SOHO
SOHO (engl. Solar and Heliospheric Observatory)[1][2] je letjelica koja istražuje Sunce, Sunčev sastav, te njegovo magnetno polje, sunčev vjetar i baklje, te unutrašnjost Sunca.
Lansiranje
[uredi | uredi izvor]SOHO je lansiran 2. oktobra 1995. na raketi Atlas II-AS u 8:08 sati. Uz pomoć najvišeg stepena rakete je postavljen u orbitu gotovo dva sata nakon lansiranja. Čak 4 mjeseca je SOHO putovao i namještao se u orbitu udaljenu 1,5 miliona km od Zemlje. Misija SOHO-a završava u 2012. godini.
Misija
[uredi | uredi izvor]Na orbiti na udaljenosti od 1,5 miliona km od Zemlje, SOHO ima neometani pogled na Sunce tokom cijele godine. Soho svaki dan šalje oko 300 slika. Iz SOHO-ovih istraživanja naučnici uče o Sunčevoj prirodi.
SOHO se kreće zajedno sa Zemljom oko Sunca. Zbog udaljenosti od Zemlje, kombinacija gravitacija Zemlje i Sunca SOHO-a drže uvijek da može snimati Sunce. SOHO je još jedna letjelica koja je nastala suradnjom ESA-e i NASA-e. Od 12 instrumenata smještenih na SOHO-u, 9 pripada ESA-i, a 3 NASA-i. Više od 1500 znanstvenika iz 20 zemalja je uključeno u rad SOHO-a i njegova istraživanja. SOHO-ov istraživački smjer je od vidljivog dijela Sunca i površine (gdje svaki dan viđa eksplozije i oluje) pa sve do unutrašnjosti i jezgre Sunca.
Letjelica
[uredi | uredi izvor]Puno ime misije je Solar Heliospheric Observatory – kraće SOHO. On je stabiliziran u sve tri ose. Sastavljen je od dva modula : servisni modul na kojem su smještene kontrole energije, komunikacija i položaja, i modula na kojem su smješteni svi instrumenti. Dimenzije letjelice su 3,65 x 3,65 m, a sa solarnim ćelijama 9,5 metara. Ukupna masa letjelice je 1850 kg, a 610 otpada na instrumente.
Instrumenti na SOHO-u | ||
---|---|---|
Instrument | Puno ime | Sagrađen u |
CDS | Coronal Diagnostics Spectrometer | Rutherford Appleton Laboratory, Ujedinjeno Kraljevstvo |
CELIAS | Charge, Element, and Isotope Analysis System | Švicarska |
COSTEP | Comprehensive Suprathermal and Energetic Particle Analyzer | University of Kiel, Njemačka |
EIT | Extreme ultraviolet Imaging Telescope | NASA/Goddard Space Flight Center, USA |
ERNE | Energetic and Relativistic Nuclei and Electron experiment | University of Turku, Finska |
GOLF | Global Oscillations at Low Frequencies | Institut d'Astrophysique Spatiale, Francuska |
LASCO | Large Angle and Spectrometric Coronagraph | Naval Research Laboratory, USA, Max-Planck-Institut für Aeronomie, Njemačka |
MDI/SOI | Michelson Doppler Imager/Solar Oscillations Investigation | Stanford University, USA |
SUMER | Solar Ultraviolet Measurements of Emitted Radiation | Max-Planck-Institut für Aeronomie, Njemačka, USA |
SWAN | Solar Wind Anisotropies | FMI, Finska, Service d'Aeronomie, Francuska |
UVCS | Ultraviolet Coronagraph Spectrometer | Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics, USA |
VIRGO | Variability of Solar Irradiance and Gravity Oscillations | ESA/ESTEC, Nizozemska |
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Solar and Heliospheric Observatory Homepage". soho.nascom.nasa.gov. Pristupljeno 22. 5. 2024.
- ^ "SOHO (Solar and Heliospheric Observatory) - eoPortal". directory.eoportal.org (jezik: engleski). Pristupljeno 22. 5. 2024.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- ESA SOHO webpage
- SOHO Homepage
- "A Description of the SOHO Mission". NASA's SOHO website. Pristupljeno 24. 10. 2005.
- "Latest SOHO Images". NASA's SOHO website. Pristupljeno 24. 10. 2005., free to use for educational and non-commercial purposes.
- SOHO Mission Profile by NASA's Solar System Exploration
- "Space Weather Now". National Weather Service - Space Environment Center. Arhivirano s originala, 19. 12. 2005. Pristupljeno 24. 10. 2005.
- "The SOHO Mission [[Lagrangeova tačka#L1|L1]] Halo Orbit Recovery From the Attitude Control Anomalies of 1998" (PDF). Arhivirano s originala (PDF), 21. 10. 2005. Pristupljeno 24. 10. 2005. Sukob URL-a i wikilinka (pomoć) - PDF
- Sun trek website A useful resource about the Sun and its effect on the Earth
- Coordinating with SOHO (Stein Vidar Hagfors Haugan. COSPAR Published by Elsevier Ltd. 2004)[mrtav link]
- SOHO Spots 2000th Comet Arhivirano 16. 3. 2011. na Wayback Machine
- Transits of Objects through the LASCO/C3 field of view (FOV) in 2013 Arhivirano 3. 2. 2021. na Wayback Machine (Giuseppe Pappa)
- Značajni objekti u LASCO C3 Arhivirano 9. 1. 2017. na Wayback Machine and LASCO Star Maps Arhivirano 24. 2. 2015. na Wayback Machine (identify objects in the field of view for any day of the year)
- You can discover the next comet…from your couch! (nauka za građane 18. okt. 2011.)