Rekonkvista
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Rekonkvista (kastiljski i portugalski: Reconquista) predstavlja pokret Španaca i Portugalaca čiji je cilj bilo protjerivanje Maura (islamskih Arapa) s Pirinejskog poluostrva, te kako bi ga ponovno osvojili, što je u stvari i značenje riječi reconquista. Uzrok Rekonkviste bio je prodor Maura u Evropu koji su 714. godine zauzeli veći dio poluotoka, a njihov dalji prodor zaustavlja tek Karlo Martel kod Toursa 732. godine. Sama Rekonkvista počinje 718. godine oslobođenjem Galicije i Leona, odnosno Pelayovom pobjedom kod Covadonge 722. godine, a okončava se 1492. godine kada je osvojen Granadski emirat, posljednje maursko uporište u Europi.
Rekonkvista, u vjerskom pogledu, predstavlja sukob između kršćanstva, preciznije katoličanstva, s jedne i islama s druge strane, koji se okončao potpunim nestankom islama sa prostora zapadne Europe.
Uzrok
[uredi | uredi izvor]Borba oko prijestolja početkom 8. stoljeća među Vizigotima koji su vladali Pirinejskim poluostrvom, omogućila je 711. godine Maurima koji su vladali sjevernom Afrikom ulaz u Europu. Već poslije godinu dana Mauri su počeli invaziju na poluostrvo, zauzevši do 714. godine njegov veći dio. Njihov prodor nije se tu zaustavio i oni su nastavili na sjever napavši Merovinšku Franačku državu. Stigli su do Toursa gdje ih je 732. godine potukao i zaustavio Karlo Martel u čuvenoj bitci.
Tok
[uredi | uredi izvor]Rekonkvista je počela ponovnim osvajanjem Leona i Galicije 718. godine, odnosno organiziranim otporom koji je pokrenuo don Pelayo koji dovodi do pobjede kod Covadonge četiri godine poslije. Međutim, međusobni sukobi su uskoro umanjili učinkovitost udruženih kršćanskih snaga sve do 13. stoljeća.
Tek u 13. stoljeću počinje uspješan otpor i potiskivanje Maura. Kastiljski kralj Ferdinand III 1236. godine primorava Granadski emirat na vazalske odnose, a portugalski kralj Alfons I 1249. godine osvaja Algavru čime se okončava portugalska Rekonkvista. Konačno protjerivanje Maura izvele su 1492. godine trupe tzv. Katoličkih kraljeva (Los Reyes Católicos), kastiljske kraljice Izabele I i njenog muža, aragonskog kralja Ferdinanda II, uništenjem Granadskog emirata.
Protjerivanje Židova i muslimana
[uredi | uredi izvor]
13. decembra 1492. godine, Katolički kraljevi potpisuju u Granadi proglas o protjerivanju Jevreja (odnosno Sefarda) iz Kraljevine Kastilije. Ferdinand II također potpisuje drugi dokument koji se odnosi na Židove u Kraljevini Aragoniji. Opravdanje za ovu mjeru je dano na osnovu dokumenta koji je izradio glavni inkvizitor i lični ispovjedatelj kraljice Izabele I, Tomás de Torquemada nekoliko dana ranije. Argumenti su bili isključivo religiozne prirode: mjere se poduzimaju u cilju očuvanja jedinstva i širenja katoličke vjere, jer prema mnogobrojnim izvještajima raznih svećenika, Židovi na sve načine pokušavaju kršćane privoliti na judaizam.
Poslije pada Granade 1492. godine, granadski emir Muhamed XII je pregovarao o uvjetima predaje i jedan od uvjeta, koji je bio prihvaćen od strane Katoličkih kraljeva, bio je vjerska tolerancija prema muslimanima. To je značilo da će im biti dozvoljeno slobodno ispovjedanje islama, neplaćanje većeg poreza od kršćana, da kršćani koji su prihvatili islam neće biti nasilno vraćani u kršćanstvo, i dr. Isprva, Katolički kraljevi poduzimaju mirno propagiranje katoličanstva, zadatak koji povjeravaju nadbiskupu Granade. Međutim, poslije jedne posjete Granadi, 1499. godine, vidjevši koliko je grad još uvijek imao muslimanske karakteristike, odlučuju konverziju povjeriti kardinalu Cisnerosu koji će upotrijebiti energičnije mjere. Nasilno pokrštavanje dovodi do ustanka od strane muslimana 1500. godine, koji katolički kraljevi iskorištavaju kao izgovor za još drastičnije mjere pokrštavanja.
14. februara 1502. godine na isti način su protjerani španski muslimani, tzv. moriskosi (moriscos). Trebali su se pokrstiti, ili napustiti tlo španskih kraljevina. Ovo neće biti posljednje protjerivanje: kastiljsko-aragonski kralj Filip III i II je započeo protjerivanje moriskosa 1609. godine koje će se završiti 1616. godine. U tom razdoblju, zemlju je napustilo oko 272.000 moriskosa.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]
