Αξιοχώρι Κιλκίς

Συντεταγμένες: 40°52′29″N 22°38′31″E / 40.87472°N 22.64194°E / 40.87472; 22.64194

Αξιοχώρι
Αξιοχώρι is located in Greece
Αξιοχώρι
Αξιοχώρι
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚεντρικής Μακεδονίας
Περιφερειακή ΕνότηταΚιλκίς
ΔήμοςΠαιονίας
Δημοτική ΕνότηταΠολυκάστρου
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΜακεδονία
ΝομόςΚιλκίς
Υψόμετρο80
Έκταση20,185 (η κοινότητα)
Πληθυσμός
Μόνιμος212
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΒαρδαρόφτσα
Ονομασία κατοίκωνΑξιοχωρίτες
Ταχ. κώδικας61 200
Τηλ. κωδικός+ 23430
δεδομένα

Το Αξιοχώρι (επίσημη ονομασία Αξιοχώριον) είναι χωριό και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας (τέως δήμου) Πολυκάστρου, του δήμου Παιονίας, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Κιλκίς, στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης.[1][2] Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία Κιλκίς του νομού Κιλκίς, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Μακεδονίας.[3][4]

  • Μέχρι το 1928 ο οικισμός ονομαζόταν Βαρδαρόφτσα.[2]

Γεωγραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Αξιοχώρι είναι πεδινό χωριό στο νοτιοδυτικό τμήμα του νομού Κιλκίς. Βρίσκεται σε λόφο στην ανατολική όχθη του Αξιού, ακριβώς στα όρια με τον νομό Θεσσαλονίκης και δίπλα στην Εθνικό Οδό προς Ευζώνους (Ε 75), σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 80. Απέχει περίπου 37 χλμ ΝΔ. του Κιλκίς.[3][4][5][6][7]

Τοπική κοινότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η τοπική κοινότητα Αξιοχωρίου είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, με έκταση 20,815 χμ² (2011). Περιλαμβάνει και τον οικισμό Νέο Σιράκιο.[1]

Πληθυσμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μόνιμος [8][9][10]
Έτος Πληθυσμός
1991 463 (511)
2001 406 (429)
2011 303 (313)
Πραγματικός (de facto) [1][3][4]
Έτος Πληθυσμός
1961 594 (663)
1971 519 (559)
1981 469 (523)
1991 512 (562)
2001 431 (471)
2011 288 (298)

(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)

Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1919 ως Βαρδαρόφτσα και ορίστηκε έδρα της ομώνυμης κοινότητας του νομού Θεσσαλονίκης. Το 1928 μετονομάστηκε σε Αξιοχώρι και το 1934 υπήχθη στον νομό Κιλκίς. Με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 αποσπάστηκε από την κοινότητα Αξιοχωρίου και προσαρτήθηκε στον δήμο Πολυκάστρου. Με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 αποσπάστηκε από τον δήμο Πολυκάστρου και προσαρτήθηκε στον δήμο Παιονίας.[11]

Ιστορικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κοντά στο Αξιοχώρι βρίσκονταν η αρχαία Αμυδών, ορμητήριο των Παιόνων.[7][12] Στο αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης υπάρχουν ευρήματα απ' τους αρχαιολογικούς χώρους του Αξιοχωρίου. Στις αρχές του 19ου αιώνα, το χωριό είχε 360 Ορθόδοξους Έλληνες που είχαν οργανωθεί σε Κοινότητα. Λειτουργούσε μάλιστα Ελληνικό δημοτικό σχολείο. Με το ξέσπασμα των εθνικών ανταγωνισμών μετά το 1878, το χωριό δέχτηκε βίαιες πιέσεις από τη Βουλγαρική πλευρά. Οι Αξιοχωρίτες όμως πέτυχαν να διατηρήσουν σε λειτουργία το δημοτικό σχολείο χάρη στις άοκνες προσπάθειες των εφοροεπιτρόπων Τραϊανού Αντωνίου και Δημήτριου Γιοβάνη. Σημαντικός Μακεδονομάχος από το Αξιοχώρι ήταν επίσης ο Στοΐλης, που έχασε τη ζωή του το 1907, σε συμπλοκή των ενωμένων σωμάτων των οπλαρχηγών Παντελή Παπαϊωάννου, Ιωάννη Ραδιναλή και Γεώργιου Βολιώτη (από τη Βογδάντσα), με Οθωμανικό απόσπασμα στην Κερκίνη.[13] Αποτέλεσμα των Βουλγαρικών επιθέσεων στην περιοχή ήταν να μειωθεί τελικά ο αριθμός των κατοίκων. Έτσι, σύμφωνα με την απογραφή του 1920 καταγράφονται μόνο 75 κάτοικοι. Γύρω στα 1922 εγκαθίστανται οι πρώτοι πρόσφυγες από τον Πόντο. Στα επόμενα χρόνια στον πληθυσμό προστέθηκαν και πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και τέλος (1925) την Ανατολική Ρωμυλία. Αρχικά, οι πρόσφυγες έστησαν τα νοικοκυριά τους στις πλαγιές των υψωμάτων προς το κανάλι του Αξιού, λίγο μακρύτερα από τον παλιό οικισμό. Η υπερβολική ζέστη του καλοκαιριού και τα πολλά κουνούπια του ποταμού τους ανάγκασαν να ανηφορίσουν στην κορυφή των λόφων, όπου ήταν ο παλαιός οικισμός (και τελικά και ο σύγχρονος). Σε αυτή την περιοχή ήταν και το σχολείο των ντόπιων, ένα από τα λιγοστά Ελληνικά σχολεία, που λειτουργούσαν πριν την απελευθέρωση του 1913. Το παλιό σχολείο (κτισμένο γύρω στο 1850) συνέχισε να στεγάζει τις εκπαιδευτικές ανάγκες του πληθυσμού έως το 1925. Πρώτος δάσκαλος ανέλαβε ο Αναστάσιος Καπασακάλης. Στις παρυφές του λόφου Τούμπα, στο χώρο όπου σήμερα βρίσκεται ο ιερός ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, κατά τη διάρκεια του 1925 χτίστηκε το νέο σχολείο, με δύο αίθουσες και ξύλινα πατώματα. Το σχολείο κτίστηκε αποκλειστικά από Αξιοχωρίτες οι οποίοι δούλεψαν σκληρά, μέρα - νύχτα. Κουβαλούσαν με τα κάρα αλλά και με τα χέρια, νερό, πέτρες, μεγάλα πληθιά και ξύλα.

