sezone.^[1]

S obzirom da se ulijeva u endoreički bazen, Okavango nema izlaz na more. Umjesto toga, rijeka se ulijeva u močvaru u pustinji Kalahari, poznatu pod nazivom Delta Okavangoa. Tokom ljeta i kišne sezone, usljed većeg priliva vode, pojavi se rijeka Boteti, koji se onda ulijeva u Makgadikgadi Pans, pri čemu se formira ekspanzivno močvarno područje, gdje se tokom ljeta skuplja na desetine hiljada flaningosa.^[2] Dio toka rijeke ispunjava jezero Ngami. U području rijeke Okavango, nalaze se staništa mnogih vrsta divljih životinja zbog čega je formiran Rezervat Moremi Game. Tokom hladnijih perioda u historiji Zemlje, dio pustinje Kalahari bilo je masivno jezero, poznato pod nazivom Jezero Makgadikgadi. Za to vrijeme, rijeka Okavango je bila jedna od njegovih najvećih pritoka.

S obziro da se i Namibija i Bocvana, države kroz koje protječe Okavango, nalaze se u sušnim područjima, vode Okavangoa im služe da ublaže posljedice suše. Upravo zbog načina iskorištenja voda rijeke došlo je do zabrinutosti o mogućem sukobu između navedenih država. Namibija je izgradila vodeni kanal dužine oko 300 km, a predložen je i projekat izgradnje cjevovoda dužine 250 km kojim bi se preusmjerila vode iz rijeke za ublažavanje posljedica suša.^[3][4]

Bocvana međutim, koristi Deltu Okavangoa i za turizma i kao izvor vode. Odjeljenje za vodne resurse Bocvane tvrdi da je 97% vode u rijeci izgubljeno isparavanjem, tako da zemlja ne može priuštiti dodatni gubitak voda. Namibija je pak, tvrdila da će preusmjeriti samo polovinu količine vode i da ima pravo na vodu bilo koje rijeke koja teče njenom teritorijom. Za rješavanje takvih pitanja, u septembru 1994. godine, Angola, Namibija i Bocvana potpisale su sporazum o formiranju stalne komisije za vode rijeke Okavango (OKACOM), kako bi se pružili savjeti za sve tri zemlje o najboljim načinima razmjene vodnih resursa rijeke Okavango.^[4][3]

Svake godine, tokom kišne sezone, područje u Angoli dobije triput veću količinu padavina u odnosu na Bocvanu, usljed čega višak voda iz rijeke Okavango potopi sušna područja oko rijeke. Tako se sušna područja uz rijeku pretvore u ogromna vlažna područja. Iako ljetne kiše u Angoli padaju tokom januara, s obzirom na dužinu rijeke i filtriranje vode kroz biljke i brojne kanale, posljedica kišnog perioda u Bocvani se osjeti tek u periodu između juna i augusta, kada u Bocvani vlada zima i sušni period. Delta rijeke postane do triput veća, privlačeći životinje sa područja udaljenih kilometrima dalje i stvarajući jednu od najvećih koncentracija divljih životinja u Africi. Na najširem dijelu, tokom sezona poplava, sezonska močvara se proteže područjem širine od 150 kilometara. Jedan od faktora koji dovodi do promenljive prirode delte je činjenica da je područje ravničarsko. Visinska razlika između dvije tačke koje se nalaze na udaljenosti od 150 km iznosi samo 2 metra tako da mali nanosi pijeska mogu izazvati velike promjene u delti.^[5]

Tokom vrlo vlažnih godina, dio riječnog toka se može protezati duž rijeke Magweggana (zapravo sjeveroistočnim distributivnim dijelom delte Okavango) i ući u rijeku Zambezi, zaobilazeći pustinju Kalahari.