Ατομική ιδιοκτησία

Το έδαφος και τα συστατικά του μέρη, όπως είναι για παράδειγμα ένα σπίτι, είναι αντικείμενο ιδιοκτησίας.

Η ιδιοκτησία ως όρος του δικαίου αναφέρεται στην κυριότητα, το απόλυτο δικαίωμα στην χρήση και εκμετάλλευση ενός πράγματος.[1]

Η προέλευση της ιδιοκτησίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αριστοτέλης αποδίδει τη ροπή προς την ατομική ιδιοκτησία στη φιλαυτία που είναι έμφυτη στο άνθρωπο επισημαίνοντας ότι είναι απερίγραπτο το πόση ευχαρίστηση προκαλεί σε κάποιον η σκέψη ότι κάτι του ανήκει.Μόνο για λόγους καλοσύνης υπάρχει κοινή χρήση, σύμφωνα με την παροιμία «τα πράγματα των φίλων είναι κοινά».[2] Κοινοκτημοσύνη πρέπει να υπάρχει μέχρι ένα βαθμό, γενικώς όμως ισχύει η ατομική ιδιοκτησία που πραγματώνεται γιατί διαπιστώνουμε περισσότερες συγκρούσεις μεταξύ συνιδιοκτητών παρά μεταξύ εκείνων που έχουν χωριστές περιουσίες και επιπλέον η γενναιοδωρία εκδηλώνεται μόνο σε σχέση με την περιουσία.[3]

Ο Θορστάιν Βέμπλεν (1857-1929) από τους συγχρόνους θεωρούσε την ιδιοκτησία στοιχείο κύρους στα προσωπικά δεδομένα ενός ατόμου.[4]

Εάν, για τους συντάκτες της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη[5], όπως αυτές της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η ιδιοκτησία είναι ένα φυσικό δικαίωμα και ένα ανθρώπινο δικαίωμα για κάποιους «η ιδιοκτησία είναι κλοπή», σύμφωνα με την γνωστή συνταγή του Προυντόν: Τι είναι ιδιοκτησία;.

Η ιδιοκτησία στο ελληνικό δίκαιο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά το άρθρο 1 § 1 του Συντάγματος (1975/1986/2001/2008) «Η ιδιοκτησία τελεί υπό την προστασία του Κράτους, τα δικαιώματα όμως που απορρέουν από αυτή δεν μπορούν να ασκούνται σε βάρος του γενικού συμφέροντος». Εκτός αυτού (του δημοσίου συμφέροντος), προβλέπονται και άλλοι περιορισμοί όπως η δυνατότητα της αποζημίωσης της ακίνητης ιδιοκτησίας με τη διαδικασία της απαλλοτρίωσης, που προβλέπεται από το ίδιο το Σύνταγμα[6]

Διατάξεις σχετικές με την ιδιοκτησία περιλαμβάνουν, επίσης, τόσο ο Αστικός όσο και ο Ποινικός Κώδικας. Οι σχετικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα αποτελούν το αντικείμενο του εμπραγμάτου δικαίου.[7][8]