Το 1948, χρονιά που εγκαθίστανται και μερικές οικογένειες Σαρακατσαναίων, χτίζεται η τσιμεντένια γέφυρα του καναλιού και ενεργοποιείται το πρωτότυπο φέρυ-μποτ, το Σάλι. Σκοπός του ήταν η εύκολη μεταφορά τους αντίκρυ, στην απέναντι όχθη του Αξιού, προκειμένου να καλλιεργηθούν τα 1.000 περίπου στρέμματα γης που υπάρχουν εκεί. Οι Αξιοχωρίτες (μέχρι την συνένωση του χωριού με το δήμο Πολυκάστρου το 1998) υλοποίησαν με δικά τους έξοδα και εργασία αρκετά έργα υποδομών, μεταξύ αυτών και το έργο υδροδότησης, που έλυσε το σοβαρότερο πρόβλημα του χωριού.

  • Ο Μενέλαος Λουντέμης (1912-1977) στα τέλη της δεκαετίας του 1930 περιγράφει στο έργο του Αγέλαστη άνοιξη την ζωή των κατοίκων της περιοχής, ως δάσκαλος που εργάσθηκε στο χωριό που το ονομάζει Αξιοκώμη και με τις περιγραφές του «φωτογραφίζει» το σημερινό Αξιοχώρι.

(Πηγή:[14])

Αξιοθέατα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Ο ναός Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο κέντρο του οικισμού. Το 1935, οι Αξιοχωρίτες βασισμένοι αποκλειστικά στις δικές τους δυνάμεις, ξεκινούν τη θεμελίωση του σημερινού ιερού ναού. Ο πόλεμος του 1940 και αργότερα ο εμφύλιος τους αναγκασε να σταματήσουν το μεγάλο αυτό έργο. Τελικά, τελείωσε 18 χρόνια αργότερα, το 1953.
  • Το κοινοτικό πάρκο «Μέγας Αλέξανδρος»
  • Το «Αμυδόνιο» λαογραφικό μουσείο, που λειτούργησε μέσω πρωτοβουλίας του πολιτιστικού συλλόγου «Αμυδών»
  • Το παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής, στο βόρειο τμήμα του οικισμού

[7][14]

Εκδηλώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Η γιορτή της «μαμής» ή «μπάμπως» στις 8 Ιανουαρίου
  • Το πανηγύρι Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου

[7]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
  2. ↑ 2,0 2,1 https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=16954
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 ΠΛ 3:357
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 ΠΛΜ 10:102
  5. ↑ Εκδόσεις «Ελλάδα»
  6. ↑ Google Earth
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 «Διακοπές», σ. 958, 973
  8. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
  9. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
  10. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
  11. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/dkmet_details.php?id=16954
  12. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2022. 
  13. ↑ Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σσ. 286 - 287
  14. ↑ 14,0 14,1 http://axiohori.blogspot.com/p/blog-page_64.html

Αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1996, 2006 (ΠΛΜ)
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)
  • Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
  • Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010
  • Google Earth
  • eetaa.gr

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αξιοχώρι_Κιλκίς&oldid=10539981"